Карбон қышқылы

жүктеу 347,52 Kb.

Дата	09.02.2022
өлшемі	347,52 Kb.
	#37409
түрі	Құрамы

Karbon yshyly 1429634050 26057

О тобы С
Карбон қышқылдарының жіктелуі: 2.Негізділігіне байланысты жіктеу
Карбон қышқылдарының табиғатта кездесуі
Карбон қышқылдарының номенклатурасы
Карбон қышқылының қолданылуы

Карбон қышқылы.

Карбон қышқылдары – молекула құрамында бір немесе бірнеше сутек атомдары карбоксил тобына - СООН алмасқан көмірсутектердің туындылары. Карбоксил

О

тобы С

Н

карбонил және гидроксил топтарынан тұрады. Карбон қышқылдарының жалпы формуласы:R(COOH)x..

Карбон қышқылдарының жіктелуі: 1.Көмірсутек радикалының табиғатына байланысты жіктеу

СООН

Карбон қышқылы

Қанныққан
(шектелген)

Қаннықпаған
(шектелмеген)

Ароматты

СН3СООН сірке (этан)
қышқылы,
СН3СН2СООН пропион
(пропан) қышқылы
С17Н35СООН
Стеарин қышқылы

СН2=CH-COOH
пропен (акрил)
Қышқылы
С17Н33СООН олеин
қышқылы

бензол қышқылы

Карбон қышқылдарының жіктелуі: 2.Негізділігіне байланысты жіктеу

Карбон қышқылдары

Бірнегізді

Көпнегізді

СН3СООН
сірке қышқылы,
СН2=CH-COOH
акрил қышқылы

НООС-СООН
қымыздық қышқылы,
НООС-СН2-СООН
янтарь қышқылы

о

Қаныққан карбон қышқылының алғашқы үш мүшесі: құмырсқа, сірке, пропион қышқылдары өткір иісті, сұйық заттар, суда ерімейді. Май қышқылының жағымсыз иісі бар, суда нашар ериді, жоғарғы карбон қышқылдары C10 –тен бастап қатты заттар. Молекулалық массасы өскен сайын суда ерігіштігі кемиді, қайнау температурасы өседі. Физикалық қасиеттері

Физикалық қасиеттері

Карбон қышқылдарының табиғатта кездесуі

Карбон қышқылдары табиғатта

кең таралған. Құмырсқа қышқылы құмырсқада, қалақайда, шырша жапырағында кездеседі. Сірке қышқылы зат алмасу процесінде маңызды рөл атқарады. Адам ағзасында тәулігіне 400 г сірке қышқылы түзіледі. Май қышқылы майдың құрамында болады. Валериан қышқылы валериан өсімдігінің тамырында , лаурин қышқылы лавр өсімдігінде, кокос майында болады. Ешкі сүтінің құрамында алты, сегіз және он көміртек атомдары бар қышқылдар болады.

Май

Карбон қышқылдарының номенклатурасы

Нөмірлеу карбоксил тұрған көміртек атомынан басталады.

3 2 1

CH3 – CH2 – COOH - пропион қышқылы, пропан қышқылы, метилсірке қышқылы (тривиальды, халықаралық атаулар жүйесі, рациональды номенклатура бойынша) атаулары берілген.

3 2 1

CH3 – CH – COOH 2 - метилпропан қышқылы

| метилпропан қышқылы

CH3

Карбон қышқылының қолданылуы

Целлюлоза-ацетат жібек

Бояу өнеркәсібінде

Тамақ өнеркәсібінде

Жіптер бояуда

Дәрі-дәрмектер

Сірке эссенциясы

Еріткіштер

жүктеу 347,52 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: