Ағымдағы өтімділік коэффициенті
2,3
4,85
> 2
Меншікті құралдармен қамтамасыз
етілу коэффициенті
0,56
0,79
> 0,1
Төлем қабілеттілікті қалпына келтіру
коэффициенті
2,74
> 1
Жүргізілген талдау негізінде келесідей қорытынды жасаймыз: баланс
құрылымы қанағаттандырарлықтай жағдайда. Сонымен, есептік кезеңде
ағымдағы өтімділік коэффициенті 2,55-ке, ал меншікті құралдармен
қамтамасыз етілу коэффициенті 0,22–ге көбейді.
3 Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын маңызды
көрсеткіштері болып, барлық құралдардың қорытындысында кәсіпорынға
авнсталған жалпы соманың үлес салмағының көрсеткіші табылады, яғни
меншікті капиталдың жалпы сомасының баланс қорытындысына қатынасын
автономия коэффициенті дейміз. Оны (В.5) формуламен есептейміз:
К
автономия
= Меншікті капитал / (Ұзақ мерзімді міндеттемелер +
Ағымдағы міндеттемелер + Меншікті капитал) = Меншікті капитал / Баланс
валютасы
(В.5)
Кавт.
2013
= 18235787 / 21826922 = 0,83
Кавт.
2014
= 19514191 / 21452990 = 0,91
Автономия коэффициенті 50 %-дан асып түрғандықтан несие
берушілердің өзін тыныш сезінуіне болады деп сеніммен айтуға болады,
себебі қарыз капиталы толығымен кәсіпорын меншігімен жабылады.
Қарыз және менш ік құралдарының қатынасы коэфф ициенті –
бұл бүкіл тартылған капиталдың меншікті капиталға қатынасы. Ол келесідей
есептеледі (В.6):
Кқарыз
құралдары
=
Міндеттемелер
/
Меншікті
капитал
(В.6)
Кқар.құр.
2013
= 3591135 / 18235787 = 0,19
Кқар.құр.
2014
= 1938799 / 19514191 = 0,09
Бұл коэффициентті есептеу негізінде «АРНА» фирмасы қарыз
капиталына тәуелді емес деген қорытынды жасауға болады.
Бұл екі көрсеткіштің (Кавт. және Кқар.құр.) мағынасы жағынан өте
жақын. Қаржылық тұрақтылықты бағалауда екуінің біреуін ғана қолданса да
болады.
Инвестиция ны жаб у коэфф ициенті кәсіпорынның меншікті
капиталы мен ұзақ мерзімді міндеттемелерінің активтің жалпы сомасындағы
үлесін көрсетеді. Ол келесі формуламен анықталады (В.7):
Кинв. = (Меншікті капитал + Ұзақ мерзімді міндеттемелер) / (Меншікті
капитал + Міндеттемелер)
(В.7)
Кинв.
2013
= (18235787 + 0) / (18235787 + 3591135) = 0,83
Кинв.
2014
= (19514191 + 0) / (19514191 + 1938799) = 0,91
Ұзақ мерзімді міндеттемелер 0-ге тең болғандықтан, екі жылдың
инвестицияны жабу коэффициенті мен автономия коэффициентінің мәндері
бірдей. Бұл коэффициенттің мәні 0,9-ға жуық болуы керек.
Айналым құралдарын қолдануды сипаттайтын көрсеткіштер келесі.
Ағымдағы активтердің меншікті айналым құралдарымен қамтамасыз
етілу коэффициенті - ол кәсіпорынның айналым құралының қай бөлігі
меншікті капитал есебінен құралғанын көрсетеді. Ол келесі формуламен
есептеледі (В.8, В.9):
Кмақ
=
Меншікті
айналым
құралы
/
Ағымдағы
активтер
(В.8)
МАҚ
=
Меншікті
капитал
–
Ұзақ
мерзімді
активтер
(В.9)
МАҚ
2013
= 18235787 – 13543939 = 4691848
МАҚ
2014
= 19514191 – 12038121 = 7476070
Кмақ
2013
= 4691848 / 8282983 = 0,56
Кмақ
2014
= 7476070 / 9414869 = 0,79
Бұл есептеулерден көретініміздей кәсіпорында меншікті капитал
есебінен 2013 жылы айналым құралдары 0,56 құраса, 2014 жылы бұл
көрсеткіш 0,23-ке дейін көбейген.
Материалдық қорларды менш ікті айналым құралдарымен
қамтамасыз ету коэфф ициенті – материалды қорлардың меншік
көздерімен қаншалықты жабыла алатындығын және қарыз капиталын тарту
қажет еместігін көрсететін коэффициент. Ол келесі формуламен есептеледі
(В.10):
Км.қ.қам.ету
=
МАҚ
/
Тауарлы
материалдық
қорлар
(В.10)
Км.қ.қам.ету
2013
= 4691848 / 4639125 = 1,01
Км.қ.қам.ету
2014
= 4691848 / 6691095 = 1,12
Қорларды жабу көрсеткіші келесі формуламен анықталады (В.11):
Кқор жабу = (МАҚ + Қысқа мерзімді міндеттемелер + Ұзақ мерзімді
міндеттемелер)
/
Тауарлы
материалдық
қорлар
(В.11)
Кқор жабу
2013
= (4691848 + 3591135 + 0) / 4639125 = 1,78
Кқор жабу
2014
= (7476070 + 1938799 + 0) / 6691095 = 1,41
Біздің жағдайда 2014 жылы 2013 жылға қарағанда 0,37-ге азайсада
тауарлы материалдық қорларды жабу үшін құрал көздеріміз толығымен
жеткілікті.
Маневрлілік коэффициенті – бұл құралдарды еркін маневрлеуге
мүмкіндік беретін кәсіпорынның меншікті құралының қай бөлігі мобилді
