Органическая химия

жүктеу 0,79 Mb.

бет	15/33
Дата	31.10.2022
өлшемі	0,79 Mb.
	#39920
түрі	Методические указания

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 33

СРСП новый

6.5 Химиялық қасиеттері

6.4 Физикалық қасиеттері

Тізбектегі көміртегі атомдарының саны 12-ге дейінгі қаныққан бір атомды қалыпты құрылысты спирттер – сұйық, ал 12-ден көп болса – қатты, судан жеңіл, түссіз қосылыстар болып келеді. С₁– С₃-ке дейінгі спирттердің ерекше өзіне тән «спирттік», С₄– С₆ – тәтті, тұншықтырғыш иісі бар, қатты спирттер иіссіз. Алғашқы гомологтары суда жақсы ериді, молекулалық массасы өскен сайын суда ерігіштігі төмендейді. Төменгі спирттер тез тұтанады және түссіз жалын шығарып жанады. Қалыпты құрылысты спирттердің молекулалық массасы өскен сайын қайнау температурасы да артады және олардың қайнау температурасы изоқұрылысты спирттерге қарағанда жоғары.

Сәйкес галогеналкилдер мен көмірсутектерге қарағанда спирттердің қайнау температурасы жоғары, мысалы:

СН₃– СН₂ – ОН СН₃– СН₂ – С1 СН₃– О – СН₃

^{этил спирті, хлорлы этил диметил эфирі}
^{қ.т. 78,3ºС қ.т. 12,4ºС қ.т. -23,7ºС}

Бұл спирт молекулалары арасында сутектік байланыстардың пайда болып, ассоцирленген сұйық болуымен түсіндіріледі.

6.5 Химиялық қасиеттері

Спирттердің химиялық қасиеттері оның молекуласында реакцияға қабілетті гидроксил тобының ОН болуымен анықталады. Гидроксил тобының қатысуымен жүретін реакциялардың екі типі бар:

О – Н байланысының үзілуі нәтижесінде;
С – ОН байланысының үзілуі нәтижесінде жүретін реакциялар.

2. С – ОН байланысының үзілуі нәтижесінде жүретін реакциялар:
а) гидроксил тобының галогенге (Х - С1, Вr, I) алмасуы:
_ZnC12
R – OH + НХ ↔ RХ + Н₂О
^алкил-
^{галогенид}
ә) спирттердің дегидратациясы:
_tº
R – СН₂ – СНOН – СН₃ ↔ R – СН = СН – СН₃ + Н₂О

3. Спирттердің тотығуы. Дегидрлену.
а) біріншілік спирттердің тотығуы:
_{Си, 250 -300ºС}_[O]
R – СН₂ – OН → R – СОН → R – СООН

ә) екіншілік спирттердің тотығуы:

R' R'
ﺍ _{Си, 250 -300ºС}_‌_ﺍ
R – СН – OН → R – С = О

жүктеу 0,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 11 12 13 14 15 16 17 18 ... 33