Марннадтауға арналган аппарат

SРІСЕR-ді шығару идеясын 20 жыл бұрын, дәмдегіштермен айнлысатын швед компаниясы ойлап тапқан. Бұл идеяның мәні- оптималды дәм сапасы тұрғысынан тұтынушы қажеттілігін орындау.

SРІСЕR сериясы қазір әлемнің 23 елінде таралған. Швеция- тауарлық серия мен тауарлық марканың иесі, SРІСЕR -ді әлемдік нарыққа шығарушы Sуdinnоvаtоr компаниясы 1975 жылы құрылды, және ол тағамдық медициналық технологиялар үшін тауар жаңалық сферасында қызмет атқарады.

SРІСЕR-дың 50 және 28 модельдері ұсақ өндірістер, гас супермаркеттер, қонақ үй және ресторандар үшін арналған. Бүгінде арқылы тендеризация, ьшғалдану, дәмдегіштермен жұмыста және кез келген өнімді маринадтағанда оптималды нәтижелерге жетуге болады.

Осылай SРІСЕR арқылы аз уақыт ішінде қолмен жасауға болмайтын жұмыстарды жасауға болады.

III. БИОЛОГИЯЛЫҚ АКТИВТІ ҚОСПАЛАР

Биологиялық активті қоспалар - дәрі-дәрмек пен тағам арасындағы шекарааралық субстанция болып келеді. Бірақ бір жағынан, биологиялық активті қоспалар дәрі емес және де емделуге пайдаланылатын зат емес. Дәрі- дәрмекке қарағанда, биологиялық активті қоспалардың негізі табиғи және өсімдік тектес болып келеді. Биологиялық активті қоспалардың құрамында синтетикалық, химиялық және жасанды қосындылар әрқашанда болмайды. Екінші жағынан, биологиялық активті қоспалар тағам емес, белгілі форма-дағы биологиялық активті заттардың жиынтығы. Яғни, осы қоспалар адам рационының диетасына жетіспейтін және өмірге аса қажетті, маызды зат-тарды толықтыруына мүмкіндік береді, бұл адам ағзасындағы қалыпты гомеостазын сактайтын қажетті шарт болып табылады.

Биологиялық активті қоспалар - адамның тамақтану рационын био-логиялық активті заттармен жоғарылату мақсатымен, азық-түлік құрамына енгізу немесе тікелей қабылдау үшін арналған табиғи және табиғи тектес биологиялық активті заттардың концентраттары. Тағамға арналған биологиялық активті қоспаларды өсімдік, жануар немесе минералды заттар-дан, сонымен қатар химиялық және биотехнологиялық жолмен алады.

Бнологиялық активті қоспалар ұнтақ, дәрі, капсула, сироп, экстракт, концентрат және тағы басқа дәрілік форма күйінде алынады. Бұл қоспаларды тамаққа қосатын қоспалармен теңестіруге болмайды. Тамақтық қоспаларға- бояулар, антиоксиданттар, эмульгаторлар кіреді, ал бұл заттардың биология-лық активтілігі жоқ.

92

Биологиялық активті қоспалардың құрамы.

Өсімдік тектес тағам кұрамына кіретін тағамдық талшықтар биологиялық активті қоспалардың әрекетінде маңызды рөл атқарады. Тагамдық талшықтардың негізгі түрлері - целлюлоза, гемицеллюлоза, пектин және лигнин болып табылады. Олар организмнің тоқтық әсерін береді, сондықтан оларды жиі-жиі дене массасын азайтуына арналған диета құрамына қосады. Тағам талшықтары адам рационында тәулігіне 30-50г-нан кем болмауы қажет.

Шикізатты өңдеу жаңа технологиясы азық-түлікті алу кезінде тағам талшықтарын бұзады, яғни содан тағам құрамында олар жеткіліксіз болып келеді. Ал ол өз кезегінде тоқтық әсерін сезіну үшін қажет емес. Тағам талшықтары холестерин мөлшерін төмендетеді, қандағы глюкоза мөлшерін қалыпты жағдайға келтіреді, асқазан-ішек трактінің жұмысын қалыптас-тырады, организмдегі улы заттарды, тұздарды, ауыр металдарды, бөгде заттарды шығаруға әсерін тигізеді. Оларды көбінесе қант ауруында, гемморой ауруында, іш қатуда, тік ішектің қабынуында, семіздік ауруында профилактика ретінде колданады. Тағам талшықтардың ең маңызды табиғи негізі - кебек болып келеді. Олар - бидай, күріш, сұлы кебектері және жеміс-жидектердің сыртқы қабаты. Заттар сіңірілуі бұзылғанда, ішекте қабыну үдерісі жүргенде биологиялық активті қоспаларды қолдануға болмайды, себебі клетчатка жай ғана ісінбейді, ол токсиндермен бірге дәнді дақылдарды (заттарды) сіңіреді, сонымен қатар ішек қабырғасын тітіркендіріп, нәтижесінде ішек перистальтикасын күшейтеді. Бұл қоспаларды ішкен кезде суды көбірек ішу керек, нәтижесінде тиімділігі жоғарылайды, бұндай биологиялық активті қоспалар бүйрек ауруымен ауратын адамдарға сәйкес келмейді.

Организмнің улы заттардан тазартылуы үшін қолданылатын биология-лық активті қоспалардың құрамына, тағамдық талшықтардан басқа, циолиттер кіреді. Циолиттер - микроэлементтерге бай минералдар, жақсы тазартқыштар болып келеді, олар организмнен төменгі молекулалық улы қосындыларды: метан, күкіртсутек, аммиак, токсиндер сияқты заттарды және көп мөлшердегі металл иондарын шығарады. Циолиттердің ерекшелігі - организм қажет ететін микроэлементтерді бөледі.

Тиімділігі жоғары биологиялық активті қоспалар болып - сыра ашытқылары есептелінеді. Сыра ашытқыларының құрамында дәрумендер (витаминдер) комплексі, микроэлементтер, төмен молекулалық биологиялық активті заттар және ақуыздар бар. Олар асқорыту жұмысын, зат алмасуды, ми және дене жұмысын қалыптастырады, иммундық жүйені активтендіреді, организмнен ауыр металдарды, радионуклеидтерді, улы химиялық қосындыларды шығарады. Сонымен қатар сыра ашытқыларын дәрумендер жетіспеген кезде, ақуыздар жетіспеген кезде, инфекцияларға төзімділігі темен болған жағдайларда, қан аздықта, операция өткізгендерге қолдануға тиімді болады. Сыра ашытқыларының негізі лецитин болып келеді, ол клеткалық мембраналардың, бұлшықеттердің және нерв клеткаларының кұрылыс материалы болып келеді.

93

Биологиялық активті қоспалардың көпшілігін профилактика –дәрілік шайлары құрайды. Тиімділігі бойынша бұндай шайлар өсімдік шикізатынан шығарылатын дәрілік препараттарға жақын болады. Олардың құрамына дәрілік өсімдіктер (экстракт, ұрық, тұқым, жапырақ, жеміс, тамыр), теңіз тағамдары және тағы басқалары кіреді. Профилактика-дәрілік шайлар асқорыту зат алмасуды жақсартады, организмнен улы заттарды, бөгде шығарады, дене массасын төмендетуге қолайлы болады және организмді нәрлендіреді.. Бүйректерінде тастары бар адамдарға қолдануға тыйым салынады, себебі бүйректе шаншу пайда болады. Сонымен қатар зәр кезде ағзадан дәрі-дәрмекті бірге шығаруы мүмкін және сулы-ми балансты бұзуы мүмкін. Кейбір кезде бұл құбылыста дененің тырысып жүрек соғуының бұзылуы, бас айналуы, нерв жүйесінің бұзылуы мүмкін.

- Камбоджиялық гарциния (цитрамакс). Құрамы: бас миға

(гипоталамуска әсер ететін гидроксилимондық қышқыл. Ол аштық пен

тоқ-тыққа әсер етеді.

- Гуарана экстракты. Гуарана жемісінде 6% кофеин бар, ол өз кезегінде

нерв жүйесін нәрлендіретін зат болып табылады.

Гарциния және гуарана тұнбалары бар биологиялық активті коспаларды стенокардия, аритмия, гипертония ауруларымен ауыратын адамдарға қолдануға болмайды.

Зат алмасуға әсер ететін биологиялық активті қоспалар:

- Хитозан - полимер, шаянтәрізділердің хитин қабатынан алынады. Бұл

полимер ішекте майларды жинап, организмнен шығарады.

- Липотроптық заттар (холин, бетин, фосфолипидтер) – организмде май

алмасуын активтендіреді. Бұл заттар қанның липидтік құрамын

өзгертеді

- Хром қосындылары - көмірсулардың майға айналуына бермейді.

-Ағзаға жетіспейтін заттардың биологиялық активті қоспалармен

Тапшылықты толықтыру үшін тамақпен бірге түсетін биологиялық

активті заттарды, қоректік және энергетикалық заттарды оптималды

қатынаста тандау әр адамда әр түрлі болады, ол жынысқа, жасқа, энергия

жұмсауына, физикалық қажеттіліктерге байланысты болады.

Бұл талаптар қазіргі балансты тамақтану концепциясының принцип-

теріне сай^-келеді, отандық диеталогияда дәстүрлі болып келеді.

- Рационның нәрлілігін төмендету және дене массасын реттеу. Осылай

кешенді биологиялық активті қоспаларды қолдану, оның құрамындағы

дәрумендер мен минералды заттар дәстүрлі рационның нәрлілігін

төмендетеді. Басқа жағынан, биологиялық активті қоспалар әсіресе

шөптесін өсімдіктердің негізінде жасалған анарексинді әсер етеді.

-Ауру адамның физиологиялық қажеттіліктерін тамақтық заттар

толықтыру, сонымен бірге паталогиялық зақымданған жүйелерге

94

ауыртпалықты аздату. Қант диабетімен ауыратын адамдарға

адамға ешқандай қиындық тугызбайды және гипергликемияны

болдыртпайды. Егер туа болған аурулар болса, әсіресе ферменттер

жетіспесе, ол ағза бірнеше өнімдерді өзіне сіңіре алмайды. Мысалы,

фенилкетонурия ауруымен ауыртатын фенилаланингидроксилаза

ферментін өндірмейді. Ол амин қышқылдар фенилаланинді тирозинге

ауыстырады, нәтижесінде фенилаланин ұлпаларда көптеп жиналып,

кемтарлықты болдырады.

- Қоршаған ортадан организмге түрлі теріс

әсерлі факторларға тұрақтылығын жоғарылатады. Бұл мақсаттарға

өсімдік тектес заттар кеңінен қолданылады.

- Зат алмасу үдерістерінің бұзылуының профилактикасы, соның

нәтижесінде созьшмалы аурулар пайда болады. Құрамында полиқанық-

паған май қышқылдары, тамақ талшықтары гиполипидемиялық әсері бар.

Олар атеросклероз және жүректің ишимиялық ауруларының патогенезіне

әсер етеді.

- Метаболизмнің өзгеруіне бағытталран, ағзадан лезде токсинді және бөгде

заттарды шығарады. Мысалы, адсорбент-полиферам қолданғанда зәр

айдаудың әлсіздендіру әсерін болдырады.

- Ағзаның төмендетілген иммунды жүйесін қалпына келтіреді.

Иммуномодуляция әсеріне биологиялық активті қоспалардың үлкен

қатары ие. Олардың кұрамында дәрумендер, минералды заттар, өсімдік

тектес биологиялық активті заттар экстрактылары, адаптогендер, тимус

экстрактысы және тағы басқа.

- Сапрофитті ішек микрофлорасының құрамын қалыпқа келтіру. Бұл

қоспалардың құрамы табиғи ішек микроорганизмдердің негізінде

жасалған (бифидобактерин, лактобактерин және тағы басқалары). Олар

патогенді микроорганизмнің таралуына бөгет болады және фрукто-

олигосахариттер сапрофитті бактериялардың көбеюіне мүмкіндік

жасайды.

Биологиялық активті қоспалар мен өнімдер құрамында кофеин бар. Олар

гипотония кезінде артериалдық қысымды, жұмыс жасауды қалыпқа

келтіреді. Антиоксиданттар патологиялық үдерісте липидтердің

тотығуын тежейді, соның нәтижесінде органдар мен жүйелердің қызметін

қалыпты жағдайға келтіреді, ауру адамдардың өмір сүруін жақсартады.

Биологиялық активті қоспалар тағамда нутрицевтиктер мен парафармацевтиктер деп бөлінеді.

Тағамдық БАҚ 2 топқа бөлінеді:

1. Нутрицевтикалық заттар

2. Парафармацевтикалық препараттар.

95

Нутрицевтиктер - биологиялық активті қоспалар, тағамда қолданылады, адамның тәуліктік рационының табиғи макро және микронутриенттерін мөлшеріне дейін жеткізеді. Бұл тамақтың химиялық кұрамын толықтыруға бағытталған. Оларға адамзаттың тағамдарының химиялық құрамын жақсарту үшін қолданатын витаминдер мен олардың негізін құраушылар, макро- және микроэлементтер (темір, кальций, селен, цинк, фтор және т.б.), толық қанық-паған май қышқылдары, ауыстырылмайтын аминқышқылдар, моно-дисахридтар кіреді.

- эссенциялы тамақтық заттардың тапшылығын толтыру.

- заттар метаболизмін өзгертуге бағытталған.

- қоршаған ортаның теріс факторларына организмнің тұра жоғарылату.

- иммуномодуляция әрекеті.

- ксенобиотиктерді байланыстыру және шығару.

- емдік тамақтану. Нутрицевтиктердің соңғы мақсаты - адамның тамақтану жағдайын жақсарту, ауруларға профилактика жасау және денсаулықты жақсарту.

Парафармацептикалық препараттарга -дәрілікке көмектесетін, органдар мен жүйелердің іс әрекетінің белсенділігін физиологиялық жоғарылататын алдына ала сактандыру үшін қолданатын белгілі фармакологиялық белсен-ділікке ие биологиялық активті затгар кіреді. Оларға өсімдіктер мен жануар-лардан шығарылып алынатын органикалық қышқылдар, эфирлі майлар биофлавоноидтар, алкалоидтар, полисахаридтер кіреді.

Парафармацевтиктердің тәуліктік мөлшері бір реттік терапиялық дозадан аспау керек.

Биологиялық активті қоспалардың парафармацевтиктерінің дәрі- дәрмектен негізгі айырмашылығы - табиғи тамақ компоненттерінде қоректік бағалылығы жоқ компоненттерінің болуы. Парафармаце^-микро-организмдер негізінде жасалған өнімдерді де жатқызуға бол өнімдер микробиоценозды қалыпты ұстауға және қалыпқа келтіру үшін пайдаланылады. Парафармацевтиктер бөлек органдар мен жүйелері физиологиялық шеңберде реттейді. Биологиялық активті қоспаларды алдында, көмекші диетатерапия ретінде алдымен дәрігерден консультациядан өту керек.

Соңғы жылдары БАҚ туралы оны қолдану өндіру маселесі бүкіл әлем фармацевтикалық фирмаларын қызықтыруда.

БАҚ өсімдік, жануарлар өнімдері және микроб синтездері көмегімен өндіріледі. Фиточай «Здравушка», «Антидиабет», «Селен-спирулина» спирулина» , «Био -Фимейл» пробиотиктеріне көп көңіл бөлінуде.

Бифидо- және лактобактериялар сиякты маңызды микроорганизмдерді пайдаланып адам денсаулығының негізі болатын асқазан ішек жолдарының жағдайын жақсартуға арналған БАҚ көптеп жасалып қолдануда.

Бифидиумбактерин. Асқазан жолдарының микрофлоралары, алмасу үдерістері мен витаминдер синтезіне қатысумен бірге организмдігі

96

әртүрлі улы заттарды сыртқа шығарып оның иммунитетін жоғарылатады. М; жана туған нәрестелерге арналған микроорганиздер пробиотиктер омырау сүтімен асырамаған балаларға маңызды.

Микробалдырлардың көмегімен алынатын биологиялық активті қоспалар адам өміріне өте пайдалы болып келеді. Олар тамақпен қосылып, адам ағзасына керекті дәрумендер мен минералды заттарды жеткізеді. Олардың маңыздылығы қазіргі уақытта өте жоғары.

Қазіргі кезде фотобиотехнологияға ең көп қолданылатын организмдер микробалдырларлар мен цианобактериялар. Соңғы жылдары БАҚ алуға көптеген микробалдырлар мен цианобактерия таза дақылдары пайдаланылуда. Атап айтсақ Сһlоrеllа vulgаrіs, Sсеnеdesmus Dunalеllа sаlіnа цианобактерия Sріrulіnа рlаtеnsis.

Бір-біріне қарама-қарсы орналасқан Чад (Африка) және Текскоко (Оңт. Америка) көлдерінде 500 миллион жылдан бері -ғажайып Sріrulіnа рlаtеnsis дақылдары өсетіні белгілі. Ғасырлар бойы спируллинаны тағам ретінде пайдаланған. Чад көлінің бойын мекендеген тұрғындар өздерінің мықты денсаулығымен және ұзақ өмір сурулерімен ерекшеленген.

Спирулина - АҚШ, Жапония және Қытайдагы зерттеулер бойынша, тек қоректік көзі болып табылмай және фармацевтік қасиеті зор екенін көрсетті. Ол иммундық жүйені активтендіреді, сондай ақ вирусты жою қабілеттілігі зор.
Құрамында Sріrulіnа Рlаtеnsis микробалдыры бар

биологиялық активті қоспалар:

СПИРУЛИНА

* Иммундық жүйені күшейтеді.

* Зат алмасуды қалыптастырады.

* Псориаз кезінде көмектеседі

* Микроэлементтер мен дәрумендерге бай.

Sріrulіnа Рlаtеnsis -құрамында ағзаға жетіспейтін амин қышқылдары, антиоксиданттары, ақуыздары бар микробалдыр.

Аштық сезімін төмендетеді және дене массасын азайтады. Спирулина өз әрекетімен бүкіл организмді және адамның бет-келбетін жақсартады. Бұл қоспаның негізі табиғи болып келеді және организм тез қабылдап алады. Құрамында 65% протеиндер бар. Толық адамдарға бұны ақуыздық тамақтану ретінде пайдалануға болады. Ал арық адамдарға қосымша тамақтану болып келеді. Спирулина адам ағзасына қажетті микроэлементтерге және продәру-мен А, антиоксидант т.б.дәрумендерге бай болып келеді.Олардың иммундық

97

жүйеге әсері өте күшті болып келеді. Зат алмасуды қалыптастырады, әр аурулармен күресе алады.

Сонымен, сау және организмнің тұрақтылығы төмендеген адамдарға тамақ құрамына биологиялық активті қоспаларды қосу керек, биологиялық активті заттармен тамақтық жетіспеушілікті толтырады. Сонымен бірге биологиялық активті қоспаларды профилактика және емдік ретінде құрамына қосу керек.

Спирулинаны медицинада төмендегідей жағдайларға пайдалануды ұсынады:

• Темір жетіспегеннен қатерлі қаны аздыққа, соның ішінде қан қарсы

емдеу және алдын-алу ретінде;

• Ұзақ ауырған кезде, әсіресе СПИД, гепатит, туберкулез, асқынған

бронхиттен кейін дем беру үшін;

• Диабеттер мен ауыратын адамдарға инсулин деңгейін төмендету үшін

• Атеросклероз, короносклероз, стенокардия, жүрек ауруларын, бас ми

тамырларының склерозын, инфарктан кейін - инсултті, гипо- және

гипертониктердің артериальды қысымын реттеуде;

• Гиповитаминоз, дисбактериоз, терінің құрғауынан, гиперкератоздың

өсуін (мысалы, өкшедегі жарықтар);

• Аяқ-қол буындардың ауруын, тұз жиналуын, миозит, жас орган өсуіне

дем беру.

Спирулина биотехнологияда өте маңызды цианобактерия. Соңғы жыл-дары дамыған елдердің ғылыми лабораторияларында цианобактерия Sріrulіnа рlаtеnsis -тің биотехнологиядағы келешегіне көп көңіл бөлуде.

Әлемнің дамыған АҚШ, Жапония, Қытай, Ресей және т.б. көптеген елдерінде жалпылай өсіріп, тәулігіне мыңдаған тонна биомасса өндіріп, оның биомассасын әртүрлі салаларда пайдаланады. Цианобактерия Sріrulіnа

98

рlаtеnsis ауыл шаруашылығында, тамақ өнеркәсібінде және медицинада манызы зор.

Спирулинаның кейбір ерекшелітеріне тоқталатын болсақ:

1. Спирулина биомассасының құрамындағы белок, құрғақ салмағында 60-70% -ке дейін жетеді. Биомассасында токсиндік қасиеті жоқ.

2. Спирулинаны әртүрлі қалдық сулар, теңіз сулары мен жасанды биореакторларда өсіру жұмысы өте пайдалы жүруде. Себебі спирулинаны жалпылай өсіру кезінде, қалдық сулардың құрамында патогенді микроорганизмдер кездеспейді.

3. Спирулинаны жалпылай өсіру кезінде қымбат органикалық субстраттарды қажет етпейді. Ол минералды сілтілік ортада өседі.

4. Спирулина биомассасын басқа микробалдырлармен салыстырғанда жануарлар мен адамзат организміне өте сіңімді де, организмге қажетті биологиялық активті заттар көп кездеседі.

Спирулинаны өндіру -қазіргі даңда перспективті салалардың бірі. Бұл микробалдырлар көбінесе табиғаттың экожүйелерінде жиі кездеседі, бірақ жабайы спирулинаны қолдануға болмайды. Сондықтан қатаң бақылау жағдайында өсіру керек.

3.2. Микробиологиялық жолмен тағамдық

Ферменттер ерте кезден бері адамдардың тұрмыс тіршілігінде кеңінен қолданылып келеді. Мысалы, Қытайда, Корея мен Жапонияда бірнеше мыңдаған жылдардан бері крахмалды өнімдерді қанттандыру және спирт алу үшін саңырауқұлақ дақылдарын қолданып келеді. Органикалық қосылыс-тарды синтездеуде, ыдыратуда, трансформациялауда арнайы катализдік қызметті атқаратын ферменттерді, әсіресе микробтектілерін, кейбір авторлар биотехнологиялық өндірісте пайдаланылатын биологиялық агенттердің жеке тобы деп қарастырады. Ферменттер көзі ретінде микробтар ғана емес, өсімдік, жануарлар жасушалары да бола алады.

Ферменттерді биологиялық агенттердің жеке тобына бөлуге болатынына мыналарды келтіруге болады. Тағам өнеркәсібінде крахмалды ыдыратуда негізінен альфа- амилаза, глюкоамилаза, глюкоизомераза ферменттері пайдаланылады. L-амилаза продуцентіне көбінесе Васіllus аmуlоlіquеfасіеn, ал глюкоамилаза-Asреrgіllus nіgеr жатады. Өндірістік айналыс негізіне жататын ферментациялық температура көтерілгенде белок-ферменттің белсендінділігін сақтау мақсатында, альфа-амилаза ыстық су көздерінің табиғи ортасы болатын бациллалардан бөлініп алынады. Біртіндеп селекциялау жолымен алынған микроорганизм түрінің бастапқы табиғи штамына қарағанда, альфа-амилазаны жүздеген есе артық синтездейтін бацилланың шатамдары алынады.

99

Биотехнологиялық өндірісте пайдаланылатын жүздеген ферменттердің 20- дан астамы іске жарады және барлық шығарылатын ферменттердің көлемінің 90%-ын құрайды.

Өндірістік микроорганизмдерді селекциялаудың көпжылдық тәжірибесі молекулярлық биология, генетикалық және белок инженерияның жетістіктері нуклеотидің немесе белок-фермент аминқышқыл ретінде өзгеріс енгізуге және соған байланысты жылуға тұрақтылық ферменттерді, жоғары катализдік белсенді және әсер етуде арнайы ферменттерді алуға мүмкіндік Фермент құрылымын модификциялау, ұстағыш ферментті иммобилизаци инженерлік энзимологияның міндеттері.

Ферменттер туралы ғылым- энзимология деп аталады."Фермент" "энзим" деген терминдер бұрыннан синонимдер сияқты қолданылынып келген. Қазіргі уақытта ферменттер туралы ілім жедел дамушы ілімге айналды. Атқаратын негізгі- функциясы химиялық реакцияларды жеделдету. Ферменттер өте маңызды қорғаныс функцияларын атқарады. Сонымен қатар, ферменттер- көптеген химиялық органикалық синтездердің жасаушы инструменті табылады. Мысалы, жеңіл, тамақ, микробиология және фармацевтика өнеркәсіптері (гормон, антибиотиктер және басқа да дәрі- дәрмектер аминокислот өндірістері), гендік инженерияны зерттеу мен биотехнология.

Кейбір ферменттер және оларды қолдану

Қазіргі уақытқа сай алынған дәлелдемелер былай дейді: "Жаңа ғасыр биологиясы мен медицинасы энзимология тілімен сөйлейді және фермент-терді қолдану мүмкіндігі теориялық жағынан шексіз" Шындығында, энзимология аймағында 3 зерттеу бағыты анықталған: энзимопатология, энзимодиагностика және энзимотерапия. Энзимопатологияның зерттеу аймағы патологиялық үдерістерді молекулалық негізде дамуын анықтау, яғни активтену регуляциясы мен индевидуалды синтезде ферменттер мен ферменттер тобының бұзылу механизмі. Ал қалған 2 бағыты энзимология-ның энзимодиагностика-ферменттік тесттермен жұмыс жасауға негізделген, яғни ферменттердің активтілік дәрежесін анықтау. Диагностикалық энзимология осы уақыттардың ішінде өте үлкен жетістіктерге жетіп үлгерді, себебі дәрігерлердің ауруға дұрыс диагноз қоя білуіне және бұл аурудың қаншалықты қауіпті екенін айтуға мүмкіндік берді.

Экономикалық және технологиялық жағынан микроорганизмдердің көмегімен ферменттерді алу өте қолайлы. Микробтық клеткалар екі мыңнан астам фермент түрлерінен тұрады немесе продуценттейді.