Тақырып: Қазақстан Республикасындағы халықтық педагогика

1. 
   «Атамекен» бағдарламасының мақсаты мен міндеттері
   
2. 
   «Елім- ай» бағдарламасының мақсаты, міндеттері
   

Атамекен бағдарламасының негізгі бағыттары 26 бөлімнен тұрады. Осы бөлімдерді жүзеге асыру үшін халықтың мәдениетін, тарихын, салт – дәстүрін, әдет – ғұрыптарын оқытуға тереңдеп меңгерту керек:

1. 
   «Салт» бағытында салт – дәстүрлерді (бесік жыры, тұсау кесу, құда түсу т.б.) сияқты өзіндік ұлттық ерекшелігімен тану.
   
2. 
   «Шежіре» бағытында ежелгі көшпелі қалалар «Отырар, Сығанақ, Созақ» туралы оқып, біліп, саяхат жасап, археологиялық жұмыстарға ат салысаы және де құнды деректер жинауға болады.
   
3. 
   «Шежірелік» бағытында көшпелі өмірдегі салт – дәстүрлер туралы құнды деректер жинау.
   
4. 
   «Жібек жолы» тарихи жер, су, от, тары, ұлы Жібек жолы, Орда басы Ұлытау, жоңғар қақпасы, оқжетпес т.б. қасиетті жерлердің отау тарихы.
   
5. 
   «Сөнбес жұлдыздар» бағытында халықтың бір туар перзенттері, яғни хан, би, батыр, қоғам, өнер, саясат, қайраткерлер.
   
6. 
   «Толғау» - халық ауыз әдебиетінің ұлттық төл мұралары (айтыс, терме, батырлар жыры, ертегілер, аңыздар, жұмбақтар).
   
7. 
   «Асыл мұра» - тарихи архетиктуралық ескерткіштер (мазар, бейіт, зират, жазбалы тастар мен мүсіннің қол өнері туындыларының зергерлік заттар жинақтары).
   
8. 
   «Домбыра» - дастан, мейрам, діни мейрам (наурыз, айт, ерулік).
   
9. 
   «Наурыз» бағытында ұлттық мейрам жолдарымен, діни мейрамдармен таныстыру.
   
10. 
    «Зергер» - ұлттық өнер туындылары туралы және зергерлік бұйым.
    
11. 
    «Төрт - түлік» - ежелгі ұлттық кәсіп.
    
12. 
    «Көкпар» - ұлттық өнер түрі.
    
13. 
    «Дулыға» - ұлттық шапан, тақия.
    
14. 
    «Қасиет» - ол ішіндегі көрген, болжай алатын, құмалақ ашатын және санау, көрімкел адамдары болып табылады.
    
15. 
    «Ас» - ұлттық тағам, шипалы су.
    
16. 
    «Бабалар өсиеті» - өсиет болып қалатын мақал - мәтелдер, нақыл сөздер, тәрбиелік мәні бар деректер.
    
17. 
    «Зерде» бағдарламасы - аңдарды зерттеу.
    
18. 
    «Заман-ай» бағыты шет елдерге қазақтар туралы, яғни экология, ядролық жарылыстар, экологиялық апаттар туралы.
    
19. 
    «Достық» бағыты қазақ халқымен достық қарым – қатынас болған басқа ұлт өкілдері.
    
20. 
    «Қыз бен жігіт» бағыты қыз және жігіт бойындағы салт - дәстүрге сай қасиеттер.
    
21. 
    «Ата - ана» бағыты көшпенділік өмірдегі тұрмыс - салт бағытындағы жанұя тәрбиесі.
    
22. 
    «Ою - өрнек» - ұлттық тәсілдік ерекшеліктері бейнеленген ою - өрнек көрмелері.
    
23. 
    «Шариғат», «Құдай» бағыты балалар мен ересектер, ғасырлар бойы өскен жас ұрпақтар ауқымды ықпал қалдыру еткен қасиетті құран.
    
24. 
    «Сәби» бағыты мұғалім, педагогтер мен оқушылар тұрғылықты жердегі мектепке дейінгі сәби баланы қамқорлыққа алуға белсене араласады.
    
25. 
    «Қайырымдылық» атамекен бағдарламасы жалғыз басты әжелер мен қарияларға мұғалім мен оқушылардың көмектесуі.
    
26. 
    «Құсбегі» бағытына аң аулау, құс ату т.б. жатады.
    

№ 1 дәріс

1.Этнопедагогиканың обьекті және пәні.

2.Этнопедагогиканың міндеттері, қызметі.

Әдістемелік нұсқау: Дәріс мазмұнын баяндау.

№ 2 дәріс

1. 
   Педагогика классиктерінің мұраларындағы халықтық тәрбие, оқу мен тәрбиелердің ұлттық жүйесін дамытудағы Я.А.Коменскийдің қосқан үлесі.
   
2. 
   К.Д. Ушинскийдің халықтық тәрбие принциптері.
   

№3 дәріс

1. 
   Ы. Алтынсаринның мұраларының халықтық педагогика және психология ғылыми ұстанымдарында баяндалуы.
   
2. 
   А. Құнанбаевтың қазақ педагогикасы мен психологиясының тереңірек дамытуға қосқан үлесі.
   

№ 4 дәріс

ғалымдардың ой – пікірлері туралы білім беру.

1. 
   Қазақтың халықтық тәрбиесі жайлы орыс және батыс европалық
   

2. 
   М. Дулатов, А.Байтұрсыновтың тәлім- тәрбиелік тағылымдары
   

№ 5 дәріс

1. 
   Халықтық педагогикадағы тәрбие әдістері
   
2. 
   Халықтық тәрбиенің құралдары
   

№ 6 дәріс

3. 
   Салт және дәстүр түсініктері (философиялық, әлеуметтік, педагогикалық және психологиялық анықтамалары)
   
4. 
   Адам тәрбиесімен байланысты салт- дәстүрлер, нанымдардың тәрбиелік мәні
   

№ 7 дәріс

3. 
   Салт дәстүрлердегі, әндердегі, өлеңдердегі, мақал- мәтелдердегі руханилық жөніндегі халықтық түсініктер
   
4. 
   Қазақ халқындағы рухани мінез- құлық тәрбиесінің ерекшеліктері
   

№ 8 дәріс

1. 
   Халық педагогикасындағы еңбек тәрбиесінің мақсаты мен міндеттері
   
2. 
   Еңбек тәрбиесінің негізгі салалары
   

№ 9 дәріс

1. 
   Ежелгі түркі жазба ескеткіштеріндегі иманжүзділік, инабаттылық мәселесі
   
2. 
   Қазақы тұрмыстағы діннің рөлі
   
3. 
   Тәрбие негіздері және дін
   

№ 10 дәріс

1. 
   Зиялылық тәрбиесі
   
2. 
   Жас ұрпақты зиялылыққа тәрбиелеудің рөлі
   

№ 11 дәріс

1. 
   Адамгершілік тәрбиесі мақсаты мен міндеттері
   
2. 
   Адамгершілік тәрбиесі жөніндегі педагогикалық ой- пікірлер
   

№ 12 дәріс

1. 
   Халықтардың этнопедагогикалық пансофиясы.
   
2. 
   Халықтардың рухани мінез-құлықтарындағы ұлтаралық және жалпы адамзаттылық. мәселесі
   

№ 13 дәріс

1. 
   Этномәдени технологиялар
   
2. 
   Тәрбие жүйесінің моделдік құрылымы
   

№ 14 дәріс

1. 
   Эпостық шығармаларды сахнада лайықты көрсету жолдары
   
2. 
   Батырлық жырларды оқыту кезінде жүргізілетін тәрбие жұмыстары
   

№ 15 дәріс

1. 
   «Атамекен» бағдарламасының мақсаты мен міндеттері
   
2. 
   «Елім- ай» бағдарламасының мақсаты, міндеттері
   

“Үлкен шеңбер” әдісін сұрақтың шешімін тез табу керек болған жағдайда қолдануға болады. Осы форманың көмегімен мысалы, заң жобаларын немесе нұсқауларды, нормативті-құқықтық актілерді жасауға болады.

Аквариум әдісі- балаларға мәселені “қоғам алдында” талқылауға ұсынғандағы диалог формасы. Шағын топ белгілі бір мәселе бойынша диалогты жүргізуге кімге сеніп тапсыруға болатынын таңдайды. Кейде тілек білдірушілер бірнеше болуы мүмкін. Қалған барлық оқушылар көрермен ролін атқарады. Соныдықтан да мұны аквариум деп атайды.

Психологиялық консилиум: Психологиялық мәселе бойынша әдістерді қолдануды талқылау. Топ рольдерге бөлінеді: психологтар, сарапшылар, түрлі мекеме өкілдері. Мәселені жан-жақты талдап тиімді қотынды шығарулары керек.

Пікірталас әдісі жеке тұлғаның интеллектуалды дамуын, оның әлеуметтік белсенділігінің артуына ықпалын тигізеді. Оның себебі пікірталаста алынған тақырыпқа дайындық барысында студенттер талқыланатын мәселелерге қатысты зерттеу жүргізіп, көптеген ақпаратпен таныса алады. Бұл өз ретінде олардың өзіндік пікірлерін қалыптастыруға, өз ойларын қарсыластарының көзқарастарымен салыстыра отырып, ойын барысында қорғауға үйренеді. Пікірталас жастардың жан-жақты білімдерін жетілдіріп, мәдениет деңгейлерін көтереді. Басқа адамдарға түсіністікпен қарап, олармен санасуға үйретеді, әрі шешендік өнерге баулиды.

“Миға шабуыл”, “ойға шабуыл” (мозговая атака) немесе “миға батыл әрекет” (мозговой штурм) әдісі ұжымдық тапсырмаларды шешуде идеяларды өңдеу әдісі болып табылады. Бұл әдістің мақсаты – шығармашылық тапсырмаларды шешу барысында қалыпты ойлау инерциясынан айырып, мүмкіндігінше айрықша жаңа идеяларды тудыру.

Бұл әдістің негізгі принципі мен ережесі – қатысушылармен ұсынылған идеяларды сынау, қақпалау және мысқылдауға мүлдем тыйым салынады. Әдіс нәтежиесінің сәттілігі пікірталастың жүргізушісіне тікелей байланысты болып келеді.

Әдіс ұзақтығы әдетте 15 минуттан 1 сағатқа дейін болуы мүмкін. Идеяларды таңдау арнайы адамдармен, 2 кезеңде жүреді. Бірінші кезеңде жалпы ұсынылған идеялар арасынан ең рационалды идеялар таңдап алынса, екіншісінде солардың ішінен шығармашылық тапсырмалар мақсатын қанағаттандыратын ең оптималды нұсқасы таңдалынады.

“Іскерік ойын” әдісі. Бұл әдіс өзінің жоғары дәрежелі біргіп жұмыстануда оқушылардың индивидуалдық үйлесімділігімен ерекшеленеді. Бұл әдіс негізінен еліктеу, сипаттау, көрсету, образға кірудің көмегі арқылы студенттердің бойына басқарушылықтың шеберлігін қалыптастыруда үлкен үлесін қосады.

• 
  мақсатты айқындау;
  
• 
  тренингтің сценарийлік жоспарын құру;
  
• 
  оқушылардың белсенді тренинке араласуын алдын-ала қамтамасыз ету;
  
• 
  өзін дайындау (сұрақ қоюы, айтылған жауаптарға әсерленуі, өз ойын айтуы немесе оқушылардың пікірін талап етуі, тренингтің қорытындылау кезеңінде неге және не үшін оқушыларды бағалау);
  
• 
  қатысушыларға рөлдерді дұрыс бөлу (олардың өздерінің ұсыныстарын ескеру).