47. Кіші мектеп жасы. 48. Жасөспірімдік жас. 49. Жоғары сынып оқушылары.
50. Балаларды тәрбиелеудің әдістері.
51. Мінез-құлықты түзету және ынталандыру әдістері.
52. Тәрбиесі қиын бала түсінігі.
53. Қиын тәрбиеленушілікті жеңудің кезеңдері.
54. Қиын тәрбиеленушіліктің себептері мен факторлары.
55. Қиын оқушыларды типтеу.
56. Жайсыз отбасымен жұмыс түсінігі.
57. Жайсыз отбасылар түрлері.
58. Дағдарыстағы отбасыға көмек.
59. Отбасы қоғамның әлеуметтік бөлшегі ретінде.
60. Отбасындғы қарым-қатынас.
61. Отбасындағы дау-жанжал.
62. Балалық шақ түсінігі.
63. Әлеуметтік жетімдік.
64. Нашар қарым-қатынастан зардап шегетін балалар.
65. Мүгедек және маскүнемдер отбасындағы балалар.
66. Балалар дансаулығы.
67. Интернатта тәрбиеленетін балалар.
68. Дарынды бала түсінігі.
69. Отбасындағы талантты бала.
70. Дарынды бала және әлеуметтік педагог.
71. Медициналық - әлеуметтік педагогикалық патронаж .
72. Медициналық - әлеуметтік профилактика және ерте кешенді көмек.
73. Ерте көмек көрсету программалары.
74. Білім беру жүйесіндегі психологиялық қызметтің мәні мен маңызы
75. Білім беру жүйесіндегі психологиялық қызметтің алатын орны.
76. Білім беру жүйесіндегі психологиялық қызметтің жумыс мазмұны.
77. Шетелдердегі әлеуметтік-педагогикалық мәселелердің ерекшеліктері.
78. АҚШ-та әлеуметтік-педагогикалық мәселелерді шешу ерекшеліктері.
79. Недерландта әлеуметтік-педагогикалық мәселелерді шешу ерекшеліктері.
80. Оңалту және әлеуметтік оңалту түсініктері.
81. Мүгедек балаларды әлеуметтік оңалту.
82. Денелік және психикалық толымсыздық қалпынан шығуын қамтамасыз ету.
83. Балалар үйіндегі оқу-тәрбие жұмысының түрлері.
84. Оқу-тәрбие жұмысының тиімділігі.
85. Балалар үйінде жұмыстанатын педагогқа қойылатын талаптар.
86. Жетім және ата-анасынан қараусыз қалған балалармен жұмыстанатын кадрларды дайындау мәселесіне тарихи талдау.
87. Жетім және ата-анасынан қараусыз қалған балаларға жасалатын психологиялық-педагогикалық сипаттама.
88. Қамқорлық және асырап алудың мәні.
89. Жасөспірімдерді қамқорлыққа алу технологиясы.
90. Ата-анасынан қараусыз қалған балаларды асырап алу технологиясы.
91. Салыстырмалы түрде жасы үлкен балаларды қамқорлыққа алу технологиясы.
92. Әлеуметтік бейімделудің мәні.
93. Әлеуметтік қызмет көрсету мекемелеріндегі адамдардың әлеуметтік бейімделу ерекшеліктері.
94. Әлеуметтік бейімделудің кезеңдері.
95. Әлеуметтік-педагогикалық қолдау жүйесі.
96. “Жақсы дос” дағдарыс орталығы.
97. Постинтернаттық бейімдеу орталығы.
98. Психолог қызметінің ерекшелігі.
99. Ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған мекемелер.
100. Жасы ұлғайған адамдардың қоғамдағы орны.
102. Қартаю (Старение).
103. «Әлеуметтік жалғыздық» ұғымы.
1.9 Курс бойынша жазба жұмыстарының тақырыптары (реферат, баяндама, курстық жұмыс т.б.)
1. Қорғануға деген ұмтылыс өмірлік қажеттіліктердің бірі ретінде.
2. Мектептің әлеуметтік рөлі.
3. Балаларға көмек көрсету мекемелерінің пайда болуы.
4. Әлеуметтенуге әсер етуші факторлар.
5. Қазігі қоғам және жетімсіздік
6. Оралмандар және оларға көмек көрсету ерекшеліктері.
7. Жұмысыздықты жою малдары мен жолдары.
8. Қиын балалармен жұмыс әлеуметтік педагог пен психолог қызметінің бағыттарының бірі ретінде.
9. Жасы ұлғайған және қарттайған жалғыз басты адамдар психологиясы.
10. Әлеуметтік педагог және педагог-психолог қызметіне қажетті көмек көрсетілу.
2. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ
Пәннің әдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы
Кафедра «Педагогика» тьютор Есенов Ринат Жамашұлы.
(аты-жөні)
«Педагогика» кафедрасы. Тьютор Есенов Р.Ж.
(аты-жөні)
Пән Педагог-психолог және әлеуметтік педагог қызметіндегі кеңес беру мен көмек көрсету
(пәннің атауы)
Кредит саны: аптасына 3 кредит.
Оқулықтың толық библиографиялық сипаттамасы
|
Оқулықтың шыққан жылы, баспасы
|
Тілі
|
Ақпараттың тасылу түрі
|
Кітапханадағы дана саны
|
Лодкина Т.В. Социальная педагогика. Защита семьи и детства: Учеб.пособ.
|
М.; Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
20
|
Олиференко Л.Я, Шульга Т.И, Дементьєва И.Ф. Социально-педагогическая поддержка детей группы риска.
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
15
|
Основы социальной работы / Под ред. Н.Ф. Басова.
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
25
|
Василькова Ю.В, Василькова Т.А. Социальная педагогика.
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
25
|
Шакурова М.В. Социальное воспитание в школе.
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
10
|
Хозиева М.В. Практикум по возрастно-психологическому консультированию.
|
М., Академия. 2005.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
15
|
Мишель Борба. Нет плохому поведению: 38 моделей проблемного поведения ребенка и как с ними бороться.: Пер. с англ.
|
М., Академия. 2005.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
5
|
Шахманова А.Ш. Воспитание детей-сирот дошкольного возраста.
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
10
|
Никитина Л.Е. Социальный педагог в школе.
|
М., Академия. 2003.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
20
|
Шакурова М.В. Методы и технология работы социального педагога.
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
20
|
Социальная педагогика. Курс лекций: Учеб.пособ. /Под ред. М.А.Галагузовой.
|
М., ВЛАДОС, 2003.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
10
|
Мудрик А.В. Социальная педагогика. Учеб. пособ. / Под.ред. В.А. Сластенина.-
5-ое изд.,
|
М., Академия. 2005.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
30
|
Шептенко М.В. Методы и технология работы социального педагога.
|
М., Академия. 2002.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
10
|
Конспективный курс технологии социальной работы /Под.ред. И.Г. Зайнышева.
|
Калуга, 1998.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
5
|
Cоциальное воспитение в учереждениях дополнительного образования детей: Учеб. пособ. /Под. ред. А.В.Мудрика
|
М., Академия. 2004.
|
Орыс тілінде
|
Баспа
|
15
|
3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ
№
|
Жұмыс түрі
|
Тапсырманың мақсаты мен мазмұны
|
Ұсынылатын әдебиеттер
|
Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)
|
Балл
|
Бақылау түрі
|
1
|
Реферат
|
Тақырып бойынша негізгі баяндама
|
Реферат тақырыбына байланысты
|
4,7,11, 14 апталар
|
10 % (үй тапсырмасы түрінде беріледі)
|
Реферат және баяндама
|
2
|
Проактикалық сабақтарда үй тапсырмасын сұрау
|
Білімді тексеру
|
Семинар тақырыбына байланысты
|
Практикалық сабақ кестесі бойынша
|
Әрбір практикалық сабаққа әзірленіп, жауап бергенге 1-ұпай - 15 %
|
Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
|
3
|
ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау
|
Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру
|
ОЖСӨЖ тақырыбына байланысты
|
ОЖСӨЖ кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде
|
Тақырып бойынша
әрбір ОЖСӨЖ-ге 0,5-ұпайдан 15%
|
Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
|
4
|
Жазба жұмыс түрінде аралық бақылау
|
Ойлау қабылетін және білімін тексеру
|
Бірінші жұмыс 1 -7 тақырыптарға байланысты
Екінші жұмыс 8 – 15 тақырыптарға байланысты
|
семинар №7
№14 семинар
|
2 жұмысқа 10 ұпайдан =20 ұпай
|
Жазба жұмысын тексеру
|
5
|
Емтихан
|
Білімді кешенді тексеру
|
|
|
Тест - 40
|
|
4. ГЛОССАРИЙ
Қазақ тілінде
|
Орыс тілінде
|
Ағылшын тілінде
|
1
|
2
|
3
|
Бейімделу
|
Адаптация
|
Adaptation
|
Альтруизм
|
Альтруизм
|
Altruism
|
Биологиялық жас
|
Биологический возраст
|
Biological age
|
Әлеуметтік жұмыс
|
Социальная работа
|
Social work
|
Әлеуметтік көмек
|
Социальная помощ
|
Social help
|
Әлеуметтік қорғау
|
Социальная защита
|
Social defense
|
Әлеуметтік жұмыстың мақсаты
|
Цель социальной работы
|
Purpose of social work
|
Әлеуметтік жұмыстың міндеттері
|
Задачи социальной работы
|
Problems of social work
|
Әлеуметтік жұмыстың қағидалары
|
Принципы социальная работы
|
Principles of social work
|
Генетикалық кеңес беру
|
Генетическое консультирование
|
Genetic counseling
|
Клиенттің жеке мәселелері
|
Личнсстные проблемы клиента
|
Person problems of client
|
Лонгитюдті әдіс
|
лонгитюдный метод
|
longitude metod
|
Тест
|
тест
|
test
|
Проективті әдіс
|
проективный метод
|
projection metod
|
Индивид
|
Индивид
|
individual
|
Жеке тұлға
|
Личность
|
personality
|
Зерттеу әдістері
|
Методы исследования
|
methods of the study
|
Анкета әдісі
|
Анкетирование
|
questionnaire
|
Бақылау
|
Наблюдение
|
observation
|
Эксперимент
|
Эксперимент
|
experiment
|
Жетімдік
|
Сиротство
|
Orphaning
|
Инстинкт
|
инстинкт
|
instinct
|
Әлеуметтік бейімделу
|
Социальная адаптация
|
Social adapting
|
Әлеуметтік оңалту
|
Социальная реабилитация
|
Social rehabilitation
|
Орта жастағы дағдарыс
|
Кризис середины жизни
|
Man in midlife crisis
|
Қоғам
|
Общество
|
Society
|
Әлеуметтік кеңес беру
|
Социальное консультирование
|
Social consultation
|
Жыныстық хромосомалар
|
Половые хромосомы
|
Sex chromosomes
|
Әлеуметтік диагностика
|
Социальная диагностика
|
Social diagnosting
|
Психологиялық жас
|
Психологический возраст
|
Psychological age
|
ДӘРІС КОНСПЕКТІЛЕРІ
№1 дәріс тақырыбы: Отбасы және баланы әлеуметтік-педагогикалық қорғау мәселесін тарихи-педагогикалық талдау.
Дәріс мазмұны:
1. Қорғануға деген ұмтылыс өмірлік қажеттіліктердің бірі ретінде.
2. Әлеуметтік- педагогикалық қозғалыс тарихы.
3. Мектептің әлеуметтік рөлі.
1. 1990 жылы мемлекеттік білім беру коллегиясының шешімімен бала мен оның ата- анасы, жастар, отбасындағы тұрмыстық тәрбие жұмыстарын жүргізетін әлеуметтік педагогтар институты пайда болды. Әлеуметік педагог қызметінің басты бағыты - бала мен отбасын қорғау. Жаңа мамандықтың пайда болуы адамға деген махаббат, аяушылық, адамгершілік сезімдерімен байланысты. Гуманистік психологияның концепциясы бойынша адамның қорғануға деген ұмтылысы оның өмірлік басты қажеттіліктерінің бірі. Әлеуметтік жұмыста «қорғау» сөзі:
- өмірді сақтаудың әдісі
мүмкіншіліктердің даму әдісі
- жау әрекетінен, қол сұгуларын шектеу
құқықтық, еркіндік, қызығушылықты сақтап қалу (соттағы қорғау, азамат, құқықтары мен еркіндік заңы)
өз көзқарасы, зерттеуі мен сенімін сақтау
психологялық бейімделудің әмбебап әдісі
«Педагогикалық қорғау» түсінігін ғылыми тұрғыдан РАО педагогикалық институт қызметкері А.В. Иванов енгізді. Педагогикалық қорғау Иванов пікірінше бұл «оқу процесі субъектісінің (тәрбиеленуші) денелік, психикалық, рухани- психологиялық қауіпсіздігін, қызығушылығы пен құқықтарын сақтап, оның денелік , рухани еркін дамуына қолайлы материалдық және адамгершілік тұрғыдан жағдай жасауға бағытталған педагогикалық іс- әрекеттер жүйесі».
«Қорғау» мәселесі тек білім беру үрдісінде ғана емес, «Тұлға- отбасы- қоғам» өзара бірлескен іс- әрекеттер тұрғысынан қарастырылады.
2. Әлеуметтік қорғау іргетасы орта ғасырлардан басталды, бұл кезде кедейлерге көмек көрсету, садақа беру қозғалысы кең тарады. Қайта өрлеу дәуірінде гуманистік педагогиканың дамуы әлеуметтік қорғаудың күшті стимулына айналды. Бала құқығы мен балалық шақты қорғау, адамға деген табынушылық қоғамды толғандыра бастады. Адалдық, әділдік, гуманизм, бедел туралы ойлар пайда болды. ( М.Монтель) Балалардың жеке топтары, олардың ата- аналарын әлеуметтік реабилитациялау әрекеті жүргізіле бастады.
ХІХ ғасырда Германияда өскелең ұрпақтың еңбек етіп, мәдени білім алу мақсатын көздеген ресми халық мектептер мекемелері ашылды.Әлеуметтік педагогиканың алғашқы белгісі интеграция еді. Шіркеу одақтары мен әлеуметтік қайырымдылық мекемелері ұйымдастырған қоғамдық әлеуметтік практика да өз орнын тапты. Балабақшалар мен жастар одақтарын ұйымдастыру, кедейлерге қамқорлық көрсету, мұқтаж отбасыларға көмек көрсету сияқты әр түрлі көмек көрсетудің түрлері пайда болды. Бұл мекемелердің басты мақсаты мәңгілік және имандылық құлаудан сақтау. Әлеуметтік педагогиканың екінші белгісі адамның қоғамға деген қатынасы, антропологиялық бағыттылық.
ХХ ғ 20 ж. әлеуметтік- педагогикалық қозғалысты жаңғыртқан Г.Ноль. Қозғалыс мақсаты бала қызығушылығын ескері отырып, оның қамын ойлау.
ХХ ғ. әлеуметтік- педагогикасы ХІХ ғ. әлеуметтік- мәдени түсініктерінен туындады. Бұл кездегі әлеу.- пед. қорғау мынадай бағытта еді. Тұлғаішілігі мен оның тәуелсіздігі, отбасы мен жетім балаларға көмек, кәмелетке толмағандардың заң бұзушылықтарын алдын - алу, мектептің қоғамдағы орны, мектеп пен отбасынан тыс баланы тәрбиелеу, тәрбиешінің жеке адамға оның жеке ерекшеліктеріне көңіл бөлуі- Г Нольдің ұсынған жаңа пед. ұстанымы еді.
Әлеу.- пед. деген жаңа серпіліс 1950-60 ж. келеді, Осы сәтте ГДР -да отбасы мен баланы қорғаудағы әлеу.- пед. идеяның дамуы туралы дискуссиялар пайда болды. Әлеу.- пед. міндеті қоғам тәрбиесі ұсынған үрдісте жаңа қажеттіліктер белгілейді. (К.Моллен хауэр) Молленхауэр пікірінше әлеу.- педагогика болашақ ұрпақтың қоғамдық өмірге араласуы барысында пайда болған актуалды проблемаларды шешіп, баланың әлеуметтік жүйеде бейімделуі,қоғам мен мәдениет өміріне қатысыуна көмек беру . Бұл уақыттағы әлеуметтік тәрбие мәселесі мекен- жай бойынша мектептен тыс жұмыстарды,балалар үйлері мен мектеп интернатарда жүргізілетін жұмыстарды қамтыды.
3. Мектептің әлеуметтік рөлінің теориясы туралы 1920 жылы Щацкий айтқан еді. Ол мектептің қоршаған ортамен байланыс орнатуда, ғылым мен тәжірибеде қалыптасқан үш үлгісін ұсынды.
Мектеп тек ағартушылық функциясын атқарады, ал орта пед. Ұжымға осы функцияны жүзеге асыруда кедергі келтіреді.
Қоршаған ортаның мектепке пайдасы
Мектептің ортамен біртұтастығы, тәрбие үрдісін микроортада ұйымдастыру. Мектеп бала өмірін ұйымдастыруы қажет. Кропоткин болашақта мектептер балалардың әлеуметік өмірге қатысуын қамтамасыз ететін қоғамдық мәдени мекемелер болады ден сенді. Әлеуметтік ортаның тәрбие факторлары мынадай (Щацкий)
Алғашқы табиғи факторлар: жарық, жылу, ауа, топырақ т.б.
Екінші факторлар: әлеуметтік экономикалық факторлар: баспана, тамақ, киім
Техникалық құралдар факторы: қару- жарақ,оны қоладу әдісетері мен өңдеу
Экономикалық факторлар: бюджетті, шаруашылықты ұйымдастыру
Қоғамдық ұйымдастырушы факторлар: сөйлеу, салт, пікірлер, қоғамдық бағыт
А.С. Макаренко тұлға құқы мен қызығушылықтарын сақтап қалудағы шаралар жүйесін ұсынды. Баланың ұжымда қорғаулы болуы, оның өзін- өзі қорғауға қабілеттілігін дамыту отбасылық әлеуметтік педагог мақсаты.
Әлеуметтік педагогика мәселелерін шешуде қажетті алғышарттар, ғылыми ізденістер 1980ж. пайда болды (А.Г.Бочарева)
1990 ж. әлеуметтік жұмыстың барлық түрлері жетілдірілді.Отбасы мен баланы әлеуметтік- педагогикалық қорғау қоғамды жетілдірудің маңызды талаптарының бірі еді. Халыққа қызмет көрсетудің барлық түрлері пайда болды. А.Зимння жетекшілігімен отбасылық демографиялық саясат және балалар А.Зимння жетекшілігімен отбасылық демографиялық саясат және балалар ғылыми зерттеу орталықтары ашылды. Әлеуметтік педагог, әлеуметтік қызметкер сияқты жаңа қызметтер пайда болды. Мектеппен отбасы қатынасы өзгерді. Ата- аналармен жұмыс түрлері, әдістері, мазмұны да өзгеріске ұшырады. Бала тәрбиесі тек мектепте ғана емес, отбасында да жүргізілуі қажеттігіне көпшіліктің көзі жетті. Сондықтанда барлық күш-қуат отбасын нығайтуға, өзара түсіністікті орнатуға, әлеуметтік- педагогикалық мәдениетті көтеруге бағытталды.
№2 дәріс тақырыбы: Балаларға әлеуметтік-педагогикалық көмек және қолдау көрсету мекемелерінің дамуы.
Достарыңызбен бөлісу: |