Пайдалы қазбаларды зерттеудің зертханалық әдістері

Таңдақты бітімдер сеппелер, таңдақтар, ұялар мен нодульдер түріндегі бұрыс, изометриялық және домалақ пішінді минералдық агрегаттармен сипатталады. Осындай агрегаттар таужыныстарда немесе кендерде әркелкі орналасқан. Минералды агрегаттардың өлшемі әр түрлі. Осы топтағы бітімдердің морфологиялық түрлері: сеппелі, таңдақты, және нодулді.

Кен минералдардың сеппелері сингенетикалық болуы мүмкін, сонда сыйыстырушы минералды агрегатпен бірге жаралған; эпигенетикалық, онда бастапқы минералды агрегаттар бойынша соңғы минералдар орналасқан кезде пайда болады, олар келесі кезең және минералдану сатыларымен генетикалық байланысты; және жұрнақты (қалдықты), ол таужыныстардың немесе кендердің метаморфизмге ұшырағанда сақталған.

Сеппелі бітімдер барлық пайдалы қазбалар кенорындардың генетикалық типтерінде байқалады. Олар жиі магмалық және жаратылысы метасоматиттік кендерде кездеседі.

Мардымсыз кендерді сеппелі бітімдер сипаттайды деп саналады. Бұл кендер, ереже бойынша, алдын ала байытуды тілейді. Сеппелі, таңдақты және шомбал бітімдері бар кендердің араларында біртіндеп ауысуы байқалады.

Минералды агрегаттардың өлшемі бірнеше сантиметрден бірнеше ондаған сантиметрге дейін өлшенеді.

Таңдақты бітім барлық кенорындардың генетикалық типтерінде байқалады, бірақ, метасоматиттік кенорындарда және толтыру желілерде олар ең кен тарайды. Шомбал және таңдақты бітімдер бар кендерде, ал тағы таңдақты және сеппелі бітімдер арасында жиі біртіндеп ауысуы байқалады.

в.Нодулярдық бітім таңдақты бітімнің бір түрі болады және ол хромшпинелидтерге тән. Бөлек таңдақтар (хромиттің нодулдері) диаметрі 5 –тен 15 мм - ға дейін, сопақша, сирек доң гелек немесе сфероидалды пішіндерге ие, шекаралары анық. Олар дуниттің өзгерген минералдарының массасында орналасқан. Хромит нодулдері біресе жолақты, біресе – ретсіз, және ликвация процесінде бөлек орналасады. Олардың параллел созылғандығы, магма кристалданған кезде аққанымен байланысты. Хромитті нодулдердің құрылымы – түйірлік.