Спортшылардың әртүрлі мамандықта және дене массасы

• 
  Ағымдағы және жедел дәрігерлік –ұстаздық бақылау (әртүрлі спорттық мамандықтарына байланысты)
  

Вегетативті нерв жүйесінің функционалды жағдайының ағымдық және жедел көрсеткіштері

Ағымдағы бақылаудың іске асуы:

• 
  Күнде таңертең (ашқарынға, таңертеңгі тамаққа дейін; егер екі жаттығу болатын болса – таңертең және екінші жаттығудың алдында);
  
• 
  Жұмасына үш рет (біріншісі – демалыс күнінен кейін, екіншісі - өте ауыр жаттығудан кейін келесі күні, және үшіншісі – орташа жаттығудан кейін келесі күні);
  
• 
  Жұмасына бір рет – демалыс күнінен кейін.
  

- орталық нерв жүйесінің;

- вегетативті нерв жүйесінің;

- жүрек – қан тамырлар жүйесінің;

1. 
   Морфологиялық және биохимиялық қан құрамы (қанның жалпы талдамасы және қан сұйықтығындағы мочевинаның мөлшерін;
   
2. 
   Несептің құрамын;
   

1. 
   Қанның биохимиялық құрамы: сұйықтықтағы лактаттың мөлшері;
   
2. 
   Қанның қышқыл – сілтілік құрамы.
   

• 
  Шаршағандықтың сыртқы белгілерін;
  
• 
  ЖСЖ динамикасын;
  
• 
  өте сирек – қанның биохимиялық құрамын.
  

• 
  дененің массасын;
  
• 
  жүрек қан тамырлар жүйесінің қызметтік жүйесін (ЖСЖ, АҚ, ЭКГ);
  
• 
  сыртқы тыныс алу жүйесінің қызметтік жағдайын (ӨТС);
  
• 
  қанның морфологиялық құрамын;
  
• 
  қанның биохимиялық құрамын (қан сұйықтығындағы лактат пен мочевинаның мөлшері);
  
• 
  қанның қышқылды – сілтілік жағдайы;
  
• 
  несептің құрамы.
  

• 
  нерв – бұлшық ет аппаратының қызметтік жағдайы;
  
• 
  қанның биохимиялық құрамы (қан сұйықтығындағы креатинфосфаттың мөлшері).
  

• 
  нерв – бұлшық ет аппаратының қызметтік жағдайы;
  
• 
  талдауыштардың таңдап алынған түріне байланысты жүктемелерде максимальді қатысатындардың қызметтік жағдайы.
  

• 
  вегетативті нерв жүйесінің қызметтік жағдайының клиникалық көрсеткіштеріне сипаттама беру;
  
• 
  тері – вегетативті рефлекстер;
  
• 
  арнайы индекстер (Кардюдің вегетативті индексі);
  
• 
  арнайы қызметтік сынамалардың нәтижелерін (мыс. Ортостатикалық) қолдану.
  

• 
  жергілікті дермографизм; (тері капиллярларының реакциясы терінің қызаруы сызықша түрінде); (ақ дермографизм вегетативті нерв жүйесінің симпатикалық бөлімінің өте жоғары қозғыштығы); (қызыл дермографизм қалыпты құбылыс болып қаралады);
  
• 
  ақ дақ симптомы; (симпатикалық бөлімінің өте жоғары қозғыштығын көрсетеді: егер саусақпен теріні қысса (басса) І және ІІ қол саусақтарының аралығын және барынша ұзақ сақталады (қалыпты жағдайда саусақпен 3 секунд басса 2-3 секундтан кейін жойылады).
  
• 
  пиломоторлық рефлекстер.(«қаз» тері рефлексі – шымшу немесе салқынмен әсер етсе, әсіресе иық үсті немесе мойын терілерін тітіркендірсе); егер «қаз» тері рефлексі емізікке дейін және одан да төмен болса, онда вегетатитвті нерв жүйесінің симпатикалық бөлімінің тонусы жоғары.
  
• 
  Вегетативті Кардю индексін формула бойынша есептейді:
  

± 15 , онда симпатикалық және парасимпатикалық әсерлері тепе теңдікті сақтайды. Егер ВИ 16 – дан 30 – ға дейін болса, онда, симпатикотония. Ал егерде, -16 – дан – 30 – ға дейін болса, онда парасимпатикотония.

• 
  Ортостатикалық сынама