Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

ланысты сапалық деңгейлері жоғары, кэсіби құзіретті мұғалімдерге 
деген сұраныс жыл сайын көбейе түсуде.
Мұгалім қызметі тек болашаққа гана багытталган.
Мұға- 
лімнің іс-әрекеті, кызметі балалардың болашағына бағдарланып, оның 
еңбегінің нэтижесі де келешекте ғана көрініс береді. Мысапы, мұғалім 
еңбегінің жемісі нақты бір іс-әрекет орындалып болғаннан кейін емес, 
айлар, жылдар өткен соң, шэкірттің бір табыска қол жеткізуіне 
байланысты бағаланады.
Мүгалім қызметі үнемі гуманистік сипатта болады.
¥стаз- 
дық қызметтің тағы бір ерекшелігі - педагогтардың эр шэкіртінің жү- 
регіне жол таба білуінде, эр бапаның бойындағы кабілетгі дамыту 
үшін қолайлы жағдай жасай алу шеберлігінде. Ең бастысы мүғалім 
оқушының өзін түлға ретінде сезінуіне көмектесіп, оның бойында өзі- 
нің ішкі жан дүниесін, өмірді, әлемді тануға деген қажеттілікті оята 
білуі керек.
Педагогикалың еңбектің үжымдың сипаты.
Мүғалім үнемі 
мінездері, кызығушылықтары, даму жэне тэрбиелік деңгейлері эр түр- 
лі калыптасқан балалар үжымымен жүмыс істейді. Ал осындай үжым 
ішіндегі карым-қатынастық жүйені дүрыс басқара білу үлкен педаго- 
гикалық шеберлікті талап етеді. Бүп шеберлікті дамытуда педагогика 
ғылымындағы А.С.Макаренко негізін салып кеткен 
тұлганы ужымда
жэне үжым арқылы тәрбиелеу теориясының
маңызы зор. Бұл теория- 
ның тиімділігі көптеген шығармашыл педагогтардың зерттеулеріне 
негіз болып, тәжірибе жүзінде сыналып, жылдан жылға жетілдірілу 
үстінде.
Мұгалімдер аса күрделі үрдісті - оқушы түлгасының қалып-
тасуын басқарады.
Мұғалім - оқушы емірінің іргетасын қалаушы 
жэне ғылым негіздерін меңгертетін маман. Мұғалім мамандығы бар- 
шамызға ортак игілікті іс болып табылатын жас ұрпакты 
жан-жақты
тәрбиелеуге негізделеді,
себебі адам бойындағы тэрбие мен жүйелі 
білім баланың өмірінің оншақгы жылы өтетін орта мектептен бастап 
қапыптасады.
Мүғалімдер эр баланың түлғасын қалыптастыруда оларды ин- 
теллектуалдық жағынан дамытуды, эмоционалдық, рухани, дене тэр- 
биелерін жетілулдіруді көздейді. Сондыктан мұғалім шэкірттердің 
жас
ерекшеліктері мен катар 
дербес
ерекшеліктерін ескере отырып 
барлығына ортак бір тиімді карым-катынастық жүйені қалыптастыруға 
тырысады.
Мүгалімдерге аса жауапты іс жүктелген.
Мүғалімдерге бала- 
ның мінез-қүлкының, дуниетанымының, адамгершілік қасиеттерінің 
калыптасуы, жалпы олардың өсіп дамуының ең маңызды кезеңі сеніп 
тапсырылған.
2.2. 
Мүгалім еңбегінің профессиограммасы - мүгалім түлга-
сының моделіретінде.
Адамзат тарихында мүғалім тұлғасына койыла-
23

тын талаптар коғамдағы элеуметгік-экономикалык, мэдени жағдайла- 
рына байланысты өзгеріп отырған. Мұғалімдердін морапьдык-психо- 
логиялық, этикалык сапалары туралы ойлар шығыс философы Әбу 
Насыр эл-Фараби енбектеріндегі айырықша көңіл аударылған мэселе- 
лердің бірі. Ол мұгалім бойында шыншылдық, шэкірттеріне де, өзіне 
де талап қоя алушылық, ықыластылық, қаталдык, күш-жігер жэне пе- 
дагогикапық такт сиякты қасиеттердің сакгалуын қажет деп санаған. 
Әл-Фараби ұстаздың мінез-күлық нормасы қандай болуы жайлы былай 
деп жазады: 

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: