91
берген кезде ұлттық тағамдар қойылған дастарқан
шығады.
- Балалар, тақтада не көріп тұрмыз?
- Бұл қандай дастарқан?
- Қазақтың дастарқанына нелер қойылады екен?
Грамматикалық тақырып
– Бастауыш пен баяндауыш.
Жоғарыда көрсетілген сұрақтарға қарай отырып,
грамматикалық тақырыппен ережесі шығарылады.
Кім? не? кімдер?
нелер?
Не істеді? не қылды?
қайтті?
Қазақтың
ұлттық тағамдары
алуан түрлі.
Кім? Не? деген сұраққа жауап
беретін сөйлем мүшесі, бір
сызықпен сызылады.
Сыйласқанның суын іш.
Не істеді? не қылды?
Қайтті? деген сұраққа
жауап беріп, бастауыштың
іс әрекетін білдіреді. Екі
сызықпен сызылады.
Жаңа сөздер.
Сөздікпен жұмыс БиС технологиясы бойынша
жүргізіледі:
Дәм – еда, пища;
Аттамайды – не перешагивают;
Ауыз тимей – не попробовав;
Дәннен жасалған – растительная;
Қуырған бидай – жаренная пшеница;
Көп күттіруге – заставить долго ждать;
Ірімшік – творог.
Мәтінмен жұмыс (Мәтін оқылып тұрлаулы мүшелер
табылады).
Қазақта дастарқаннан, дәмнен үлкен нәрсе жоқ.
Дастарқаннан аттамайды. Дастарқандағы дәм, тағамнан
ауыз тимей кетуге болмайды. Қазақтың ұлттық
92
дастарқанында тамақтардың негізгі үш түрі болады.
Олар: ет, сүт, нан тағамдары. Ет тағамдарына қазақша ет,
қуырдақ, қарта,қазы,жал, жая жатады. Сүт тағамдары-
ірімшік, құрт, май. Дәннен жасалған тағамдар
– тары,
қуырған бидай, жент, талқан. Нан тағамдары – бауырсақ,
шелпек.
Тамақ ішуге шақырғанда тамақты көп күттіруге
болмайды.
Сұрақтар:
1. Қазақта неден үлкен нәрсе жоқ?
2. Неден аттамайды?
3. Дастарқаннан не істемей кетуге болмайды?
4. Қазақтың ұлттық дастарқанында негізгі тағамның
неше түрі бар?
5. Олар қандай тағамдар?
6. Ет тағамдарына нелер жатады?
7. Сүт тағамдарына нелер жатады?
Грамматикалық тапсырма (топшама түрінде беріледі):
1. Қымыз қандағы гемоглобинді көбейтеді.
2. Еттен түрлі тағамдар жасайды.
Адасқан сөздердің өз орынын тап:
1. Қойылады, ең, дастарқанға, алдымен, нан.
2. Түрлі,
тағамдар, жасайды, еттен.
3. Еті, өте, сіңімді, болады,жылқының.
4. Үлкен, нәрсе, дәмнен, жоқ, дастарқаннан.
5. Суын,іш, сыйласқанның.
Сөйлесім (Екі оқушы бір-бірімен өзара сөйлеседі):
- Сен тамақты күніне неше рет ішесің?
- Мен тамақты күніне төрт рет ішемін.
- Бүгін таңертең сен не іштің, не жедің?
- Мен айран ішіп, май мен нан жедім.
93
- Сенің сүйікті тамағың не?
- Менің сүйікті тамағым
– қуырдақ.
- Қазақтың дастарқанының басты тағамы не?
- Қазақтың
дастарқанының басты тағамы – ет.
Бекіту (бүгінгі сабақтан қандай ой түйдіңдер. Тест
жұмысы).
1. Қазақтың басты ұлттық тағамы не?
а) айран; б) ет;
ә) шұжық; в) қазы.
2. Қазақтың ұлттық сусынын көрсет:
а) қымыз; б) сүт;
ә) шырын; в) су.
3. Дастарқанға ең алдымен не қойылады?
а) сүт; б) қант;
ә) сусын; в) нан.
4. Сөйлем мүшелері нешеге бөлінеді?
а) 3; б) 5;
ә) 5; в) 2.
5. Тұрлаулы мүшелерді көрсет:
а) толықтауыш,
анықтауыш;
ә) пысықтауыш, анықтауыш;
б) бастауыш, баяндауыш;
в) толықтауыш, бастауыш.
6. Кім? Не? деген сұраққа жауап беретін сөйлем
мүшесі:
а) анықтауыш;
б)
бастауыш;
ә) толықтауыш; в) пысықтауыш.
Үйге тапсырма: 2-тапсырма, 150-бет.
Бағалау.
94
Тиыштық ӘБЕТАЕВА,
Астана қаласындағы
№35 мектеп-лицейінің
қазақ тілі пәнінің мұғалімі.
МАТЕМАТИКАЛЫҚ
ДЫБЫСТЫҚ МІНЕЗДЕМЕ
(4-сынып)
Сабақтың мақсаты: 1) «Менің күнделігім» модулі
бойынша алған білімдерін тиянақтау. Сатылай кешенді
талдай отырып дыбыстың ерекшелігін, олардың
өзіндік табиғатын зерттеу; 2) оқушылардың есте сақтау
қабілеттерін дамыту, оқушыға фонетикалық материалды
ғылыми түрде меңгерту; 3) сауатты түрде көшіріп жазуға,
сөйлеу машығын қалыптастыруға үйрету.
Түрі: білімді бекіту сабағы.
Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, талдау, тест.
Көрнекілігі: слайд, сөзжұмбақ, мақалдар.
Қолданылатын технология: сатылай кешенді
талдау. (І деңгей).
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
а)
Амандасу, түгелдеу.
ә) Оқушыларды сабаққа дайындау.
б) Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.