Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж

202
ретінде кəсіпкерлер ірі монополистер, шағын жəне орта бизнес-
мендер, мемлекет, жекелеген жұмыскерлер жəне олардың ассо-
циациялары (кəсіподақтар) қарастырылады. Еңбек нарығында 
қалыптасатын бағалар жұмыс күшінің ақшалай нысандағы құны 
болып табылатын жалақы мөлшерлемелері ретінде сипаттала-
ды. Еңбек нарығының динамикасы оның негізгі екі элементінің 
арақатынасына, яғни: жұмыс күшіне деген нарықтық сұраныс пен 
жұмыс күшінің нарықтық ұсынысына тəуелді болып табылады.
Жұмыс күшіне деген нарықтық сұраныстың факторлары:
- жұмыскерлермен өндірілетін тауарлар мен қызметтерге де-
ген сұраныс көлемі;
- еңбек ресурстарына деген бағалардың деңгейі, яғни жалақы 
деңгейі;
- өндіріс үдерісіндегі капитал мен еңбектің өзара алмастыры-
лу дəрежесі;
- экономикалық циклдің фазалары;
- елде орын алып отырған экономикалық жағдаят;
- ғылыми-техникалық прогресс;
- жұмыс берушілердің монопсониялық əрекеттері.
Жұмыс күші ұсынысына əсер ететін факторлар:
- демографиялық факторлар;
- еңбек ресурстарының əртүрлі демографиялық жəне этни ка-
лық топтарының экономикалық белсенділік деңгейі;
- жұмыскерлердің зейнеткерлік жасы;
- еңбекке қабілетті халықтың имиграциясы;
- жұмыскерлерің кəсіби біліктілік дайындығының деңгейі;
- жұмыс күнінің ұзақтылығы;
- кəсіподақтардың жұмыс күшін монополиялық тұрғыдан 
сатудағы əрекеттері;
- жалақыдан басқа табыс алудың басқа да мүмкіндіктері;
- жұмыс орнын таңдау кезіндегі еңбек жағдайының қолай-
лылығы.
Еңбек нарығының 
экономикалық
жəне 
əлеуметтік
деген екі 
негізгі қызметі бар. 

жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: