Өкілдігінің ресми көзқарасын білдірмейді

95
Қазақстанда атаулы әлеуметтік көмекке және арнаулы әлеуметтік 
қызметтерге қол жеткізудегі кедергілер 
жұмысқа  тұруға  деген  құлшынысын  арттыру 
үшін  қаржылай  ынталандыруды,  сонымен  бірге, 
жалпы  лайықты  жұмыс  орындары  болуын 
қарастыратындай етіп қайта жасалуы тиіс. 
Жұмысқа  алу  шарттары  жыныстық  ерек-
шеліктермен  байланысты  ұрымтал  тұстарға 
қарай  бейімделуі  тиіс.  Ол  үшін  сәйкес  жіктелім 
жасалуы және бағдарламаларды бейімдеу керек, 
сонымен бірге, дербес іс-қимылдар жоспарлары 
жасалып,  басқа  фактормен  қоса  жыныстық 
ерекшеліктерді  де  ескеруі  қажет.  Жалғызбасты 
отбасыларды жұмыс анықтамасын тапсыртпай-ақ 
қоюға болады.
Енгізу тәртібі және әдістері
a. Ақпаратпен қамту және тарату
Адамдардың 
хабардарлығы 
мен  түсінігін 
ақпараттық  науқандар  және  мақсатты  топтар 
арасында  хабардарлықты  арттыру  көмегімен 
мектептер,  денсаулық  сақтау    және  полиция 
арқылы  жақсартуға  болады.  Мақсатты  топтарды 
қамтумен  қатар  қажет  болғанда  әлеуметтік 
көмекке  өтініш  беруге  қатысты  ақпарат  бере 
алатын 
бірыңғай 
ақпараттық-анықтамалық 
бекеттер  болуы  қажет.  Жалпы  екі  ақпарат  көзі 
де әлеуметтік көмекке және арнаулы әлеуметтік 
қызметтерге  қатысты  толығырақ  ақпаратты 
өтініш  беруді  бастарда  беріп,  келесі  тұстарды 
қамтуы тиіс: (i) әлеуметтік көмек алу құқығы; (ii) 
өтініш  беру  үшін  қандай  құжаттар  қажет  және 
оларды  қалай  алуға  болады;  және  (iii)  өтінішті 
қайда беру керек.
b. Құжат беруді оңайлату
Зерттеу,  сонымен  қатар,  қолданыстағы  озық 
тәжірибе  туралы  да,  соның  ішінде,  әлеуметтік 
қызметкерлерді  және  жылжымалы  әлеуметтік 
орталықтарды  құжат  жинау  үшін  пайдалану 
туралы  баяндайды.  Жылжымалы  әлеуметтік 
орталықтардың 
және 
әлеуметтік 
қорғау 
органдарының құжат жинау және алу қызметтері 
пайдалы болғанға ұқсайды, сондықтан, бүкіл елде 
кеңінен  қолданылуы  және  институттандырылуы 
тиіс.  Әлеуметтік  қызметті  күшейту  және 
әлеуметтік  қызметкерлерді  өтініш  берушілерге 
ақпарат беру және қажетті құжаттарды жинауда 
көмектесу  арқылы  қолдау  көрсетуге  тағайындау 
маңызды.  Әрі,  өтініш  беру  рәсімін  оңайлату, 
өтініш берушілер үшін қажетті құжаттарды алуды 
оңай және қарапайым ету өте маңызды.
Институционалдық әлеуетті күшейту
Қаражатты  арнаулы  әлеуметтік  қызметтер  бүкіл 
ел  аумағында  жеткілікті  көлемде  қолжетімді 
болуын  қамтамасыз  ету  үшін  сол  арнаулы 
әлеуметтік 
қызметтерді 
қолдауға  тікелей 
жұмсалуы  тиіс.  Бұл,  әлбетте,  бір  күнде  бола 
қалмайды,  қадам-қадаммен  орын  алуы  керек. 
Ұзақмерзімді  келешекте  білікті  қызметкерлерді 
жалдауға  және  даярлауға,  ауылдық  жерлерді 
инфрақұрылыммен  қамтамасыз  етуге  қомақты 
қаржы  мен  көп  күш  керек.  Қызметтерге 
қолжетімділікті  күтім  көрсетушілердің  жолға 
кететін  шығындарын  көтеріп  алу  үшін  қаражат 
бөлу арқылы және инватакси қызметтері торабы 
мен  қолжетімділігін  кеңейту  арқылы  арттыруға 
болады.
Қоғамды ақпараттандыру
Осы  зерттеу  нәтижелері  қоғамның  мүгедектік 
мәселелерінен 
хабардарлығы 
жоқтығын 
және  мүгедектігі  бар  адамдар  мен  олардың 
отбасыларына  қатысты  жағымсыз  көзқарасқа 
бой 
алдыруын 
көрсетті. 
Әлеуметтік 
қызметкерлер  қоғамдағы  стигмаға  байланысты 
ата-анасы  мүгедектігі  бар  деп  мойындамаған 
мүгедек  балалардың  анықтауда  маңызды  рөл 
атқара  алады.  Кеңірек  ауқымда  қоғамдағы 
көзқарастарды  өзгерту  үшін  және  мүгедектікті 
жақсырақ  түсінуге  көмектесу  үшін  ағарту 
жұмыстарын жүргізу керек.

96
Қазақстанда атаулы әлеуметтік көмекке және арнаулы әлеуметтік 
қызметтерге қол жеткізудегі кедергілер 
Сілтемелер
Алмейда Р., Арбелаез Дж., Онорати M., Куддо A., Лохманн T., Овадья M., Поп Л., Санчез Пуэрта M.Л. и M. Вебер (2012) 
Усовершенствование доступа к рабочим местам и возможностям заработка: Роль активации и принципов завершения 
перехода в развивающихся странах, справочная публикация для Всемирного банка, 2012–2022 Стратегия социальной защиты 
и трудовых ресурсов, Всемирный банк: Вашингтон, DC.
Ан С. (2014) Закон «О специальных социальных услугах»: Анализ проблемы смены политического курса в пост-Советском 
Казахстане, Транснациональный социальный обзор, том 4, Nos. 2-3, стр. 120-136.
Бабаджанян Б., Хаген-Занкер Дж. И Х. Саломон (2015) Анализ социальных выплат для детей и их семей, ЮНИСЕФ: г. Астана.
Бабаджанян Б. (2017) «Руководство по социальной защите для работников неформального сектора в Азии» в Sri Wening Handayani 
(изд) Социальная защита для работников неформального сектора, АБР, Манила.
Боярчук Д., Котусенко Л, Пьетка-Кожинска К., Семко Р. и Синицына И.  (2009) Оценка сельскохозяйственного дохода в целях 
социальной помощи: Украина, No. 399, Центр социально-экономических исследований, Варшава. 
Карраро Л., Роджерс Дж., Рыжикова С. и Серикбай Д. (2016) Техническая поддержка в улучшении проекта программы целевых 
денежных переводов для быстрого реагирования на потребности семьи с детьми, полевой отчет, OPM: Оксфорд и г. Астана.
Карраро Л., Роджерс Дж., Рыжикова С. (2017) Техническая поддержка в улучшении проекта программы целевых денежных 
переводов для быстрого реагирования на потребности семьи с детьми, полевой отчет, OPM: Оксфорд.
Кастаньеда T. и Линдерт K. с Б. де ля Брьер, Фернандес Л., Хуберт C., Ларраньяга O., Моника Орозко, и Р. Вигьез (2005) 
Проектирование и реализация систем целенаправления домохозяйств: Уроки, извлеченные из опыта Латинской Америки и 
Соединенных Штатов, Вашингтон, DC: Всемирный банк.
CIDI (2008) “Институционализация социальной политики в Латинской Америке и демократическое руководство”, 
Межамериканский совет по интегральному развитию (CIDI), доклад, представленный на первом заседании министров и 
представителей органов власти социального развития, 9-10 июля, 2008, Реньяка, Чили.
Иммерволл, H. (2009) Пособия по уровню минимального дохода в странах ОЭСР: разработка стратегии, эффективность и 
проблемы, материалы Института экономики труда, представленные на обсуждение No. 4627, Институт исследования труда, 
Бонн
Ковалевский, A. (2012) Реализация Закона Республики Казахстан «О специальных социальных услугах» для детей и их семей. 
Оценка ситуации, Астана-Семей-Усть-Каменогороск-Москва. Астана: Детский фонд ООН.
Кудельбаева A. and Барриентос A. (2017) Десятилетие сокращения бедности в Казахстане 2001-2009: Рост и/или 
перераспределение? Журнал международного развития
Ван Ланкер, A. (2015) К адекватным и доступным схемам гарантированного минимального дохода в Европе, сводный отчёт о 
выполнении проекта, Проект европейского минимального дохода (EMIN), Европейская комиссия: Брюссель.
ОЭСР (2017) Построение инклюзивного рынка труда в Казахстане. Фокус на молодежь, возрастных работников и инвалидов. 
Публикация ОЭСР, Париж. 
O’Брайен C. и Пеллерано Л. (2015) Детерминанты запуска программ социального вспомоществования: доказательное 
подтверждение условных денежных переводов в Казахстане. Журнал о бедности и социальной справедливости, том 23, No 2, 
89–104 стр.
Республика Казахстан (2013) «Национальная концепция социального развития Республики Казахстан до 2013 года”, утверждена 
Указом Президента Республики Казахстан, 2013 г.
Ролен K. и Гассманн Ф. (2012) Благополучие ребенка в Казахстане. г. Астана, Казахстан: ЮНИСЕФ.
Теслюк E., Поп Л., Грош M. и Емцов Р. (2014) Денежное пособие для малоимущих: Обзор опыта Восточной Европы и Центральной 
Азии, Вашингтон, DC: Всемирный банк.
Томми, С.M Ванор M., Юсфзадех С. и Гассманн Ф. (2013) Ситуационный анализ детей с инвалидностью для развития инклюзивного 
общества в Республике Казахстан, Версия 22 октября 2014г. Астана: ЮНИСЕФ.