Оқушылардың салауатты тамақтануы туралы əңгіме



жүктеу 5,28 Kb.
Pdf просмотр
бет2/37
Дата25.05.2018
өлшемі5,28 Kb.
#17628
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37

 
8
9
 
Дене массасының төмендеуін болдырмау үшін:  
• 
тағамдық өнімдер мен сусындардан түсетін калория көлемін 
біртіндеп арттырыңыздар.   
 
Оқушылардың жекеше топтарына кеңестік нұсқаулар 
 
9
 
Дене массасысының тапшылығында (гипотрофияда) дəрігер кеңесін 
алыңыз жəне медицина қызметкерінің қадағалауымен:  
• 
тағамдық өнімдер мен сусындардан түсетін калория көлемін 
біртіндеп арттырыңыздар.     
9
 
Дене массасының артықтығы мен семіздікте:  
• 
егер қалаған деңгейге дейін рацион калориялылығын төмендету 
барысында қалыпты өсу жəне даму үшін қажетті тағамдық заттардың 
тиімді мөлшерін қамтамасыз ету мақсатында міндетті түрде дəрігер 
кеңесін қабылдау керек; 
• 
жасына сəйкес қалыпты өсу мен даму мүмкіндігін сақтай отырып, 
тағамдар мен сусындардан түсетін калория деңгейін біртіндеп 
түсіріңіздер;  
• 
онымен бір мезгілде физикалық белсенділікті арттырыңыз.  
 
9
 
Созылмалы науқастығы бар не/немесе дəрі қабылдайтын салмақ 
артықшылығынан зардап шегетін балалар:  
• 
Тамақтануды шектеу туралы шешім қабылдардың алдында, 
тамақтануды шектеу денсаулықты нашарлатып немесе негізгі ауру 
түріне кері əсерін тигізбеу мəселесіне байланысты емдеуші 
дəрігермен кеңескен жөн.   
 
ҚОЛДАНУҒА КЕҢШІЛІК ЕТІЛГЕН ТАҒАМДЫҚ АЗЫҚ-ТҮЛІКТЕР  
 
Негізгі нұсқаулар 
 
9
 
Энергетикалық қажеттілік шеңберінде көкөністер мен жемістерді 
жеткілікті мөлшерде пайдаланыңыздар.  
 
• 
Мысалы, мектеп жасындағы балалар күнделікті тамаққа 300 


 
9
граммнан (бастауыш сынып) 500 граммға дейін  (жоғарғы сынып) 
көкөніс жəне жеміс қабылдауы керек. 
 
9
 
Əр күні əр түрлі көкөністер мен жемістер қабылдаңыз.  
• 
Мысалы, келесі топқа жататын көкөністерді апта аралығында 
бірнеше рет кезектестіріп қабылдауға болады:  қошқыл-жасыл 
көкөністер, сары-қызғылт көкөністер, ас бұршақтар, крахмалы көп 
көкөністер жəне т.б.  
9
 
Аптасына бірнеше рет бұршақтарды қабылдаңыздар.  
• 
Бұршақтар (ас бұршақтар, бұршақтар, ноқат, соя, маш, жасамық) 
амин қышқылдық құрамы жақсы белоктарға жəне тағамдық 
талшықтарға бай. 
9
 
Күнделікті бүтін дəндік дақылдардан 90 грамм тамақ пайдаланыңыз.  
• 
Бүтін дəндік дақылдардан жасалынған тағамдар қабылданатын 
барлық дақылдық жəне нан өнімдерінің жартысына жуығын алып 
отыруы керек. 
9
 
Күнделікті майсыздандырылған немесе майлылығы төмен (мысалы, 1-
пайыздық) сүт немесе соған пара-пар сүт өнімдерін мына есеп бойынша 
қолдану керек:  
• 
2 стакан - 6-8 жасар балаларға;  
• 
3 стакан – 9 жəне одан жоғары жастағы балаларға. 
 
 
 
 
 
ФИЗИКАЛЫҚ БЕЛСЕНДІЛІК 
 
Негізгі кеңестер 
 
9
 
Тұрақты түрде физикалық белсенділік пен кем қимылдауды төмендету 
мыналарды жақсартады:   
• 
денсаулықты жақсартады; 


 
10
• 
физиологиялық аман-саулыққа жетелейді;  
• 
қалыпты салмақты демейді. 
9
 
Белсенді физикалық дайындық аса маңызды:  
• 
жүрек-қан тамыр жүйесін демеп нығайтады;  
• 
қаңқа сүйек-бұлшық ет жүйесінің күші мен төзімділігін арттырады.  
9
 
Қалыпты салмақты демеу мен артық майлардың жиналуының алдын 
алу үшін:  
• 
күнделікті 60 минут бойы орташа немесе үрдісті физикалық 
ауырпалықтар түсіріп отырыңыз;  
• 
диетаны қадағалаңыз жəне калорияны артық қабылдаудан алшақ 
болыңыз. 
9
 
Созылмалы аурулар туындау қауіпін төмендету үшін:  
• 
кəдімгі уақыттағы физикалық белсенділікке үстеме ретінде 
күнделікті 30 минуттан кем емес орташа-үрдісті физикалық 
ауырпалықты түсіріп отырыңыз.  
9
 
Көпшілік тұлғалар үшін денсаулықты жақсарту жоспарлары мына 
жағдайларда іске асады:  
• 
Анағұрлым үрдісті жəне ұзақ уақыттық физикалық ауырпалықтар 
берген жағдайда. 
9
 
Артық салмақты кеміту үшін:  
• 
Физикалық ауыртпалық ұзақтығы мен оның дəрежесі туралы 
шешімді қабылдау үшін емдеуші дəрігеріңізбен кеңесіңіз;  
• 
Тағамдық калорияны қабылдауды төмендету мезгілімен бір кезде 
күнделікті 60-90 минут бойы шамалы немесе орташа ауыртпалық 
беріп отырыңыз.  
 
 
БЕЛОКТАР 
 
Негізгі кеңестік нұсқаулар 
 
 


 
11
9
 
Белоктар балалардың қалыпты өсуі мен дамуын қамтамасыз ету 
үшін аса маңызды. 
9
 
Белоктар тəуліктік рацион калориялылығының 10-15 пайызын 
қамтамасыз етуі керек. 
9
 
Əрбір негізгі тамақтану кезінде (таңертеңгі ас, түскі ас, кешкі ас) 
жануар тектес белоктар көзінің тым болмаса біреуін қабылдаңыз 
(балықтық, сүт жəне еттік тағамдық өнімдерді).  
9
 
Аптасына бірнеше рет жақсы амин қышқылдарынан құралған белоктар 
көзі ретінде бұршақ тектес тағамдарды қабылдаңыз. 
 
КӨМІРСУЛАР 
 
Негізгі нұсқаулар 
 
9
 
Қөмірсулар тəуліктік калориялылықтың не бары 50-60 пайызын 
қамтамасыз етуі керек, оның ішінде мыналар санатынан да:  
• 
күрделі көмірсулар (крахмал) - 40-50 пайыз; 
• 
жай көмірсулар (тəттілер) –10 пайыздан артық емес. 
9
 
Көкөністерді, жемістерді жəне талшыққа бай бүтін дəндік дақылдардан 
жасалған өнімдерді пайдаланыңыздар.  
9
 
Қант қосылмаған тағамдар мен сусындарды таңдаңыз. 
9
 
Құрамында қант пен крахмалдары аз тағамдар қабылдасаңыз жəне 
сонымен қатар ауыз қуысы гигиенасын қадағаласаңыз тіс жегісі сізді 
мазаламайды. 
 
 
МАЙЛАР 
 
Негізгі нұсқаулар 
 
9
 
Майлар рационының тəуліктік калориялылығының не бары 25-35 


жүктеу 5,28 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   37




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау