Са бақ та оқу кар та сын қол да ну

57
ды. Олар күр де лі та ри хи про цес тер ді қыс қа ша көр се ту ге мүм кін-
дік бе ре ді. Түр ле рі: сег мент тік, дөң ге лек, ба ға на лық, фи гу ра лық. 
Не гіз гі бел гі сі бо йын ша ста тис ти ка лық, ди на ми ка лық деп бө лі-
не ді. Оқу про це сін де диаг рам ма жә не гра фик пен жұ мыс істеу са-
бақ тың мақс а ты мен диаг рам ма ның тү рі не орай лас ты ры ла жүр-
гі зі ле ді. Эко но ми ка лық да му құ бы лы сын си пат тайт ын диаг рам-
ма лар дың мә лі ме ті бір мез гіл дік бір си пат ты бо лып ке ле ді. Бұл 
кез де оқу шы лар ға мә лі мет тер ді топ тас ты ру, тал дау, са лыс ты ру 
жә не осы про цес тің нә ти же сін анық тау ба ғы тын да ғы тап сыр ма-
лар бе рі ле ді. Ал мә лі мет ті да му ди на ми ка сын да бо ла тын әр түр-
лі тип ті диаг рам ма лар мен жұ мыс іс те ген де мұ ға лім оқу шы лар ға 
мә лі мет тер ді са лыс ты ру ди на ми ка сы мен да му ба ғы тын анық тау 
тап сыр ма ла рын бе ре ді. Оқы ту ба ры сын да схе ма лық су рет те көп 
пай да ла ны ла ды, шай қас, саяси құ ры лым, эко но ми ка лық, бай ла-
ныс схе ма ла ры жә не та ғы бас қа лар.
Схе ма лық су рет те мек теп оқу лы ғы на мол бе ріл ген, алай да 
олар та рих пә ні нің маз мұ нын то лық қам ти ал майт ын бол ған-
дық тан, та рих пә ні нің мұ ға лі мі осын дай схе ма лар ды өзі даяр-
лап, са бақ үс тін де тақ та да бор мен жа зып көр се туі не ме се ал дын 
ала пла кат қа жа зып даяр лап ке луі ке рек. Тақ та ға сы зыл ған су-
рет, сыз ба ерек ше құн ды. Са бақ та мұ ға лім та ри хи мә се ле ні тү-
сін ді руі ке зін де бір тін деп пай да бо ла ды. Мұ ның өзі оқу шы лар-
ды мұ ға лім әң гі ме сін тың дау ға ын та лан ды ра ды, оқу шы ның сөз 
бен об раз ды бір мер зім де қа был да уын қам та ма сыз ете ді, оқи ға 
не ме се құ бы лыс ты да му өрі сі ба ғы тын да көр се ту ге мүм кін ші-
лік ту ды ра ды. Схе ма оқу лық та бе рі ліп тұр са да оны тақ та ға сы-
зу ар қы лы тү сін ді ру оқу шы лар дың та қы рып ты мең гер уін же ңіл-
де те ді. Жа ңа ма те ри ал ды бе кі ту, тек се ру жә не үй тап сыр ма сын 
сұ рау ба ры сын да да йын схе ма лар пай да ла ны ла ды. Оқу шы лар-
дың өз жауа бын да схе ма ны сы зуы уа қыт ты үнем деу ге жәр дем
бе ре ді жә не оның та ри хи құ бы лыс тар ды мең ге ру ша ма сын 
анық тап бе ре ді. 
Са бақ ба ры сын да мұ ға лім су рет пен бір ге та ри хи құ бы лыс ты 
тү сін ді ру де апп ли ка циялар ды қол да ну ар қы лы схе ма лық су рет-
тер ді жандан ды ра ды. Бұл жағ дай, әсі ре се тө мен гі сы нып тар да 
ма ңыз ды. Мұн дай көр не кі құ рал дар ға кар та лар, кар та-схе ма лар, 

жер кар та сы жә не т.б. жа та ды. Не гі зі нен, кар та лар та ри хи құ бы-
лыс тар мен оқи ға лар дың ара сын да ғы бай ла ныс, ди на ми ка сын, 
маз мұ нын сақ тау ға мүм кін дік бе ре ді. 

жүктеу 10,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: