Н. К. Алпысбаева та рих ты оқыту


Оқу шы лар дың ақыл-ой тә сіл де рі мен дағ ды ла ры



жүктеу 10,33 Mb.
Pdf просмотр
бет19/125
Дата05.07.2022
өлшемі10,33 Mb.
#38987
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   125
тарихты оқыту әдістемесі

Оқу шы лар дың ақыл-ой тә сіл де рі мен дағ ды ла ры.
Жады-
на ма тө мен гі сы нып оқу шы ла ры ның дә лел деу дің өзі не анық та ма 
бер уіне кө мек те се ді, сол ар қы лы айт ыл ған ой дың, пі кір дің дұ рыс 
не ме се бұ рыс ты ғын не гіз дейді. Уа қыт өт кен са йын ол анық та-
ма жа ңа маз мұн мен то лы ғып, нақ ты ла нып, те рең дей тү се ді. Жо-
ға ры сы нып оқу шы ла ры дә лел деу ге тиіс пі кір дің ақи қат ты ғын, 
ақи қат ты ғы дә лел ден ген бас қа пі кір дің кө ме гі мен дә лел дейді. 
Теория лық ма те ри ал дар ды оқып үйре ну де гі оқу шы лар дың әре-
ке ті. Кесте, қи сын ды сұл ба, мақ сат, түр лі жос пар лар теория лық 
ма те ри ал дар ды оқып үйре ну де ке ңі нен қол да ны ла ды. Оқу лық-
пен жұ мыс іс теудің кең та ра ған тү рі па раг раф бо йын ша жай жә-
не күр де лі жос пар құ ру. Бас тап қы кез де мұ ға лім нің бө ліп бер ген 


42
мә ті ні бо йын ша оқу шы лар дан ал дын ала тал қы лау өт кі зі ліп, ол 
бө лім дер ге ат қо йып , сол бо йын ша жос пар жа са лы на ды. Соң ғы 
мә тін ді же ке бө лік тер ге бө ліп, олар да ғы бас ты ойды анық тап, 
жос пар да ғы әр бір бө лім нің ата уын құ рас ты ру ке рек. Жос пар оқу-
лық тың пунк те рі бо йын ша құ ры лып, рим сан да ры мен ал жос пар-
дың не гіз гі пунк ті мен туын да ған не гіз гі ой лар араб сан да ры мен 
нө мір ле не ді. Мұн дай жұ мыс оқу ма те риалын жи нақ тау ға кө мек-
те се ді. Күр де лі жос пар тү зу ге үйре ту де мұ ға лім жады на ма ға жү-
гі не ді. Жад ына ма қи сын ды сұл ба ре тін де әре кет тә сіл де рі не жөн 
сіл тейді: 
1. Мә тін мен мұ қият та нысып, оны дер бес бө лік тер ге бө ліңіз.
2. Әр бір бө лік ке бас ты ойы не гі зін де атау бе ріп, рим сан да ры-
мен нө мір леңіз.
3. Әр бір бө лік тің ең бас ты сын ай қын дайт ын та лап тар ды анық-
таңыз, олар ды араб сан да ры мен нө мір леп, же ке ат бе ріңіз.
4. Әр бір атау дың маз мұн ға қан ша лық ты сай ке ле тін ді гін анық-
тап, өз нұс қаңыз ды ұсы ныңыз.
Кей бір са бақ тар да оқу шы лар оқу лық мә ті нін тал дап, па раг раф-
қа өзі ат қояды не ме се оқу шы лар та қы рып ша лар дың ата уын тал-
дай ке ліп, са бақ та қы ры бын оқып үйре ну дің тәр ті бін анық тайды. 
Сы нып та күр де лі жос пар құ ру ға үйре ту мұ ға лім нің же тек ші лі гі-
мен іс ке аса ды. Оқу шы лар жос пар құ ра тын мә тін мен ал дын ала 
та ны са ды. Мұ ға лім оқу шы лар ға па раг раф тар ды бө лік тер ге қа лай 
бө лу ді, не гіз гі мә се ле ні қа лай бө ліп алып жи нақ тау ды, қа лай жүр-
гі зу ді үйре те ді. Үйре ту дің ен ді гі бір жо лы – жос пар түз ген де оқу-
шы лар дың жі бер ген қа те ле рі не на зар ауда ру. Ол қа те лік тер , бі рін-
ші ден, бас ты ойды бө ліп ала ал маудан не ме се ма те ри ал ды тым 
бөл шек теп жі бе ру ден кө рі не ді. Екін ші ден, оқы шу лар дың қи сын-
ды бө лу ді қа те жүр гізуін ен жә не бө лік тің тұ тас құ бы лыс қа сай 
кел меуі нен бай қа ла ды. Оқу шы лар кө бі не се құ бы лыс тар ара сын-
да ғы бай ла ныс тар ды анық тап, әр түр лі дең гейде гі ұғым дар ды ұш-
тас ты ра ал май ды. Кей де оқу шы лар түз ген жос пар да та қы рып ша 
атауы сәт сіз таң да лып, ма те ри ал маз мұ ны жет кі лік ті қам тыл май 
қа ла ды. Бас ты ойды жи нақ тап бе ре ал май ды. Сон дық тан күр де лі 
жос пар құр ған да оқу шы лар маз мұн ды нақ ты лайт ын жә не жал-
пы лайт ын атау лы сөй лем дер ді қол да ну ға ұм тыл ған жөн. Бел гі лі 


бір та ным бо йын ша ат қа ры ла тын жұ мыс тар ға ба ғыт бе ре тін жад-
ына ма құ рас ты ру да жос пар тү зу дің күр де лі тү рі бо лып та бы ла-
ды. Қи сын ды сұл ба тү зу тап сыр ма сы да күр де лі бол ған дық тан, 
оқу шы лар дан мұ қият ты лық ты жә не ақыл-ой дағ ды ла рын та лап 
ете ді. Та рих ты оқы ту да қол да ны ла тын тап сыр ма лар бір не ше мақ-
сат ты көз дейді. Оқу шы лар дың бі лі мі мен дағ ды ла рын ай қын дау; 
бі лім ді иге ру үшін ма шық та ну жат ты ғу ла рын жа сау; жа ңа бі лім 
мен дағ ды лар ды иге ру үшін із де ну ші лік әре кет ті ұйым дас ты ру; 
оқу шы лар дың дер бес ерек ше лі гі не сай өз бе тін ше із ден уіне жол 
ашу. Та ным дық тап сыр ма лар ды екі топ қа бө лу ге бо ла ды. Тек се-
ру-ма шық та ну – мұ ға лімнің (әуел гі кез де же ңіл, ке йін нен күр де-
лі) із де ну ші лік әдіс те рі мен жа ңа бі лім ді иге ру де оқу шы лар дың өз 
бе тін ше жұ мыс іс теуі.

жүктеу 10,33 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   125




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау