Кесте Г.2
Активтерді талдау көрсеткіштері
Г.2-ші
кестеде
есептелінген
коэффициенттер
негізінде
келесі
қорытынды жасауға болады:
- табыс тудыру активтерінің үлес салмағы соңғы жылдар ішінде 0,5-ке
көрсеткіш нормативке сай (0,75-0,85 шегінде). Ол актив құрылымындағы
табыс тудыру үлесінің жоғары жеткілігін куәландырады;
- талданған кезеңде k2 көрсеткіші 2013 жылы 0,07-ге артса, 2014
жылы 0,29 пунктқа көбейді. Ол табысты активтер мен ақылы қорлар ара
қатынасының нормаларын куәландырады, бірақ k2
көрсеткіші k1 сияқты
норматив шегінен шыққан жоқ (k2≥1);
- талдау кезеңінің ұзақтығында банктің несие саясаты агрессивті
сипатта көрінеді, яғни банктің несие саясатының жүргізу шегі қауіпті
деңгейде және норматив шегінен артық мөлшерде екенін көреміз. (k3>0,7).
Сурет Г.1. Банктің табысты активтері
- k
5
коэффициенті соңғы екі жылда 0,55%-ға артып, 2013 жылы 7,36
құрады, ол нормативке сәйкес келмеді (≤8,0). Бұл көрсеткіш мәліметінің мәні
банктің несие саясатының тәуекелділігі норма шегіне емес болып табылады
және келешекте банктің несие саясатын байыппен жүргізіп, оның
тәуекелділікті азайтуына әкеледі.
Көрсеткіш
Есептеу
2012 ж
2013ж
2014ж
к1
0,82
0,80
0,85
к2
1,36
1,43
1,75
к3
0,75
0,71
0,91
к5
7,81
6,90
5,26
0,00
1,00
2,00
3,00
4,00
5,00
6,00
7,00
8,00
9,00
2012
2013
2014
к5
Сурет Г.2. Банктің қарыздық саясаты
Банк пассивтерін талдау. Пассивтер құрылымының көрсеткіштерінде
банктің тұрақтылығы, міндеттердің беріктілігін, өтімдік және бөгеліс
тәуекелділігінің азаю дәрежесін, капиталдың жеткілікті деңгейін мінездейтін
көрсеткіштері көрінеді. Банктің пассивтерінің талдауы Г.3-ші кестеде
көрсетілген көрсеткіштер негізінде жасалған.
Кесте Г.3
Банк пассивтерін талдау
Көрсеткіш анықтамасы
Коэффициенттің
шекті мәні
Көрсеткіштің
экономикалық
мәні
анықтайды
1
2
3
k6 = Капитал / Активтер
0,08 – 0,15
Банктің қаржылық тұрақтылығын: k<
0,08
болғанда
төтенше
қауіптің
шекарасы
(шегі)
–
банкротқа
ұшырайтын
тәуекелділігі;
k>
0,15
болғанда – технологиялық емес және
бәсекеге бейім емес банк.
k
7
= Онкольдық және
мерзімдік
міндеттер/
Активтер
0,5 – 0,7
Жеделдік және сенімділік деңгейі.
k
8
= Қарыз беру
(займ) /
Активтер
0,2-0,35
Жеделдік және сенімділік деңгейі.
k
9
= Мерзімдік салымдар/
Барлық міндеттер
0,1 – 0,3
Тұрақтылықты тәуекелділігінің азаю
дәрежесі
немесе
шығын:
k
5
=0,1-
шығынның азаюы; k
5
=0,3 тұрақтылық
тәуекелділігінің азаюы.
k
10
=
Барлық
міндеттемелерде
қарыз
беру
0,25 – 0,40
Тұрақтылық
тәуекелділігінің
азаю
дәрежесі немесе шығын: k
6
= 0,25 –
шығынның
азаюы;
k
6
=
0,40
-
тұрақтылық тәуекелділігінің азаюы.
Г
.
3- ші кестенің жалғасы
1
2
3
k
11
=Басқа
да
міндеттемелер / Барлық
міндеттемелер
min – ұмтылады
Пассивті тұрақтылық дәрежесі және
басқа
да
міндеттемелерді
басқару
сапасы
(айыппұлдар,
өсімақы,
тұрақсыздық төлемі (айыбы)).
k
12
= Стерженді капитал/
Меншіктік капиталы
≥ 0,5
Стерженді
капиталдың
жеткілікті
деңгейі.
Кесте Г.4
Пассивтер талдауының есептік көрсеткіштері
Көрсеткіш
Есептеу
2012 ж
2013 ж
2014 ж
k6
0,09
0,09
0,15
k7
0,54
0,66
0,78
k8
0,68
0,65
0,78
k9
0,34
0,28
0,25
k10
0,01
0,01
0,10
k11
0,75
0,71
0,91
k12
0,01
0,01
0,02
k13
0,68
0,70
0,75
Сурет Г.3. Банк пассивтерінің есептік көрсеткіштерінің динамикасы
Есептелінген коэффициенттер негізінде келесі қорытынды жасауға
болады:
- k6 коэффициенті талданған кезең аралығында жыл сайын нормативке
сай (0,08-0,15) болып келді. Бұл 2013 жылы банк қаржылық жағынан
тұрақты болғанын анықтайды, банкроттыққа ұшырау қауіпі жоқ, банк
технологиялық және бәсекеге бейім екенін көрсетеді;
- k7, k8 көрсеткіштері мерзімділік пен сенімділік деңгейін сипаттайды.
Талданған кезеңде k2
көрсеткіші жыл сайын 0,12 пунктқа артып отыр, ал k3
2014 жылы 2013 жылына қарағанда 0,13-ке өсті. k2
коэффициенті 2014
жылы нормативтен (0,5-0,7) асты және k3
көрсеткіші нормативтен аспайды,
ол дегеніміз қарыз бен активтер қатынасы оңтайлы екенін айтуға болады;
- k10
пен k11
коэффициенттері талданған кезеңде, нормативке сай
емес. k5 нормативтен жоғары, банкте шығындардың минималдануы
байқалады. k6 көрсеткішінің мәні қарастырылған кезеңде 0,71-ден 0,91-ге
дейін өзгерді, яғни тұрақтылық тәуекелділігінің азаюы болды.
- k12 пассивті тұрақтылық пен басқа міндеттерді басқару сапасының
дәрежесі (айыппұлдар, өсімақы, тұрақсыздық айыбы) минимумға талпынады
(0,01-ден 0,1-ге дейін), ол нормативке сай. Онымен қоса, сауатты және
ойланған басқару саясатын куәландырады;
- k13
көрсеткіші жеткіліктілік стерженді капитал деңгейін сипаттайды
және де осы жағдайда нормативке сай (≥0,5), бірақ жалпы кезең бойынша
0,68-ден 0,75-ке дейін артты, бұдан шығатыны банк базасының қоры
ұлғайды, бұл банктің оңтайлы жұмысын көрсетеді.
Талдаудың екінші блогы банк қызметінің тиімділігін, қосымша және
бөлшекті тиміділік көрсеткіштерін бағалап, негізгі көрсеткіштердің
өзгеруінің себептерін жәнеде қызметтің тиімділігін бөлшекті нақтылау
кіреді.
Банк өтімділігін талдау. Банк көрсеткіштері міндетті мерзім бойынша
ең тұрақсыз өтімділік құралдарының қамтамасыздандыру дәрежесін
көрсетеді. Өтімділік талдау көрсеткіштер негізінде жасалып, 6-ші кестеде
көрсетілген.
Есептелінген коэффициенттер негізінде келесі қорытынды жасауға
болады:
- тұрақсыз міндеттердің жабу дәрежесін сипаттайтын k14
көрсеткіші,
екі жылда 0,04-ке өзгеріп, 2014 жылы 0,24-ті құрады. Коэффициент норматив
мағынасынан жоғары, ол дегеніміз ең тұрақсыз міндеттер толығымен
жабылды;
