арналған сөрелердегі қыздырғыш аспаптар қосылуы керек.
67. Ас блоктары мен кір жуатын бөлімдер үшін керекті құрал-
жабдықтар тізімі қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сəйкес анықталады.
6. Мектепке дейінгі ұйымдардың үй-жайлары мен учаскелерін
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар
86. Шыбын-шіркейлерді ас блогына, кір жуатын орындарға,
дəретханаларға кіргізбеу үшін, олардың терезелері кіші көзді тормен
қапталынуы керек.
8. Балалардың тамақтандарылуын ұйымдастырылуда
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар
95. Ас блогы үй-жайларының жиыны мектеп жасына дейінгі ұйымның
жобасын ескере отырып, ҚНжЕ талаптарына сай анықталады.
Ас блогының құрамына: ас дайындайтын жəне жуатын жайларымен
бірге асхана бөлмелері, құрғақ өнімдерге арналған, мұздатқышы бар қойма
мен көкөністерге арналған қоймалар кіреді. Жуатын, дайындайтын жəне
бөлетін үй-жайлар асханадан қалқа арқылы бөлініп тұрады. Жуатын жəне
дайындайтын бөлмелердің едендері канализацияға суды ағызатын еңісі бар
трапты болуы тиіс.
96. Тағамды дайындау жəне өңдеу үшін электрлік құрал-
жабдықтарды, газ плитасын қолдануға жол беріледі. Асхана үй-жайлары
механикалық сорылмалы желдеткіштермен жабдықталуы тиіс. Бөлек үй-
жайларға шығып, қатты отынмен жанатын ас плитасын ауылды жерде
орналасқан, елу орны бар мектеп жасына дейінгі ұйымдарда қолдануға
рұқсат етіледі.
97. Мектепке дейінгі ұйымдарда тез бұзылатын өнімдерді сақтайтын
термометрлі тоңазытқыш қондырғылары болуы тиіс. Əр түрлі өнімдерді
сақтау үшін, тоңазытқыш жəне тоңазытқышты қондырғыларда олардың
орындарын нақты анықтауы тиіс.
98. Бір жастағы балаларға арналған өнімдер (қоспалар) бөлек
тоңазытқыштарда сақталынуы керек. Шкафтар мен сөрелермен
жабдықталған, көкөніс сақтайтын жəне басқа да қоймаларда құрғақ
өнімдер мен көкөністер сақталуы тиіс. Қойма жақсы желдетілген жəне
құрғақ болуы тиіс. Үстелдердің үсті бірегей металдардан таттанбайтын
болаттан немесе дюралюминийден жасалған болуы тиіс. Беті мырышты
темірмен жабылған үстелдерде тек қана шикі ет жəне балық өнімдерін
өңдеуге рұқсат етіледі. Нан илеуге арналған үстел үстінің беті тегіс
сүрілген ағаштың қатты түрінен жасалынады.
99. Бөлшектеуге арналған тақтайлар жəне арнайы пышақтар,
олардың белгіленуі сақталу шарттары мен зарарсыздандыруы
қолданыстағы нормативтік құжаттардың талаптарына сəйкес болуы керек.
100. Тамақ қалдықтарын металдан жасалған қақпағы бар шелектерге
немесе басқышы бар бочоктарға жинап, олардың толуы көлемінің үштен
екі бөлігінен арттырмай тазаланып отыруы тиіс. Шелектер мен бочоктар
əр күннің соңында тазаланып, 2% кальцийленген сода ерітіндісімен
жуылып, содан кейін ыстық сумен шайылып кептірілуі тиіс.
101. Сапасы мен қолдану жолдары сертификатпен расталған эмальдан,
таттанбайтын болаттан, шойыннан (табалар), қалайыланбаған темірден
жасалынған (қаңылтыр таба сияқты) ас үй ыдыстарын қолдануға рұқсат
етіледі. Ас үй ыдыстары арнайы немесе жай сөрелерде, ал ұсақ керек-
жарақтар – шкафтарда сақталынуы керек.
102. Ас үй ыдыстарын жуу үшін ыстық жəне суық суы жүргізілген
жуатын ванналар орнатылуы тиіс. Ванна мен канализацияны қосатын
жерде u1072 ауа айырғыш қарастырылады.
103. Ас блок үй-жайларында күн сайын жуғыш заттарды қолдану
арқылы тазалау жұмыстары, ал айына бір рет – барлық үй-жайларды, құрал
жабдықтар мен саймандарды зарарсыздандыратын күрделі жинап-тазалау
жұмыс түрі жүргізілуі тиіс.
104. Бөлшектеуге арналған құрал-саймандар (тақтайлар, қалақшалар,
араластырғыштар) жəне ас үй ыдыстары рұқсат етілген жуғыш заттарды
қолдану арқылы ыстық сумен (50°С) жуылып, соңынан ыстық сумен
шайылып сөрелерде кептіріледі.
Металдан жасалынған құрал-саймандар жуып болғаннан соң, тандыр
шкафтарда қыздырылады; қолданылған еттурағыштар құрамдарына
бөлшектелініп жуылынады да қайнаған сумен бүркіліп алынғаннан соң
кептіріледі. Ас үйдегі құрал-саймандарды, үстел үстін жəне ыдыстарды
жуып болғаннан соң шүберек пен ысқыштарды бір рет жуып, содан соң 25
минуттей қайнатып, кептірілгеннен кейін жабық ыдыста сақталынады.
Щеткалар, ерштер жуылып, арнайы бөлінген жерде сақталынады
105. Мектепке дейінгі ұйымдарда шыбынмен күресу шаралары
өткізіледі:
1) санитарлық-профилактикалық: əйнек, терезелер, есіктерге
ұяшықтары 2-1,2мм артпайтын торлар салып торлау. Мектепке дейінгі
ұйымда санитарлық режимнің, аумағынан қалдықтардың жинақталынуы,
уақытша сақталынуы, шығарылуы жəне өзге мақсаттарға
пайдалануылының сақталуы.
2) жоюшы – Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген
заттар мен өнімдер тізіміне сəйкес зарарсыздандырғыш заттарды
пайдалану.
Дератизациялық, зарарсыздандыру жəне дезинсекциялық шаралар
лицензиясы бар ұйымдарда жүргізіледі.
106. Мектепке дейінгі ұйымға түсетін тағам өнімдерінің барлығында
өнімнің қауіпсіздігін растайтын сертификат немесе өзге құжат түрлері
болуы тиіс. Шикі жəне дайын өнімдер бөлек сақталынуы керек.
Тез бұзылатын тамақ өнімдерін сақтау мен сату мерзімдері Қазақстан
Республикасының мемлекеттік Бас санитарлық дəрігерінің 2002 жылдың 1
тамызындағы №32, Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде
2002 жылдың 30 қыркүйектегі №1989 тіркелген «Тез бұзылатын тамақ
өнімдерін сақтау жағдайларына жəне сату мерзіміне қойылатын
санитарлық-гигиеналық талаптар» санитарлық ережелері мен нормалары
талаптарына сəйкес орындалады.
107. Көкөністердің қоры жиырма күнге, төгілмелі өнімдердің қоры
отыз күнге ғана жетуі тиіс. Төгілмелі өнімдер құрғақ жəне желдетілген үй-
жайлардағы қабырғадан 20 сантиметр, еденнен 15 сантиметр қашықтықта
орналасқан сөрелердегі қаптарда немесе қақпағы тығыз жабылатын
ыдыстарда сақталуы тиіс.
108. Ақ нан мен қара нан бөлек шкаф сөрелерінде сақталуы тиіс;
астыңғы сөре мен еденнің ара қашықтығы 35 см-ден кем болмауы тиіс.
Шкаф есіктерінде желдетуге арналған тесіктер болуы тиіс. Сөрелердегі
қоқымдар арнаулы щеткалармен тазаланып, 1% асханалық сірке
ерітіндісіне малытылған шүберекпен сүртіледі.
109. Балаларды тамақтандыру, өнімдердің құрамындағы негізгі
тағамдық заттардың өсіп келе жатқан ағзаны физиологиялық
қажеттіліктермен қанағаттандыратындай толық жəне əртүрлі болып, тағам
тізімі бойынша ұсынылған жеті-он күндік асмəзірі негізінде
құрастырылады.
110. Медицина қызметкерлері мынандай жұмысқа қатысуы тиіс:
1) күндегі асмəзірін құрастыру кезіндегі аспаздық жұмыстардың
дұрыстығын, өнімдердің толығымен сақтауға салынуын, дайын тамақтың
дəмдік қасиетін жəне тамақтың шығымын қарастыруға;
2) үшінші тамақтарға С-витаминінін қосып, оларды сақтау
жолдарының дұрыстығын бақылау, өнімдерді сату мерзімдерін жəне ас
блогының санитарлық жағдайын сақтауға.
111. Дайын тамақтар дəмі татылып, бағасы беріліп, дайын тағамдарға
арналған бракеражды журналға тіркелгеннен кейін ғана беріледі.
Асмəзірінде көрсетілген əр тамақ түрлерінің дəмдік қасиетін бағалап,
үлестірілген тамақтардың мөлшеріне байланысты салмағы мен сапасын
көрсету керек.
112. Тағам шығымын тексеру үшін он порция тамақ өлшенеді.
Медицина қызметкерімен айына бір рет тағамдардың қуаттылығы мен
құрам бөлшегін есептеу жұмысы жүргізіледі.
113. Тамақ дайындау кезінде мынандай ережелер сақталуы тиіс:
1) белгіленген жəне бөлшектейтін u1179 .ұрал-саймандарды қолдану
арқылы шикізат пен піскен өнімді өңдеу жұмысы əртүрлі үстелдерде
жүргізіледі;
2) ет-сүйектен жасалынған сорпалар сүзіледі;
3) «ПК» - пісірілген көкөніс деген белгісі бар тақтайшалар мен
үстелдерде салат жасауға арналған шикі көкөністерді өңдеу жəне
бөлшектеу жұмыстары жүргізіледі;
4) бірі - шикі өнімдерге, ал екіншісі – піскен өнімдерге арналған
еттурағыштың екі түрі болуы керек;
5) балық немесе туралған еттен жасалған котлет, биточка сияқты
тағам түрлерінің екі жағын кем дегенде он минуттан қуырып, дайын
болғанға дейін 220-250
о
С температурасымен тандыр шкафында қуырады;
6) бірінші жəне екінші тамақтарға қолданылатын піскен ет қайтадан
10 минут аралығында 220-250 °С температурасында ыстық арқылы
Достарыңызбен бөлісу: |
