Н. К. Алпысбаева та рих ты оқыту

Шарт ты кес кін де ме лік

жүктеу 10,33 Mb.

Pdf просмотр

бет	23/125
Дата	05.07.2022
өлшемі	10,33 Mb.
	#38987

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 125

тарихты оқыту әдістемесі

Апп ли ка ция

Шарт ты кес кін де ме лік
көр не кі лік ке сұл ба, кес кін де ме, диаг-
рам ма, сұл ба лық су рет тер жа та ды. Олар та ри хи оқи ға ның мә ні мен
бай ла ныс та рын, да му ди на ми ка сын ай қын дау да же ке ле ген, шек-
теу лі ұйым дар ды қа лып тас ты ру да қол да ны ла ды. Сұл ба лық кар та
зат тың бас ты ерек ше лік те рін көр се ту ар қы лы ұғым қа лып тас ты-
ру ға кө мек те се ді. Оқу шы лар дың кө ру се зім де рі не сүйене оты рып,
мұ ға лім ауыз ша оқи ға ны бор мен тақ та ға сұл ба су рет етіп тү сі ре ді.
Мы са лы: әлем пи ра ми да сы ның фо то сын көр се тіп, тақ та ға су ре тін
са лу ар қы лы оның іш кі құры лы сын тү сін ді ру ге бо ла ды.
Апп ли ка ция
– қа ғаз не ме се ке ңі нен сол ке зең де қол да ныл-
ған зат тың кес кі нін, си луэтін, рә міз де рін ен гі зу. Мы са лы: па пи-
рус жа пы рақ та ры, жа уын гер лер бей не сі, кү ріш ма са ғы, т.б. Апп-
ли ка ция орын далуына қа рай рель еф ті, бей не лі бо лып кө рі не ді.
Маг нит тақ та сын қол да нып, Ма ра фон, Ор бұ лақ, Бо ро ди но кар-
ти на ла рын бей не леуге бо ла ды. Апп ли ка цияны қол да ну тө мен-
гі сы нып оқу шы ла ры ның қа был да уына аса қо лай лы. Ал жо ғар-
ғы сы нып та шарт ты-кес кін де ме лік көр не кі лік ті қол да ну тиім ді.
Оған диаг рам ма, кес кіндік сұл ба лар жа та ды. Көр не кі лік тің бұл
тү рі сы зық, шар шы, дөң ге лек жә не т.б. Көп те ген шарт ты ша ра лар
қол да ны ла ды. Бұл әдіс ті қол да ну ар қы лы оқу шы лар дың ұғым-
дар ды мең гер уін едәуір же ңіл дет уіне бо ла ды. Диаг рам ма мен жұ-
мыс оқу шы лар дың ста тис ти ка лық ма те ри ал дар дан қо ғам дық құ-
бы лыс тар дың дам уын кө ріп, олар дың өза ра іш кі бай ла ныс та рын
ай қын дай алу дағ ды ла рын қа лып тас ты ра ды. Диаг рам ма оқы ты-
ла тын құ бы лыс тар ды, про цес тер ді са лыс ты ру ға қол да ны ла ды.

50
Олар күр де лі про цес тер ді қыс қа нұс қа да тү сін ді ру ге мүм кін дік
бе ре ді. Мек теп оқу лық та рын да диаг рам ма ның до ға, шең бер, ба ға-
на, бей не сияқ ты үл гі ле рі қол да ны ла ды. Олар бір тек ті мағ лұ мат тар
мен әр тек ті құ бы лыс тар дың ста тис ти ка сы мен шарт ты лығын көр-
се ту ге не гіз де ле ді. Оқу шы лар ста тис ти ка лық мағ лұ мат тар ды өте
на шар иге ре ді, сон дық тан сан дық мә лі мет тер қо сал қы ма те ри ал
ре тін де қол да ныла ды. Мұн дай ол қы лық тар ды жою үшін мұ ға лім
та рих са ба ғын да диаг рам ма мен жұ мыс істеуде шы ғар ма шы лық
із де ніс ке кө ңіл бө ле ді. Сон дық тан да тақ та ның мүм кін ді гін са бақ
үс тін де ба рын ша ке ңі нен пай да ла ну мұ ға лім нен ше бер лік ті та лап
ете ді. Диаг рам ма лар қа рас ты ры ла тын құ бы лыс тар ды, про цес тер ді
са лыс ты ру үшін қол да ны ла ды. Олар күр де лі та ри хи про цес тер ді
қыс қа ша көр се ту ге мүм кін дік бе ре ді. Түр ле рі: сег мент тік, дөң ге-
лек, ба ға на лық, фи гу ра лық. Не гіз гі бел гі сі бо йын ша олар ста тис-
ти ка лық, ди на ми ка лық бо лып бө лі не ді. Оқу про це сін де диаг рам ма
жә не гра фик пен жұ мыс істеу са бақ тың мақ са ты мен диаг рам ма ның
тү рі не орай лас ты ра жүр гі зі ле ді. Эко но ми ка лық да му құ бы лы сын
си пат тайт ын диаг рам ма лар дың мә лі ме ті бір мез гіл дік, бір си пат ты
бо лып ке ле ді. Бұл кез де оқу шы лар ға мә лі мет тер ді топ тас ты ру, тал-
дау, са лыс ты ру, ди на ми ка сы мен да му ба ғы тын анық тау тап сыр ма-
ла рын бе ре ді. Ал мә лі мет ті да му ди на ми ка сын да бо ла тын әр түр-
лі тип ті диаг рам ма лар мен жұ мыс іс те ген де мұ ға лім оқу шы лар ға
мә лі мет тер ді са лыс ты ру, ди на ми ка сы мен да му ба ғы тын анық тау
тап сыр ма ла рын бе ре ді. Оқы ту ба ры сын да схе ма лық су рет те кең
пай да ла ны ла ды (шай қас, саяси құ ры лым, эко но ми ка лық бай ла ныс
схе ма ла ры жә не т.б.) Та рих тың оқу құ ра лы ре тін де біз схе ма деп
оқу шы лар ды та ри хи құ бы лыс тар дың бел гі лі бір ма ңыз ды си пат-
та ры мен та ныс ты ра тын сыз ба не ме се су рет ті айтамыз. Схе ма лық
су рет тің кө ме гі мен пән нің, та ри хи құ бы лыс тың тал дауы мен тұ-
тас ты ры луы (ана лиз-син тез) жү зе ге асы ры ла ды.

жүктеу 10,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 125