И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004



жүктеу 28,35 Mb.
Pdf просмотр
бет218/251
Дата25.05.2022
өлшемі28,35 Mb.
#38762
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   251
Н
оле э
Д
с н
 
шексіздікке дейінгі 
аралықтағы жылдамдықтың мүмкін мәндерін бірдей 
ықтималды дей алмаймыз. Бұл мыма жағдайдап шыға- 
ды. Молекулалардыц жылдамдығының с.оқтығысу кезін- 
де өзгеруі кезденсоқ өтеді. Қайсыбір жске молекула бір- 
қатар жүйелі соқтығыеқан сайын өз сыңарларынан энер­
гия алып отыруы мүмкін, соның нәтнжесінде оныц энер- 
гнясы е орташа монінен артып кетсді. Алайда газдыц 
барлык, молекулалары өз энергияларын жалғыз молеку- 
лага беріп, өздері тоқталып қалады деп ойлағанныц 
өзінде бұл молекуланыц эпергиясы, демск, оныц жыл- 
дамдығы, шектеулі шамада болады. Сөйтіп, газ молеку- 
лаларыныц жылдамдыгы қандай да бір 
v
тлх-нан баста- 
лып оо-пен бітетін мәндер қабылдай алмайды. Барлық 
молекулалардыц қорытқы эііергиясыныц едәуір үлесін 
бір молекулаға беретін процестер ықтималдыгы өге аз 
болады деп ессптей отырып, мәні жылдамдықтыц орта­
ша мәчіпеіЕ әлдекайда артық жылдамдықтар да өте сн- 
рек ксздессді деген түжырымға келеміз. Дол осы тәрізді.
,соқтығысулар ксзінде молекуланыц жылдамдығы нольғе 
айналады деп те айтуға болмайды. Демек, жылдамдық- 
тыц орташа мәнімен салыстырғапда өте аз жоне өте үл- 
кен жылдамдықтардыц пайда болуыныц да ықтпмалды- 
лыгы өте аз болады, сонымен қатар с-ніц оеіл мәкініц 
ықтималдылығы 
кезінде де, 
кезінде де иоль-
ге үмтылады.
Осы айтылгандардан, молекулалардыц жылдамдық- 
тары жылдамдықтыц аса ықтимал монініц төцірсгіндс 
топтасатындыгы шығады.
Мол( кулаларді.іц мопдері бойынша таралуын сандыц 
еипаттап шығу тәсілін анықтау үшіп томондегідей көр-


о
т :
1-Я . м олекула
— 
V
ч
236-сурет.
некі әдісті пайдаланайық. Жылдамдықтың мәндерін 
v
осіпдіті нүктелермен белгілейік. Сонда орбір молекула- 
ға осы осыегі нүкте сойксе келеді, санақ басы болып 
табылатын О нүктосіиеп осы нүктеге деііінгі қашықтық 
сам моні жағынан қарастырылып отырған молскуланың 
жылдамдығының шамасына тсц болады (236-сурет) 
Біршама, мөлшсрдсгі газдың барлық 
N
молскулала- 
рыныц жылдамдығын бір мсзгілде апықтай алатьш оді- 
сіміз 
болсын 
деііік.
Алынған 
нәтнжсні 
v
осіндегі нүктелср1 тү- 
рінде кескіндой 
оты- 
рып, 
t
уақыт мезсті 
үшін барлық молеку- 
лалардың «лездік су- 
ретін» аламыз (237-су- 
рет) Егер де жылдам- 
дықтың барлық мәнде- 
рі бірдей ықтималды 
болса, онда иүктелер 
v
осіндс біркелкі тарал- 
ған болар еді. Алайда
жоғарыда көргеніміздей, жылдамдықтар негізінен ықти- 
малдылығы аиағүрлым көбірск мәнініц төңірегінде топ- 
тасады екеп. Мольге жуық немссе өте үлкен мәнді жьтл- 
дамдықтар өтс сирек кездеседі. Сондықтан
v
осінде 
нүктелердің орналасуы әркелкі, осьтіц әр түрлі участке- 
лерінде түрлішс тыгыздықгісн таралады.
Нүктелердің, тығьтздыгын 
Av
пптсрвалына (237-су- 
рет) тап болатып 
\ i \ v
иүктелср саныиыц осы интер- 
валдың
237-сурәт.
шамасыпа қатынасы түрінде анықтайтын болсақ, онда 
бұл шаманы у-нін функциясы деугс болады [р = р(с)]. 
Шынында да, омың мәні 
Av
интервалда 
v
осінін қай же- 
рінде алғанымызға, яғни и-ге тәуелді болады.
Молекуланьщ арасындағы әрбір соқтыгысу 
v
осіндегі 
нүкгелердіц қалпьш кездейсоқ түрде өзгертеді. Сондық- 
тан 
t\,
/2 -'Коне т. б. әр түрлі уақыт мезгілдері үшін «су-
1 Әрбір пүктсні салу үиіін бір секунд гана жүмсалатын болса, 
онда 2,7 1013 нүкте салу үпчн 1012 жыл ецбсктену ксрек болатынын 
айта кетеғк.

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   214   215   216   217   218   219   220   221   ...   251




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау