Microsoft Word Баяндама толық дайын tk2018 20062018. doc

89 
 
берушілігі.  Бұл  мәселелер  бір  жерде  орналасқан  және  мемлекеттік  басқаруды  қамтитын 
аумақты қамтамасыз етеді. 
ЭЫДҰ  конвенциясының  12  (b)
153
  -бабында  ұйымның  мүшесі  болып  табылмайтын 
мемлекеттермен қарым-қатынас орнату көзделген; Конвенцияның 12 (с) -тармағы ЭЫДҰ 
қызметіне 
қатыспайтын 
үкіметтердің 
қатысуына 
мүмкіндік 
береді.  
2011  жылы  министрлер  кездесуінде  ЭЫДҰ  «барлық  азаматтарымыздың  әл-ауқатын 
жақсарту үшін әріптестік пен ынтымақтастықтың жаңа формаларын дамыту» қажеттілігін 
атап  көрсете  отырып,  Бірыңғай  Тұжырымдаманы  қабылдады.    Тұжырымдама 
«реформаларды  қолдайтын  және  ЭЫДҰ  стандарттарына  сәйкес  келетін  білім  мен 
тәжірибе алмасуға мүдделі барлық елдермен ынтымақтастықты» құптайды.  
Қазақстан  экономикасы  Орталық  Азиядағы  ең  қарқынды  дамушы  елдердің  бірі  болып 
табылады.  Соңғы  бірнеше  жыл  ішінде  Қазақстан  ЭЫДҰ-мен  байланысын  нығайтты: 
ЭЫДҰ  комитеттері  мен  Инвестиция  комитеті,  Ауыл  шаруашылығы  комитеті  және 
Өнеркәсіп,  инновация  және  кәсіпкерлік  жөніндегі  комитет  сияқты  органдармен 
ынтымақтастықты  кеңейту;    Қазақстан  ЭЫДҰ  Еуразиялық  бәсекеге  қабілеттілік 
бағдарламасына,  әсіресе  Еуразиялық  бәсекеге  қабілеттілік  бағдарламасының  Орта 
Азиялық  бастамасының  тең  төрағасы,  ЭЫДҰ  халықаралық  бизнес  мәмілелерінде 
парақорлыққа  қарсы  күрес  жөніндегі  жұмыс  тобының  өңірлік  бағдарламасында  белсенді 
түрде  қатысады,  сондай-ақ  табиғи  ресурстарды  өндіруге  негізделген  ЭЫДҰ-ның  даму 
бойынша  саяси  диалогы,  қаржы  тұрақтандыру  және  шығындарды  бөлу  жөніндегі 
жұмысты үйлестіреді. 
ЭЫДҰ 
мен 
Қазақстан 
Республикасы 
арасындағы 
ынтымақтастық 
шеңберінде 
«Мемлекеттік басқару реформасы» және «Ашық үкімет»
154
 шолулары әзірленді, сондай-ақ 
мемлекеттік  органдар  мен  мекемелердің  ашықтығы  мен  есеп  берушілікке  жету 
мәселелеріне  қандай  да  бір  дәрежеде  ықпал  ететін  «Міндеттер  мен  ресурстарды 
жауапкершілікте бөлу»
155
  және ашық үкіметтің қағидаларын іс жүзінде жүзеге асыратын 
шолу әзірленді.   
Қазақстан ЭЫДҰ-мен аталмыш және басқа да саяси салаларда өзара әрекеттесуге мүдделі, 
бұл ынтымақтастықты ел реформаларын қолдау құралы ретінде пайдаланады. 
 
11.1.3.  Шығыс  Еуропа  және  Орталық  Азия  үшін  ЭЫДҰ-ның  сыбайлас 
жемқорлықпен күрес жүйесі 
Қазақстан ЭЫДҰ Шығыс Еуропа және Орталық Азия үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы 
жүйенің  жұмысына  белсенді  қатысады
156
.  Қазақстандағы  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы 
реформалар  және  оларды  іске  асыру  жөніндегі  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің 
әрекеттері  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  іс-қимыл  жөніндегі  Стамбул  жоспары 
шеңберінде үнемі мониторинг жүргізіледі
157
.  
Алғашқы  ұсыныстардың  орындалуын  бағалаған  және  осы  ұсынымдарға  сәйкес 
қазақстандық  сәйкестікті  бағалауды  тағайындаған  мониторинг  нәтижелері  туралы 
алғашқы есеп 2007 жылдың қыркүйегінде қабылданды.  
Қазақстандық  мониторингтің  екінші  раундының  нәтижелері  туралы  есеп  2011  жылдың 
қыркүйегінде,  ал  үшінші  тур  -  2014  жылдың  қазан  айында  бекітілді.  Мониторингтік 
                                                
153
 Конвенция Организации экономического развития и сотрудничества. Текст конвенции на английском 
языке расположен по ссылке: http://www.oecd.org/general/conventionontheorganisationforeconomicco-
operationanddevelopment.htm 
154
 Более подробная информация доступна по ссылке: http://www.keepeek.com/Digital-Asset-
Management/oecd/governance/towards-an-open-government-in-kazakhstan_9789264279384-
en#.Whqbjkpl_cs#page29 
155
 Более подробная информация доступна на сайте OECD или  по ссылке: http://www.oecd-
ilibrary.org/governance/towards-an-open-government-in-kazakhstan_9789264279384-en 
156
 Больше информации на www.oecd.org/corruption/acn/ 
157
 Больше информации на www.oecd.org/corruption/acn/istanbulactionplan/ 

90 
 
есептерде  Қазақстанның  бастапқы  ұсыныстарды  қаншалықты  орындағаны  туралы 
жаңартылған  рейтингтер,  сондай-ақ  жаңа  ұсыныстар  енгізілді
158
.  Мониторинг  раундары 
арасында  мониторинг  желісінің  барлық  отырыстарында  Қазақстан  осы  ұсыныстарды 
орындау бойынша жаңартылған ақпаратты ұсынды. Қазақстан сондай-ақ Желінің басқа да 
іс-шараларына белсенді қатысып, қолдайды. 
Ыстамбұл  іс-қимыл  жоспарының  аясында  төртінші  раунды  2016  жылы  желінің  мүше 
елдерімен бекітілген әдістеме негізінде басталды. 
 2018  жылдың  қыркүйегінде  осындай  мониторингтің  төртінші  раунды  аяқталды,  ЭЫДҰ 
веб-сайтында «Қазақстандағы жемқорлыққа қарсы реформалар» атты мониторинг туралы 
есеп жарияланды
159
.  
Баяндама  БҰҰ-ның  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  конвенциясының  құрылымын 
қайталайтын үш бөлімнен тұрады: (1) сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат; (2) сыбайлас 
жемқорлықтың алдын алу; (3) сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық жауапкершілік және 
оны  қолдану.  Бұл  баяндама  ЭЫДҰ  штаб-пәтерінде  2017  жылдың  13  қыркүйегінде 
Парижде  Стамбулдағы  Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  іс-қимыл  жоспарының  пленарлық 
отырысында  қабылданды.  Онда  Үшінші  бақылау  раундының  ұсынымдары  қаншалықты 
орындалғаны  туралы  келесі  рейтингтер  бар:  өткен  19  ұсыным  бойынша  Қазақстан  бір 
ұсынысты  орындамады,  ішінара  15  ұсынысты  орындады,  негізінен  бір  ұсынысты 
орындады;  ешқандай  ұсыныс  толық  орындалмады.      Төртінші  Мониторинг  раундының 
нәтижесі  бойынша  22  жаңа  ұсыныс  жасалды  және  жеті  бұрынғы  ұсыныстар  әлі  де 
жарамды болып танылды.  
Атап  айтқанда,  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  іс-қимыл  саласындағы  ЭЫДҰ-ның 
ұсынымдары  жоғарыда  көрсетілген  барлық  үш  бағытты  қамтиды.  Осылайша,  сыбайлас 
жемқорлықты  криминалдандыру  саласында  заңнамада  кемшіліктер  бар,  соның 
салдарынан  Қазақстан  халықаралық  стандарттарға  толық  сәйкес  келмейді.    Бұл,  атап 
айтқанда:  заңсыз  материалдық  өтемақы  алу  үшін  жауапты  Әкімшілік  құқық  бұзушылық 
туралы  Кодексті  сақтау;  пара  алу  немесе  беру  үшін  қылмыстық  жауапкершілікке  ақша 
шегінің болуы; парақорлық құрамының барлық элементтері үшін және ықпал ету саудасы 
үшін  қылмыстық  жауапкершілік  белгіленбеген;  сыбайлас  жемқорлық  құқық  бұзушылық 
субъектісі  материалдық  емес  төлемдерді  қамтымайды;  заңды  тұлғалардың  тиімді 
жауапкершілігі  жоқ.  Қазақстан  шетелдік  шенеуніктердің  анықтамасын  енгізгеніне 
қарамастан,  бұл  жеткіліксіз  және  оны  нақтылау  қажет.    Қазақстан  стандарттарға  сәйкес 
келетін  тәркілеу  туралы  жаңа  ережелер  енгізді;  алайда,  мүлікті  қауіпсіз  сатып 
алушыларды  қорғау  кепілдігі  күшейтілуі  тиіс.    Дербес  құқықтылық  рәсімін  алып  тастау 
реформаланған  жоқ.  Баяндамада  жұртшылықты  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  ұлттық 
стратегияны  әзірлеуге  тарту  процесі  толығымен  ашық,  инклюзивті  және  жариялы  емес 
екенін көрсетті.  Баяндамада сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы құжаттардың 
орындалуына  мониторинг  жүргізу  тетігін  енгізу  және  сыбайлас  жемқорлық  тәуекелдерін 
бағалау маңыздылығын мойындайды. Бұл жемқорлыққа қарсы саясатты қалыптастырудың 
жетілген кезеңі.  
Қызметкерлердің  мүлкін  декларациялау  және  қызметкерлердің  кірісі  туралы  Қазақстан 
жаңа  жүйені  енгізуді  тағы  да  кейінге  қалдырды  (бұл  жолы  2020  жылға  дейін);  сонымен 
қатар  жаңа  жүйе  салық  салынатын  табыспен  және  салық  салынатын  активтермен 
айналысатын  болады,  бұл  тиімдірек  болмайды,  өйткені  мемлекеттік  қызметшінің 
декларациясы басқа мақсаттарды көздейді және қосымша ақпарат талап етеді.  
Декларациялар  жұртшылық  үшін  жабық  болып  қалады  және  тек  қызметкердің  өтініші 
бойынша  жарияланады  (бұл  тәжірибе  кең  таралған  және  тіпті  қызметкердің  бағалауына 
                                                
158
 Все мониторинговые отчеты и другие материалы Антикоррупционной сети ОЭСР для стран Восточной 
Европы и Центральной Азии доступны по ссылке: http://www.oecd.org/corruption/acn/ 
159
 Текст отчета доступен по ссылке: http://www.oecd.org/corruption/acn/OECD-ACN-Kazakhstan-4thRound-
Monitoring-Report-RUS.pdf