1. Дыбыстың жаңғырық тудыратын қасиеті

Американдық юморист Марк Твеннің әңгімелерінің арасында өзіне коллекция жасау идеясы болған коллекционердің келеңсіз оқиғалары туралы күлкілі ойдан шығарған әңгімелері бар... сіз қалай ойлайсыз? Эхо! Оғаш қылықты адам керемет жаңғырықтары қайталанатын немесе ерекшеленіп орындалатын жаңғырықтары бар барлық жер учаскелерін шаршамай сатып алды. «Ең алғаш, ол Джорджия штатында төрт рет, содан кейін Мэрилендте алты рет, содан кейін Мэн штатында 13 рет қайталанған эхо сатып алды. Келесі сатып алу Канзастағы 9 есе жаңғырық, содан кейін Теннессиде 12 есе жаңғырық болды». Бұл, әрине, әзіл; дегенмен, керемет көптеген жаңғырықтар жер шарының әртүрлі, негізінен таулы аймақтарында бар және кейбіреулері бұрыннан дүниежүзілік даңққа ие болды. Міне, кейбір әйгілі жаңғырықтар. Англиядағы Вудсток сарайында жаңғырық 17 буынды анық қайталайды. Халберштадт жанындағы Деренбург сарайының қирандылары 27 буынды жаңғырық берді, бірақ ол бір қабырға жарылғаннан бері үнсіз қалды. Чехословакияның Адерсбах маңында шеңбер түрінде таралған жартастар 7 буынды үш рет қайталайды. Милан маңындағы бір (қазір істен шыққан) сарайда өте көп жаңғырық байқалды: шаруашылық ғимаратының терезесінен атылған оқ 40-50 рет, ал қатты сөз 30 рет қайталанды. Эхо бір рет болса да анық естілетін орынды табу оңай емес.

1. Дыбыстың жаңғырық тудыратын қасиеті

A) Сыну

C) Күшею

E) Әлсіреу.

2. Ең жақсы жаңғырыққа себеп болуы мүмкін

A) Ер адам дауысы

В) Алақан шапалақтау

C) Ормандағы аңның ырылдауы

D) Әйел адам дауысы

E) Балалардың дауысы

3. Льюис Никсон 1906 жылы айсбергтердің орнын анықтау үшін бірінші Сонар типті эхо зондты ойлап тапты. Сонар жіберген дыбыстық сигнал 3 секундтан кейін қайтарылды. Егер дыбыстың судағы жылдамдығы 1600 м/с тең қабылданса, онда айсберг кемеден қандай қашықтықта орналасқан?

А) 1200 м

В) 900 м

С) 2400 м

D) 600 м

Е) 3200 м.

4. Сіз таудың етегінде тұрсыз делік, дыбысты көрсететін кедергі сізден биікте (1-сурет), әйтпесе кедергі деңгейінде немесе одан сәл жоғары болса (2-cурет) . Сызбаларды талдаңыз және дыбыс толқынының қабырғадан шағылуының нәтижесі қандай болатынын қорытындылаңыз

Cурет.1 Сурет.2

А) 1 – жалғыз жаңғырық, 2 – шашыраңқы;

C) 1 және 2 – қос жаңғырық;

C) 1 – шашыраңқы, 2 – қос жаңғырық;

D) 1 – шашыраңқы, 2 – жалғыз жаңғырық;

E) 1 және 2 – үштік жаңғырық


Қысым.

Физика сабағында балалар «Қысым» тақырыбын оқыды.

Мектептен қайтып келе жатқанда олар Арманның қарлы жолда Аянға қарағанда тереңірек із қалдырып бара жатқанын байқады. Мектептегі медициналық тексеруде ұлдардың салмағы бірдей екені анықталды.
1. Қысымды анықтау формуласын тап:

А) ;

В) ;

C) ;

D) ;

E)

А) 6,4 Па

В) 160 Па

С) 6400 Па

D) 25000 Па

Е) 50000 Па.

А) 0,0072 Н

В) 0,3 Н

С) 0,6 Н

D) 42 Н

Е) 6000 Н.

B)

C)

D)

E)