Оқулық ретінде ұсынған Алматы 2013

Г.Т. Тұрсынова, Ұ.Р. Шүленбаева, Г.Д. Рыскелдиева, А.С. Итемирова 

408 

12 

Астана қаласында бой көтерген 

алып құрылыстар 

слайдтық 

көріністер 

 

13 

Арал тағдыры – адам тағдыры 

реферат 

 

14 

Құрылыс-сәулет саласына еңбек 

сіңірген тұлғалар 

реферат 

 

15 

Адамзаттың экологиялық 

мәдениетін көтеру жолдары 

ұсыныс 

жоба 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қазақ тілі 

 

409 

Өзін-өзі тексеру үшін тест тапсырмалары: 

 

1.  Экологияны  биология  ғылымына  енгізген  ғалымды 

атаңыз? 

 

А)  Э. Геккель 

Ә)  И. Ньютон 

Б)  Энштейн 

В)  И. Бородецкей 

2. «Экожүйе» деген  термин ғылымға қай жылы енген?   

А)  1949 ж 

Ә)  1958 ж 

Б)   1935 ж 

В)  1929 ж 

3.  Экожүйенің  тұрақтылығын  ғылыми  тілде  қалай 

атайды? 

А)  тозаңдану  

Ә)  түрлену 

Б)  бірлік  

В)  климат  

4. Биосфера жер шарының қандай бөлігі? 

А)  тірі организмдер жайлайтын 

Ә)  биоталдық факторлар 

Б)  ауа райының тұрақтылығы 

В)  табиғаттың функциясы   

5. Тірі организмдердің қоршаған ортада оттек пен көмір 

қышқыл газының алмасуы қалай аталады? 

А)  эволюция 

Ә)  редуцентр 

Б)  газдық функция 

В)  консумент 

6.  Тірі  организмдері  керекті  минералдың  элемент-

терімен қамтамасыз ететін экожүйені атаңыз?  

А)  зооценоз 

Ә)  литосфера 

Б)  гидросфера 

В) атмосфера 

 

 

Г.Т. Тұрсынова, Ұ.Р. Шүленбаева, Г.Д. Рыскелдиева, А.С. Итемирова 

410 

7.  Гидросфераны тіршіліктің қандай ортасы дейміз?  

А)  ауа 

Ә)  газ 

Б)  тау жыныс 

В)  сұйық 

8. Қазақстандағы бұрынғы кезде дүниежүзінде   үшінші 

орын алатын көлді атаңыз?   

А)  Балқаш 

Ә)  Байкал 

Б)  Арал 

В)  Каспий 

9. Атмосфера жер шарынан қанша км. биікте орналасқан? 

А)  70 км. 

Ә)  18 км. 

Б)  80 км. 

В)  90 км. 

10. Топырақты негізгі ластаушылар 

А)    пестицидтер,  минералды  тыңайтқыштар,  мұнай  және 

мұнай өнімдері, т.б. 

Ә)  адам, табиғат, т.б. 

Б)  өндіріс, үйлер, т.б.  

В)  мұнай, шаң, кір, т.б. 

11. Құнарлығына байланысты топырақ қаншаға жіктеледі 

А)  1. 

Ә)  8. 

Б)  6. 

В)  3. 

12. «Төтенше» сөзінің мағынасы 

А)  бай болу 

Ә)  сау болу 

Б)  өте үлкен, барлығы болуы мүмкін 

В)  апат 

13. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жазыңыздар 

«Судың да сұрауы.....» 

А)  көп  

Ә)  жоқ 

Б)  бар 

В)  ал 

Қазақ тілі 

 

411 

14.  Су  шаруашылығында  су  пайдаланушылардың  ірі 

бір саласы 

А)  өнеркәсіп 

Ә)  ауыл шаруашылығы 

Б)  өзен суаттар 

В)  дүкендер 

15. Қазақстан  Республикасының заңының қай бабында 

«Табиғи  және  техногенді  сипаттағы  Төтенше  жағдай 

жайлы» халықты ТЖ қорғаудың негізгі принциптері жайлы 

айтылған? 

А)  25 бабында 

Ә)  3 бабында 

Б)  12 бабында 

В)  21 бабында 

16. Экологиялық кризис  бөлімдерін атаңыз  

 А)  «Табиғи және әлеуметтік» 

Ә)  «Сулар және өзендер» 

Б)  «Адамдар мен орта» 

В)  «Жануарлар мен өсімдіктер» 

17.  Құнарлығына  байланысты  топырақ  төмендегінше 

жіктеледі: 

А)  жерлер, көлдер, шөптер 

Ә)  тундра, қара жер, ала жер 

Б)  құнарлы жер, көк аспан, ойпаттар  

В)    шөл  дала,  тундра,  мұздықтар,  таулар,  құнарлы  жерлер, 

егін шаруашылығына жарамсыз жерлер                                    

18. «Проблема» сөзінің аудармасы 

А) мәселе 

Ә) мақала 

Б)  сұрақ 

В)  жағдаят 

19. Атмосфераның негізгі ластаушы көздері .... 

А) жайылымдар мен егістік жерлер 

Ә) өнеркәсіп орындар мен көліктер 

Б)  су ресурстары 

В)  өсімдіктердің азаюы 

 

 

Г.Т. Тұрсынова, Ұ.Р. Шүленбаева, Г.Д. Рыскелдиева, А.С. Итемирова 

412 

20. Қай қалада табиғатты қолданған 46 кәсіпорын бар? 

А) Атырау 

Ә)  Қызылорда 

Б)  Ақтөбе 

В)  Алматы 

21. Бағалы, тұқымдас балық түрін ата. 

А)  құртпа – бекіре 

Ә)  жайын – шабақ 

Б)   алабота – сазан 

В)  итбалық – шортан 

22.  Арал  маңындағы  атмосфера  ғана  емес  су  мен 

топырақ та ... . 

А) ластанған 

Ә)  ластанбақшы 

Б)  ластанатын 

В) ластанғандай 

23. «Өзекті» сөзінің аудармасын көрсет 

А)  секретный 

Ә)  актуальный 

Б)  официальный 

В)  личный 

24.  Қай  ұйымның  статистика  бөлімі  экологиялық-

экономикалық есептеу жүйесін ұсынды? 

А)  БҰҰ 

Ә) НАТО 

Б) ОПЕК 

В)  ЮНЕСКО 

25.  Қандай  тұлғалар  міндетті  түрде  экологиялық 

сақтандыруға жатады? 

А) жеке және бос 

Ә) жеке және заңды 

Б) заңды және заңсыз 

В) белгілі және белгісіз 

26. Сарқылатын ресурстарды тап? 

А) өсімдік 

Ә) жел 

Б) күн энергиясы 

В) энергия арқылы