Оқулық «Федералдық білім беруді дамыту институты»

75 
 
Бағдарламаны  орындау  үдерісін  бақылау  үшін  «тоқта»  (Toggle 
Brеаkроint) нүктесін белгілейді  жəне операторды орындаған сəтте алынған  
айнымалы  шамалардың  мағыналарын  қарап  шығады.            Ары  қарай  
«тоқта»  нүктесінен  кейінгі  операторларды  қадамдық  орындай  отырып, 
бағдарламалық кодтың жол тартуын орындауға болады.   
VB  бағдарламалау  тілі  деректер  қорын  бағдарламалау  тілі  болып 
табылмайды, сондықтан осы тілде ақпараттық жүйелерді əзірлеу деректер 
қорының  ядросына  белгілі  бір  қолжетімділік  технологияларны 
пайдаланумен  жүргізіледі.    Осы  ядро  Әзірлеушінің  компьютеріне 
бағдарламалау жүйесімеен бірге орнатылады.   
VB    көмегімен  ақпараттық  жүйелерді  құру  үшін  мынадай  деректерге 
қол  жеткізу  технологиялары  пайдаланылады:  DAO  (Dаtа  Aссеss  Objесts), 
A
D
O (AсtivеX Dаtа Objесts). 
DAOтехнологиясы  объектілерінің  жəне  олардың  əдістерінің  жинағы 
Miсrоsоft  Jеt  (MS  Jеt)  деректер  қорына  қолжетімділікті  береді.    Осындай 
деректер  қорларында  деректерді  сақтау  үшін      MDB    форматы 
қолданылады.  DAO негізгі объектілеріне мыналар жатады: 
• 
DBEngine
— MS Jеt ДҚБЖ ядросына қолжетімділікті ашады; 
• 
Workspace
— бір немесе бірнеше деректер қорын ашу үшін жұмыс 
аймағы болып табылады. Деректер қорларын ашуға жəне тарнзакцияларды 
өңдеуге арналған əдістерді қамтиды; 
• 
Database
— кесте түрінде ұйымдастырылған деректер жиынтығы; 
• 
Recordset
—  физикалық  кесте  түрінде  құрылған  оперативтік 
жадтағы  деректер  жинағы.  Жазбалардың  орнын  ауыстыру,  редакциялау 
жəне іздестіруге арналған əдістерді қамтиды. Ақпараттық жүйені əзірлеген 
кезде  DAOобъектілерін  пайдалану  үшін,  оларды  VBжүйесі  мəзірінің 
пəрменімен 
жобаға 
қосу 
қажет: 
Project— 
References— 
MicrosoftDAO3.х. 
DAO  объектілерінің  кітапханасы  иерархиялық  құрылым  болып 
табылады,  иеррархия  басында  DBEngine  объектісі  орналасқан.    Деректер 
қорын  ашу  үшін  жұмыс  аймағын  ашып,  жұмыс  аймағындағы  деректер 
қорын  ашу,  содан  кейін  қажетті  кестені  ашу  қажет.      Төменде  деректер 
қорын жəне кестені ашу мысалы келтірілген: 
Dim  NewDb  As  Database  Dim 
NewWs As Workspace  Dim NewRc 
As  Recordset  Dim  path_to_db 
As String 'ДҚ файлына жол 
path_to_db = App.path+"\фирма.mdb'' 
' DAOoбъeктілерінің даналарын алу: 
Set NewWs = DBEngine.Workspaces(0) 
'Жұмыс аймағы 
Set  NewDb  =  NewWs.OpenDatabase(path_to_db)  'ДҚ 
файлын ашу 'Кестелерді ашу:
 

76 
 
Set NewRc = NеwDd.OреnRесоrdsеt("Бөлімдер", _ 
dbOpenDynaset) 
Деректер қорын ашу үшін Open Database əдісі қолданылады.  Деректер 
қорын  ашу  өлшемдерін  көрсетуге  жол  беріледі.  Бірінші  өлшем  деректер 
қорының    Exclusive  қасиетінің,  екінші  —Read  only  қасиетінің  мағынасын 
белгілейді.  Қасиеттің  екеуі  де  қисынды.    Бірінші  қасиет  деректер  қорын 
ұжымдық  пайдалану  мүмкіндігін  белгілейді,  ал  екіншісі  пайдаланушы 
деректерді редакциялай алатынын не редакциялай алмайтынын белгілейді.   
Мысал: 
Set NewDb = NewWs.OpenDatabase _ 
(path_to_db, False, True) 
Кестедегі  деректер  жинағы  Open  Record  set  əдісімен  құрылады. 
dbOpenDynaset 
константасы 
кестенің 
жазбаларына 
толық 
қолжетімділік беретін динамикалық жинақты қалыптастыруды ұйғарады.   
Кесте  ашылғаннан  кейін    навигацияны,  жазбаларды  іздестіруді, 
қосуды,  жоюды  жəне  редакциялауды  бағдарламалау  үшін  Recordset 
объектісінің əдістері пайдаланылады.   
DAO 
технологиясы 
сондай-ақ: 
транзакцияларды 
өңдеуді 
бағдарламалауға,  деректер  мен  кестелердің  қорларын  құруға,  SQL-сұрау 
салуларды пайдалануға мүмкіндік береді. 
ADO технологиясы — бұл əр түрлі форматтағыфайлдары бар деректер 
қорына  қол  жеткізудің  əмбебап  өнеркəсіптік  стандарты.  Осы  технология  
екі буынды архитектура болып табылады    (2.10-сур.). 
Жалпы  түрінде  ADO олардың қасиеттері мен əдістері OLE DB арнайы 
интерфейсіне  шақыртуларды  құруға  мүмкіндік  беретін  объектілер 
кітапханасы  болып  табылады.    Бұл  интерфейс  драйверлер-  деректерді 
жеткізушілер 
 
является 
набором драйверов — поставщиков данныжинағы  болып табылады. ADO 
терминологиясында  осындай  драйверлер  провайдерлер  деп  аталады. 
Деректер  қорында  сақталатын  деректер  қолжетімділікті  алу  үшін: 
деректердің  тиісті  провайдерін  шақырту;  деректер  көзі  болып  табылатын  
объектіні көрсету қажет. 
 Деректер  қоры  ретінде  кестелер, 
сақталатын  рəсімдер,  ұсынылымдар 
жəне      SQL-сұрау  салулар  болуы 
мүмкін. 
ADO 
мынадай  негізгі  объектілері 
белгіленеді: 
Connection
— 
деректер 
қорына 
қолжетімділікті береді;
 
Command
-
детектер жинағын ашады
 
 
2.10-сурет  ADO  
деректеріне қол жеткізу
 

77 
 
Recordset
–
Провайдер ұсынған жазбалар жинағын ашады
 
DAO  объектілерінің  кітапханасымен  салыстырғанда  айырмашылығы,  
ADO  объектілерінің  кітапханасы  иерархиялық  болып  табылмайды,  яғни 
объектілердің даналарын ретпен алу талап етілмейді.
 
Деректерге  қол  жеткізу  үшін:  тиісті  провайдердің  көмегі  арқылы 
дерекқорға  қосылым  жасап;  таңдалған  дерекқордың  қайнар  көзінен 
деректер жиынтығын алу қажет. 
Деректер жинағын 
Command 
жəне 
Recordset 
объектілер көмегімен 
алуға болады.   
Дереткре  қорын 
Connection 
объектісі  данасының   
Open
  əдісімен 
ашады. Дəлел ретінде əдіске талап етілетін провайдер, деректер қоры жəне, 
қажет  болған  жағдайда,  қосу  үшін  қажетті  қосымша  ақпарат  көрсетілген 
жолды  беру  қажет.  Қосымша  ақпарат  ретінде  деректерге  қолжетімділік 
құқығын  айқындайтын  пайдаланушының  аты  жəне  оның  паролі  болуы 
мүмкін.      Miсrоsоft  Jеt  (MDB  ACCESS)  деректер  қорларымен  қосу  үшін 
Miсrоsоft.  Jеt.  OLEDB.4.0    провайдері,  ал  деректер  қорымен  жұмыс  істеу 
үшін    —  Miсrоsоft  SQL  Sеrvеr  2000/2003,  Miсrоsоft  OLE  DB  Prоvidеr  for 
SQL Sеrvеr  пайдаланылады 
ADO  объектілері  мəзірдің 
Project  —  References
пəрмені 
көмегімен  Miсrоsоft  AсtivеX  Dаtа  Objесts 
П
.
Х
.  кітапханасы  жобасына 
қосылғаннан  кейін  қолжетімді  болады.  Объектілер    ADODB  сыныбының 
қасиеттері  болып табылады.   
Бұдан əрі MS Jеt деректер қорымен қосылу үлгісі келтірілген: 
Dim  cnnString  As  String'провайдерге'  қолжетімділік 
өлшемдері бар жол
 
Dim  cnn  As  New  ADODB.Connection'  Объeктінің  данасы 
'Connection 
Деректер қорына қол жеткізу жолы 
cnnString = "Provider = Microsoft.Jet.OLEDB.4.0;" _ 
"Data Source = «D:\DB\қойма.mdb;" & _ 
"Persist Security Info = False" 
Қосылуды 
ашуcnn.Open 
cnnString 
Провайдерге арналған жолда мынадай өлшемдерді көрсету қажет: 
• 
Provider
— 
деректерге қол жеткізу провайдері; 
• 
DataSource
— 
деректер қорының файлына жол;
 
• 
Persist Security Info
— 
қолжетімділік құқықғы.
 
Recordset 
объектісі 
көмегімен 
жазбалар 
жинағын 
алу 
үшін
Open
əдісі қолданылады. 
Recordset.Open"Кестенің аты",
  _ 
Белсенді қосылу, [Меңзер типі], [Бұғаттау], 
[Опциялар]