И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

d V
км 
. 
.
~df~
қосылғышы, жоғарыда көргеніміздеи, киломоль
газдың тұрақты көлем кезіндегі жылу сыйымдылығын 
береді. Сондықтан (102.10) формуласын мына түрде жа- 
зүға болады:
d V
км
сіт
С , = С„ + / , ( ^ )
(102.11)
шамасы, 
р
тұрақты болып, температура бір
градусқа артқан кездегі киломоль көлемінің өсімшесі 
болып табылады. (98.13) күй теңдеуіпе сәйкес
у
км 
р
Осы өрнекті 
Т (р--=
const) бойынша дифференцнал- 
дагі, мынаны табамыз:
( d V KM \
_
\ dT Ip 
P
Ақырында, осы нәтижені (102.11) -ге қойып, мыианы 
аламыз:
Cp = C v +R.
(102.12)
Сонымен, идеал газдың киломолініц тұрақты қысым- 
да бір градусқа арттырған кезде оның жасайтын жұмы- 
сы газдың универсаль тұрақтысына тең болады екен.
(102.12) 
қатысын идеал газдың күй теңдеуіне сүйене 
отырып шығарғанымызды, сондықтан оның идеал газ 
үшіи ғана орындалатындығын ескерте кетейік.
(102.7) 
формуласын ескеріп, 
Ср
үшін мынадай өрнек 
аламыз:
Cp = \ R
+ /? =
і
+-2/?. 
(102.13)
(102.13) 
-ті (102.7)-ге бөліп, әрбір газға тән 
Ср
-нің 
С у
-ге қатынасын табамыз:
Ср 
і + 2
1 ' -
Су ~ ~~і
'
(
102
.
11
)
(102.14)-тсн байқағанымыздай, 
у
шамасы молекула- 
ның еркіндік дәрежесінің саны мен сипаты арқылы анық- 
талады.
4-таблпцада әр түрлі молекулалар үшін (102.7),
(102.13) және (102.14) формулалары бойынша аиықтал-
342

ran 
Cv , Cp
және ү-лардыц мәндері кслтірілген. 5-табли- 
цада тсориялық нәтижелер экспериментальдык, дерек- 
термен салыстырылгаи. Теориялық мәтижелер (табли- 
цадағы ескертпеде келтірілген жағдайдың біреуінен
4 - т а б л и ц a
Молекул я
Атом 

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: