Педагогика факультетінің деканы

Кредит сағат 1

Тақырып: Екі айырмасы бойынша белгісізді табуға арналған есептер.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Екі айырмасы бойынша белгісізді табуға арналған есептердің пропорционал шамаларға берілген есептермен ұқсастығы.
   
2. 
   Екі айырмасы бойынша белгісізді табуға арналған есептер.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Нәрсенің бағасы, саны, құны шамалары бойынша екі айырмасы бойынша белгісізді табуға арналған есептер.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Бағасы-тұрақты, саны-екі мән берілген, құны-санына сай мәндерінің айырмасы берілген. Әр мәнді табу керек болып табылатын есептер.
   
2. 
   Бағасы-тұрақты, саны- құнға сәйкес мәндерінің айырмасы берілген. Әр мәнді табу керек, құны- екі мән берілген болып табылатын есептер.
   

СӨЖ мазмұны: Екі айырмасы бойынша белгісізді табуға арналған есептер құрастыру және оларды шығару.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
Кредит сағат 2

Тақырып: Пропорционал шамалармен байланысты есептер.

Практикалық сабақ мазмұны:

1. 
   Төртінші пропорционал шаманы табуға берілген есептер.
   
2. 
   Пропорционал бөлуге берілген есептер.
   
3. 
   Екі айырмасы бойынша белгісізді табуға арналған есептер.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Пропорционал шамалармен байланысты есептерді шығару.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Есепті шығаруға дайындық жұмысы.
   
2. 
   Есептің мазмұнын талдау және қысқаша жазу.
   
3. 
   Есепті шешу және тексеру.
   

СӨЖ мазмұны: Пропорционал шамалармен байланысты есептерді шығаруға тест тапсырмаларын құрастыру.

Әдебиеттер: 2,3,11,18,21
10 апта.

Кредит-сағат 1.

Тақырып: Бір-біріне қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Бір-біріне қарама-қарсы қозғалыс ( жақындау жылдамдығы).
   
2. 
   Бір-біріне қарама-қарсы қозғалыста уақыт, қашықтық және жылдамдықтың арасындағы тәуелділік.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Бір-біріне қарама-қарсы қозғалыста уақыт, қашықтық және жылдамдықтың арасындағы тәуелділік.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Денелердің әрқайсысының жылдамдығы және қозғалыс уақыты берілген, ізделінді шама-қашықтық.
   
2. 
   Денелердің әрқайсысының жылдамдығы және қашықтық берілген, ізделінді шама-қозғалыс уақыты.
   
3. 
   Қашықтық, қозғалыс уақыты және денелердің біреуінің жылдамдығы берілген, ізделінді шама-екіншісінің жылдамдығы.
   

СӨЖ мазмұны: Бір-біріне қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептерді әр түрлі тәсілдермен шығару.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
Кредит-сағат 2.

Тақырып: Кездесу қозалысына берілген есеппен жұмыс.

Практикалық сабақ мазмұны:

1. 
   Есептің мазмұнымен танысу және талдау.
   
2. 
   Қысқаша белгілеуін сызба арқылы жазу.
   
3. 
   Есепті шешу және тексеру.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Кездесу қозалысына байланысты есептерді шешу жолдары:

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Сызба бойынша есеп құрастыру.
   
2. 
   Есепті әр түрлі тәсілмен шығару.
   

СӨЖ мазмұны: Қозғалысқа байланысты қызықты есептер.

Әдебиеттер:
11 апта

Кредит сағат 1

Тақырып: Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалыс ( алыстау жылдамдығы).
   
2. 
   Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалыста уақыт, қашықтық және жылдамдықтың арасындағы тәуелділік.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалыста уақыт, қашықтық және жылдамдықтың арасындағы тәуелділік.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Денелердің әрқайсысының жылдамдығы және қозғалыс уақыты берілген, ізделінді шама-қашықтық.
   
2. 
   Денелердің әрқайсысының жылдамдығы және қашықтық берілген, ізделінді шама-қозғалыс уақыты.
   
3. 
   Қашықтық, қозғалыс уақыты және денелердің біреуінің жылдамдығы берілген, ізделінді шама-екіншісінің жылдамдығы.
   

СӨЖ мазмұны: Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептерді әр түрлі тәсілдермен шығару.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
Кредит сағат 2

Тақырып: Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есеппен жұмыс.

Практикалық сабақ мазмұны:

1. 
   Есептің мазмұнымен танысу және талдау.
   
2. 
   Қысқаша белгілеуін сызба арқылы жазу.
   
3. 
   Есепті шешу және тексеру.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа байланысты есептерді шешу жолдары:

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Сызба бойынша есеп құрастыру.
   
2. 
   Есепті әр түрлі тәсілмен шығару.
   

СӨЖ мазмұны: Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептерді теңдеу құру арқылы шығару.

Әдебиеттер: 2,3,11,18,21
12 апта

Кредит сағат 1

Тақырыбы: Бағыттас қозғалысқа берілген есептер

Дәріс мазмұны:

1. 
   Бағыттас қозғалысқа берілген есептер
   
2. 
   Бағыттас қозғалыста уақыт, қашықтық және жылдамдықтың арасындағы тәуелділік.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Қозғалысқа берілген есептерге кері есеп құрастыру

1. 
   Қозғалысқа берілген есептерді талдау.
   
2. 
   Есептің қысқаша белгілеуін сызба арқылы жазу.
   
3. 
   Қозғалысқа берілген есептерге кері есеп құрастыру.
   

СӨЖ мазмұны: Логикалық есептер жинақтау.

Әдебиеттер: 2,3,11,18,21
Кредит сағат 2

Тақырып: Қозғалысқа байланысты есептерді шығару.

Практикалық сабақ мазмұны:

1. 
   Бір-біріне қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер.
   
2. 
   Бірінен – бірі қарама-қарсы қозғалысқа берілген есептер.
   
3. 
   Бағыттас қозғалысқа берілген есептер
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Теңдеу құру арқылы есеп шығару.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Есептің қысқаша белгілеуін сызба арқылы жазу.
   
2. 
   Қозғалысқа берілген есептерді теңдеу құру арқылы шығару.
   

СӨЖ мазмұны: Болашақ бастауыш сынып оқытушылары есеппен жұмысты тиянақты меңгеру үшін тақырып бойынша тест тапсырмаларын құрастыру.

Әдебиеттер:
13 апта

Кредит сағаты – 1

Тақырыбы: Санның бөлшегін табуға арналған есептер.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Бүтін санның үлесін табуға арналған есептер.
   
2. 
   Үлесі бойынша санды табуға арналған есептер.
   
3. 
   Санның бөлшегін табуға арналған есептер.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Үлес және бөлшектерді айқындап, ашатын есептер.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Үлесі бойынша санды табуға кері есептер құрастыру.
   
2. 
   Километрдің, метрдің, т.б. мыңнан, миллионнан бір бөліктерін табу.
   

СӨЖ мазмұны: Үлестерге байланысты қызықты есептер жинақтау.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
Кредит сағат 2

Тақырып: Санның үлесін, үлесі бойынша санды табу.

Практикалық сабақ мазмұны:

1. 
   Бүтін санның үлесін табуға арналған есептер.
   
2. 
   Үлесі бойынша санды табуға арналған есептер.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Үлес және бөлшек туралы есептер.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Есепті шығаруға дайындық жұмысы.
   
2. 
   Есептің мазмұнын талдау және қысқаша жазу.
   
3. 
   Есепті шешу және тексеру.
   

СӨЖ мазмұны: Оқушылардың үлес-бөлшек туралы білімдерін тиянақтау үшін бастауыш сынып оқушыларына арнап тест сұрақтарын құрастыру.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
14 апта

Кредит сағаны 1

Тақырыбы: Мазмұнды есептерді шығару барысында көрнекілікті қолданудың тиімді жолдары.

Дәріс мазмұны:

1. 
   Шығарылуы берілген қатынас арқылы есептер құрастыру және шығару
   
2. 
   Дайын сызба арқылы есептер құрастыру және шығару
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Сурет арқылы есептер құрастыру және шығару

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Сурет арқылы есептер құрастыру және шығару
   
2. 
   Математика оқулықтарындағы есептерді талдау және шығару.
   

СӨЖ мазмұны: Қосымша материалдарды пайдаланып әр түрлі есептер құрастыру және тиімді жолдармен шығару.

Әдебиеттер: 2,3,11,18,21
Кредит сағат 2

Тақырып: Шығарылуы берілген қатынас арқылы есептер құрастыру және шығару

Практикалық сабақ мазмұны:

1. 
   Шығарылуы берілген қатынас арқылы есептер құрастыру және шығару.
   
2. 
   Математика оқулықтарындағы есептерді талдау және шығару.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Дайын сызба арқылы есептер құрастыру және шығару

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Дайын сызба арқылы есептер құрастыру және шығару.
   
2. 
   Математика оқулықтарындағы есептерді талдау және шығару.
   

СӨЖ мазмұны: Қазақтың байырғы есептерін жинақтау.

Әдебиеттер:
15 апта

Кредит сағаты 1

Тақырыбы: Есептерді шешу әдістері мен тәсілдері

Дәріс мазмұны:

1. 
   Есепті арифметикалық тәсілмен шығару
   
2. 
   Есепті алгебралық тәсілмен шығару
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Теңдеулер құру арқылы есептер шығару.

ОЖСӨЖ мазмұны:

1. 
   Жай есептерді теңдеу құру арқылы шығару.
   
2. 
   2-3 амалмен шығарылатын есептерді теңдеу құру арқылы шығару.
   

СӨЖ мазмұны: 2-3 сынып математикасындағы шығармашылық тапсырмаларды шығару.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
Кредит сағат 2

Тақырып: Геометриялық мазмұнды есептер.

Практикалық сабақтың мазмұны:

1. 
   Көпбұрыштың периметрін табуға арналған есептер.
   
2. 
   Көпбұрыштың ауданын табуға арналған есептер.
   

ОЖСӨЖ тақырыбы: Геометриялық мазмұнды есептерді шығару.

ОЖСӨЖ мазмұны:

4. 
   Есепті шығаруға дайындық жұмысы.
   
5. 
   Есептің мазмұнын талдау және қысқаша жазу.
   
6. 
   Есепті шешу және тексеру.
   

СӨЖ мазмұны: 4- сынып математикасындағы шығармашылық тапсырмаларды шығару.

Әдебиеттер: 2,4,7,8,9,11,12,15,16,21,22
Әдебиеттер тізімі.

Курс бойынша негізгі әдебиеттер тізімі:

Актуальные проблемы методики обучения математике в начальных классах / Под ред. М.И.Моро,А.М.Пышкало, - М.,1977

1. 
   Истомина Н.Б. Методика обучения математике в начальных классах. – М.,2000
   
2. 
   Истомина Н.Б. және т.б. Практикум по методике преподавания математики в начальных классах.- М., 1986
   
3. 
   Методика начального обучения математике / Под ред. А.А. Столяра, В.Л. Дрозда. – Минск, 1988
   
4. 
   Методика начального обучения математике / Под ред. Л.Н.Скаткина. – М., 1972
   
5. 
   Средства обучения математике / Отв.ред. А.М.Пышкало. – М., 1981
   
6. 
   Қазақстан Республикасы бастауыш білімнің мемлекеттік стандарты.- Алматы, 2002
   
7. 
   Оспанов Т.Қ. Бастауыш мектепте математиканы оқытудың теориясы және технологиясы. Мұғалімдерге және студенттерге арналған оқу құралы. – Алматы, 1994
   
8. 
   Оспанов Т.Қ. Құрманалина Ш.Х. Математиканың бастауыш курсын оқытудың әдістемесі. Педагогикалық колледждердің оқушыларына және мұғалімдерге арналған оқу құралы. 1,2 бөлімдер. – Алматы, 1995,1996
   
9. 
   Оспанов Т.Қ. Бастауыш кластарда математиканы оқыту. – Алматы, «Мектеп», 1987
   
10. 
    Қдырбаева А.А. және т.б. Внеклассная работа по математике в начальной школе. – Алматы, 2000
    
11. 
    Құрманалина Ш.Х. және т.б. Задачи и упражнения, направленные на развитие интелектуальных умений у младших школьников.- Алматы, 2000
    
12. 
    Оспанов Т.Қ. және т.б. Математика. 1-4 сыныптар. – Алматы «Атамұра»,1997-2004
    
13. 
    Оспанов Т.Қ. және т.б. Математика дәптері. №1,2. – Алматы «Атамұра»,1997
    
14. 
    Құрманалина Ш.Х. және т.б. Дидактикалық материалдар. Математика 1- сынып. – Алматы «Атамұра»,1997
    
15. 
    Қосанов Б.М. және т.б. Математикадан дидактикалық ойындар және қызықты жаттығулар. – Алматы «Атамұра»,1998
    
16. 
    Оспанов Т.Қ. және т.б. Математиканы оқыту әдістемесі. 1-4 сынып. – Алматы «Атамұра»,1998
    
17. 
    Құрманалина Ш.Х. және т.б. Математикадан дидактикалық ойындар және қызықты жаттығулар. – Алматы «Атамұра»,1997
    
18. 
    Қосанов Б.М. және т.б. Математикадан дидактикалық материалдар.
    

19. 
    Қосанов Б.М. Математиканың бастауыш курсындағы шығармашылық жаттығулар және оларды орындаудың әдістемесі. 3-сынып. – Алматы, 2001
    
20. 
    Бастауыш мектеп математикасы бойынша оқу бағдарламасы. 1-4 сынып. – Алматы, 2004
    
21. 
    Уткина Н.Г. 1-3 кластар математикасының қиын тақырыптарын оқып-үйрену. М., 1984
    
22. 
    Бескоровайная Л.С., Перекатьева О.В. Методика современного открытого урока математики. 1-2 кл. М., 2000
    

23. 
    Қосанов Б.М. Қазақстандағы әдістемелік- математикалық ой – пікірлердің қалыптасу тарихы. Алматы,1999
    
24. 
    Искаков М.Ө. Математика мен математиктер жайындағы әңгімелер. – Алматы, 1971
    
25. 
    Глейзер Г.И. Мектептегі математика тарихы. Алматы, 1985
    
26. 
    Занков Л.В. Наглядность и активизация учащихся в обучении. - М., 1988
    
27. 
    Никитин Н.Н. Наглядные пособия по математике в начальной школе. – М., 1938
    
28. 
    Палий М.И. Наглядность при изучении математики. – М., 1965
    
29. 
    Антонович Н.К. Математика после уроков. – Новосибирск, 1985
    
30. 
    Труднев В.П. Внекласная работа по математике в начальной школе. – М., 1975
    
31. 
    Труднев В.П. Считай, смекай, отгадывай. – М., 1978
    
32. 
    Котов А.Я. Вечера занимательной арифметики М., 1976
    
33. 
    Лихтарников Л. Занимательные логические задачи. – Санк-Петербург, 1996
    
34. 
    Кострикина Н.П. Задачи повышенной трудности в курсе математики начальных классов. – М., 1986
    

3. 
   Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тексеру кестесі
   

4. 
   Пәннің оқу-әдістемелік қамтылу картасы
   

5. 
   Пән бойынша дәрістердің конспектісі
   

1. 
   Есептер және оларды шешудің маңызы
   
2. 
   Есеп термині және оның құрамды бөліктері
   

Есептер балаларды жаңа білімді қалыптастыратын және бұрыннан бар білімдерін пайдалану жолында пысықтала түсетін нақтылы материал болып табылады.Білімді қалыптастыруға арналған нақтылы материал мәнін атқара отырып,есептер: қыйсыншыл білімді іс жүзінде оқытуды өмірмен байланыстыруға мүмкіндік береді.

Есептер шығару балаларда әрбір адамға, оның күнделікті өмірінде қажетті іскерлікті, білікті қалыптастырады.Есептер шығару арқылы балалар танымдық және тәрбиелік тұрғыдан алғандағы маңызды ұғымдармен танысады.

Есептер шығару оқушылардың ақыл-ойының дамуына өте игі әсерін тигізеді,себебі анализ бен синтез, нақтылау жәнгееабстракциялау, салыстыру,жалпылау сияқты ойлаумен жүргізілетін кезеңді талап етеді.

Есеп термині және оның элементтерімен оқушыларды айқын түрде алғаш таныстыруға дейінгі уақытта мазмұнды есептерді енгізудің дайындық кезеңі деп айтуға болады.Осы уақытта оқушылардың мектепке дейінгі игерген білім,білік және дағдылары толықтырыла түседі және бір жүйеге келтіріледі,номерацияны оқып үйренуге жағдай жасалады,әрі қарай он көлеміндегі сандардың номерациясы қарастырылады.

Бұл кезеңде мазмұнды арифметикалық есеп арнайы оқытылып үйретілетін объекті болып табылмайды,ол қндай да бір құрылысы әлі де анықталмаған(шарты,сұрағы,берілген және ізделінді сандар,олардың арасындағы байланыс)күрделі ұғым ретінде оқушылар санасынан орын алмайды.Тексті есептер сандармен және амлдармен оқушыларды таныстыруда сәйкес ұғымын мән-мазмұнын нақты көрсетіп берудің құралы ретінде пайдаланылады.

Есепті шешудің бірден-бір жолы сәйкес суреттер бойынша берілетін жазулар есепті шығару үшін сандарға арифметикалық амалдарды қолданудың қажеттігін оқушыларға аңғартады және есеп шешуін жазудың сәйкес формасын енгізуге дайындық болып табылады.

Тексті есепті шығарғанда арифметикалық амалдар орындалады.Демек, нәтижені есептеп шығарудың тәсілдерімен оқушыларды күнілгері таныстыру қажет.

Жауабы арифметикалық амалдың көмегімен табылуы мүмкін болатын сөзбен тұжырымдалған сұрақ есеп деп аталады.Демек арифметикалық есептің қандай да бір сұрағы болады.Сұрақтың жауабын бір ғана арифметикалық амалмен тапса,ол жай есеп, ал кемінде екі амалмен шығарлса,ол құрама есеп деп аталады.Арифметикалық амалыды орындау үшін ең кемінде екі сан керек, яғни есепті шығару үшін оның мазмұнында жоқ дегенде екі сандық дерек болу керек.Сонымен қатар белгіліні белгісізбен бай-ланыстыратын тәуелділік,қатынас немесе нұсқау беріледі.

Әр есептің берілген және ізделініп отырған сандары бар болады. Есептегі сандар және олармен ізделініп отырған сандардың арифметикалық амалдарды далай таңдап алуды анықтайды.Сұрақ қандай сан ізделініп отырғандығын анықтайды.Есептің сұрағына жауап беру, есепті шығару немесе шешу болып табылады.

Есепті шешу процесі бірнеше іс-әрекетті орындауды талап етеді,атап айтқанда: ой елегінен өткізе және саналы қабылдай отырып,есеп мәтінін,ондағы сөздердің мәнін түсініп жүгіртіп (тез) оқуға, есептің шартымен сұрағын, белгілі және белгісіз шамаларды ажырату, берілген және ізделімді шамалардың арасындағы байланысты тағайындау, яғни есепке (оның мәтінінталдау) талдау жүргізу; соның барысында еспті шешу үшін орындалатын арифметикалық амалдарды анықтау немесе құрылатын теңдеудің құрамына енетін орнектерді (санды немесе бір әріпті) айқындау, сол сияқты есепті шешу тәсілін (арифметикалық және алгебралық) және әдісін(тиімдірек немесе әр түрлі) таңдау, есептің шешуін және жауабын қабылданған түрлердің)формалардың (бірін паидаланып) жазу; есп шешімін тексеру.

№2 дәріс