Сборник материалов международного научно-практическоого семинара «Научные подходы к экологизации системы образования в условиях развития «зеленой экономики»

231 
картине  мира  и  окружающей  среде,  развивать  коммуникативную  компетенцию  и  языковые 
навыки на уроках английского языка.  
На уроках английского языка в экспериментальной группе проводились занятия с использо-
ванием пословиц и поговорок о природе, ее охране, важности природных ресурсов в жизни 
каждого человека. 
Например, для введения в тему урока «Seasons and Weather» использовалась послови-
ца-скороговорка: 
Whenever the weather is cold 
 Whenever the weather is hot 
We'll whether the weather 
 whatever the weather 
whether we like it or not. 
Ученики  формировали  произношение,  искали  рифмованные  слова,  подбирали  подхо-
дящее по смыслу слово в поговорках: 

 
Rain at seven, fine at eleven. 

 
Into every life a little rain must fall 

 
Everything is good in it’s season- 

 
The violets in the mountains have broken the rocks. 

 
On earth, there is no heaven, but there are pieces of it. 

 
The poetry of the earth is never dead. 
Грамматический и лексический материал отрабатывался при помощи следующих по-
словиц и поговорок: 

 
There’s no bad weather, there are bad clothes  

 
After rain comes fair weather.  

 
The best fish swim in the bottom. 

 
Sometimes you have to step in it to learn how to avoid it. 
Нельзя  не  отметить  влияние  пословиц  и  поговорок  на  память  учеников.  Ведь  легче 
запоминать короткие рифмованные, ритмичные фразы, которые можно потом легко приме-
нить  в  той  или  иной  ситуации  или,  когда  нужно  вспомнить  и  применить  грамматическое 
правило или лексическую структуру. 
Эксперимент завершился с подведением итогов занятий, которые проходили с приме-
нением  пословиц  и  поговорок  экологического  содержания.  Обеим  группам  5  класса,  кон-
трольной и экспериментальной, был дан тест по новым изученным темам, в содержании ко-
торого  предусматривался  учет  грамматических,  лексических  навыков,  а  также  понимания 
пословиц и поговорок экологического характера.  
Результаты  тестирования  изобразим  в  процентном  соотношении  в  диаграмме  на  ри-
сунках 3 и 4 в обеих группах на конец эксперимента: 
 
27%
60%
13%
Высокий уровень
Средний уровень
Низкий уровень
 
 
Рисунок 3. Результаты тестирования в контрольной группе на конец эксперимента 
 

232 
47%
53%
0%
Высокий уровень
Средний уровень
Низкий уровень
 
 
Рисунок 4. Результаты тестирования в экспериментальной группе на конец эксперимента 
 
После эксперимента ученики в контрольной группе незначительно повысили уровень: 
высокий уровень увеличился с 13% до 27%, средний уровень повысился с 53% до 60%, низ-
кий изменился с 34% до 13%. Эти результаты также следует считать положительными. Од-
нако нас обрадовали результаты в экспериментальном классе. Как видим на рисунке 8, уча-
щихся с низким уровнем знаний нет. А высокий уровень знаний определился почти у поло-
вины учащихся класса. 
Таким образом, несмотря на такие небольшие предложения, короткие высказывания, 
в экологических пословицах и поговорках содержится неисчерпаемый материал для развития 
речи  и  формирования  экологического  сознания  подрастающего  поколения.  В  современном 
мире  даже  самый  маленький  ребенок  обучается  с  детства  правилам  поведения  на  природе, 
учится беречь ресурсы, ухаживать за животными и растениями. Поэтому многие пословицы 
и поговорки о природе интуитивно им знакомы, они могут привести много примеров из жиз-
ни,  которые  в  той  или  иной  мере  относятся  к  высказыванию,  тем  самым  они  получают  не 
только  правильные  представления  об  охране  природы,  но  развивают  иноязычные  речевые, 
лексические, грамматические и произносительные навыки. 
 
Список литературы 
1 
Жигулёв, А.М. Работа с пословицами и поговорками на уроке английского языка. - М.: Просвещение, 
2002. - 87 с. 
2 
Махарова Г. С. Английский язык- язык глобального образования: новые вызовы и новые подходы (в 
рамках  языковой  концепции  президента  РК  «Триединство  языков»)  Материалы  методической  конферен-
ции Казахский государственный университет им.аль-Фараби, Алматы «Қазақ университеті» 27 июня 2013, 
// КАЗАХСТАН 2013 г. С.5-8. 
3.Померанцева, Т.А. Использование поговорок и скороговорок на уроке английского языка // Иностран 
 
ӘӨЖ 2.348.54 
 
ОҚУШЫЛАРДА ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰЗЫРЕТТІЛІКТІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ 
 
Ерболова Бақтыгүл 
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті 
Физика-математика факультетінің «физика» мамандығының 2 курс студенті 
E-mail : baktygul.erbolova.97@mail.ru 
 
Ғылыми жетекші: п.ғ.к., қауымд.профессор м.а. М.К. Садықова 
Алматы қаласы, Қазақстан 
 
Аннотация: В данной статье рассматриваются актуальной проблеме современного общества 
–экологической  безопасности  .  Исходя  из  этого  целью  школьного  экологического 
образования и воспитания являются формирование экологической компетентности . 

233 
Ключевые  слова:  экология,  экологическое  образование,  экологическое  воспитание, 
компетентность, экологическая компетентность 
Abstract: The article is devoted to the urgent problem of the modern society - the ecological securi-
ty. From the point of view of ecological education and ecology formation, formation of ecological 
competence is evident. 
Key words: ecology, ecological education, ecological consciousness, competence, ecological com-
petence 
  
       12  жылдық  білім  берудің  мемлекеттік  жалпыға  міндетті  білім  беру  стандарты  білім 
мазмұнын  жобалау  және  белгілеу  тәсілдерінің  жаңа  үлгісін  материалдың  көлемі  мен 
құрылымының  нормалары  белгіленген  болса,  жаңа  стандарт  жобасында  білім  берудің 
нәтижелері  норма  ретінде  бекітіліп,  ең  басты  нәтиже  -  түйінді  құзыреттілік  болып  отыр. 
Қазақстан Республикасында 12 жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасында түйінді 
құзырет  білім  алушылардың  оқу  біліктері,  алған  білімдері  мен  өмірлік  тәжірибелерін  кез 
келген  оқу  және  өмірлік  жағдайларда  шығармашылықпен  қолдана  білуге,  өзіндік  даму  мен 
басқаруға  дайын  болуы  керектігі,  білім  беру  нәтижелері  ретінде  құзыреттіліктер  кешенін 
игеруге бағдарлануды көрсетеді[1]. 
Қазiргi  экологиялық  бiлiм  мектеп  педагогикасының  ерекше  бағыты  біздің  елде 
негiзiнде  бiрнеше  құрылымнан  құралады  және  едәуiр  дәрежеде  басқа  елдерден  өзінің 
айырмашылығымен өзгешеленеді. 
Қазіргі  кезде  еліміздің  экологиясының  педагогикасы  мен  психологиясы,  американдық 
экология 
мен 
педагогикасының 
«адам-табиғат-қоғам» 
жүйесінің 
тәрбиелік-білім 
тапсырмаларының  жалпы  стереотиптерінің  оқытылуына  аса  қызығушылық  туғызуда. 
Америкалық  білім  моделінің  пәні,  адам  өмірінің  табиғи  және  мәдени  бірлестігінің 
материалдар формасының көптігімен түсіндіріледі. АҚШ-тың үздіксіз білім беру жүйесінде 
қазіргі заман кезеңінің түрлі бағыттарын, табиғат пен қоғам арасындағы байланыстарын жан-
жақты әрі үлкен көлемде қарастырылады. 
XXI  ғасырдың  ұлттық  білім  жүйесінің  даму  стратегиясы  негізгі  екі  компоненттің 
байланысынан пайда болады: экологиялық және гумандық, табиғатты сақтау мен халықтың 
өмірлік  жағдайын  қамтамасыз  етуге  арналған.  Назар  аударатын  жағдай,  АҚШ-та 
экологиялық  білімге  арналған  арнайы  федералдық  үлгі  жоқ,  бұл  жаппай  экологиялық  және 
мәдени құрылымының алғашқы көзқарасына кері әсерімен байқалады.  
1981 жылы жалпы білім беретін мектептерге арналып жарыққа шыққан «Nature Study» 
оқу-методикалық  оқулығы  табиғаттану  бағдарламасының  жүзеге  асуына  бастау  болды.  Бұл 
бағдарлама  қоршаған  табиғат  ортасын  бақылау  негізінде  оқытуды  насихаттады.  Сонымен 
қатар ол ауыл жастарын халқы тығыз қалаларға көшпеуге көндіру мақсатын көздеді.  
«Таза ауада оқыту» XX ғасырдың басында шықты, ол кезде бала денсаулығын нығайту 
мен бос уақытты пайдалы ұйымдастыру білім берудің негізгі тапсырмасы болды. «Таза ауада 
оқыту»  ізбасарлары  ұстаздарды  мектеп  бағдарламасының  барлық  пәндерін  мектептен  тыс 
оқытуды  үндеген.  Мамандандырылған  экологиялық  білім,  дамуының  бастапқы  кезінен-ақ 
көптеген  қиындық  мәселелерін  байқады,  ол  әлеуметтік-педагогикалық  жолдардың  шешімін 
іздестіруге ынталандырды.  
Америка педагогтары Е.Пархерст пен У.Клипатрик жетілдірген «жоба әдісін» қолдана 
отырып оқыту пікірін Дж. Дьюидің енгізуі оның радикалды ерекшелігіне айналды. Балалар 
оқу  материалдарына  байланысты  арнайы  тапсырмалар  мен  «жобаларды»  орындады.  Бұл 
ретте теориялық білімнің нақты көлемі тарылды. «Жоба әдісі» мен оның «Дальтон жоспары» 
нұсқасы түрлі елдерде танымал болды, ал 1920 жылдары СССР мектептері мен жоғары оқу 
орындарында кеңінен қолданыла бастады.  
Соңғы  жылдары  ЮНЕСКО-ЮНЕП  бастауыш,  орта,  жоғары,  толықтырушы  білімге, 
мұғалімді  дайындау  бағдарламаларына  арналған  көптеген  материалдардың  экологиялық 
аспектілерін  оқу  бағдарламаларына  енгізуге  даярлаған.  ЮНЕСКО-ЮНЕП-тің  әдістемелік 
материалдарында экологиялық-әлеуметтік-экономикалық үрдістерді оқуға арналған көптеген 
анықтамалар берілген. Мұндай қызмет гуманистiк педагогиканың өсетiн өзектiлiгiмен және 
оның  барлық  алуан  түрлi  экологиялық  затының  кеңдiгiмен  шартталған.  Жалпы  АҚШ-тағы