Өнеркәсіп географиясы

- кесте. Машина жасау өндірісінің салалары

жүктеу 2,97 Mb. бет 52/117 Дата 22.12.2023 өлшемі 2,97 Mb. #44894 түрі Оқулық

Навигация по данной странице:

• 10-кесте. Машина жасау өндірісінің салааралық байланыстары

9- кесте. Машина жасау өндірісінің салалары № Салалары Өндірісі Орталығы 1 Ауыр машина Кен жабдығы Алматы Аралас машина Ақмолаауылмаш Қазақауылмаш Павлодар Астана Макинск 2 Станок Фрезер Алматы 3 Құрал-аспаптар Ақтөберентген Ақтөбе Павлодар 4 Электр-техникалық машина Аккумулятор Талдыкорған 5 Радио техника Телевизор Алматы Машина жасау өндірісінің орналасу шарты: Еңбек қорына Тұтынушыға Шикізатқа Көлікке 10-кесте. Машина жасау өндірісінің салааралық байланыстары Машина жасау Металлургия Еңбек қоры Химия Ағаш өндірісі Электр энергетикасы Ауыл шаруашылығы Машина жасау өнеркәсiбiнің негiзгi шикiзат қара және түстi металдар қазiргi кезде металлургия өнеркәсiбiнің өзіне тән ерекшеліктері бар, жоғары температураға шыдамды, коррозияға берiк болат пен шойынның да ерекше сорттарын шығарады. Сонымен бiрге машина жасауда әртүрлi металдар, соның iшiнде сирек металдар және олардың қоспа қорытпалары, шынының арнаулы түрлерi, пластмасса қолданылады. Жаңа материалдар реактивтi двигательдер, газ турбиналары, атом реакторларын, өлшеуші-бақылау приборлары және басқа машиналар жасауда қажет. Машина жасау салалары өңдеу үшiн көп мөлшерде бояу мен лакты тұтынады. Машина жасау зауыттары шикiзатпен өңдеушi материалдардан басқа отын, ағаш (металл формаларын жасауға), форма жасайтын және басқа материалдарды қажет етедi. Машина жасау кәсiпорындары, оның iшiнде ауыр машина шикiзатты, әсiресе, металды көп қажет ететiндiктен металлургиялық базаға бағдарланылып орналасады. Елiмiздiң аумақтарының ауыл шаруашылығының белгiлi бiр даму бағытына қарай ауылшаруашылық машиналарының кәсiпорындары тұтыну аудандарында салынады. Радиотехника, электроаппаратура, прибор, т.б. жасау көбiнесе маманданған еңбек ресурсы бар аудандарға бағдарланады. Кей машина жасау кәсiпорындары қолайлы көлiк жолдары бойында орналасуы тиiс. Машина жасау өндірісінде қоғамдық өндiрiстi ұйымдастырудың маңызды формалары, атап айтқанда, өндiрістiң мамандануы және кооперациялануы кеңінен дамуда. Шығарылатын өнiмдердiң қолданылатын орнымен байланысты ауыр, электротехникалық және ауылшаруашылық машиналарын жасау, станок, өнеркәсiп және шаруашылықтың түрлi салалары үшiн технологиялық құрал-жабдықтар шығару едәуiр дамыған. Машина жасау өнеркәсібі негізінен орташа немесе шағын машиналарды жасауға маманданған. Әсіресе, мұнай химиясы мен тоқыма, полиграфия, целлюлоза-қағаз, тамақ өнеркәсібіне қажетті жабдықтар шығарумен көзге түседі. Бұл саланың өнімінің жартысына жуығы экспортқа шығарылады. Ал дүниежүзілік нарықтағы матаға өрнек басатын машиналардың 50%-ы Нидерландияның үлесіне тиесілі. Машина жасау өнеркәсібінде қоршаған ортаны ластанудан тазартатын айрықша қондырғылар да жасалады. Машина жасаудың сала ретінде бұдан 200 жыл бұрын Англиядағы өнеркәсіп революциясы кезінде шыққаны белгілі. Қазіргі кезде жұмыс істейтін адамдардың саны (80 млн.-нан астам адам) және өнімінің құны жөнінен ол дүниежүзілік өнеркәсіптің барлық салаларының ішінде бірінші орын алады. ҒТР дәуірінде машина жасайтын зауыттардың металға бағдары айтарлықтай төмендеді. Оның есесіне, олардың маман жұмыс күшіне, ал ғылымды неғұрлым көп қажет ететін салаларының - ғылыми-зерттеу орталықтарына, дамыған инфрақұрылымға бағдары күшейді. Машина жасау барған сайын барлық жерге орналастыруға болатын салаға айналуда. жүктеу 2,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз