Мектебінде

29
иә
жоқ
Тәулікте 24 сағат бар. 
Жақсы оқушыны ешкім жақсы көрмейді.
Мектепке аптасына 6 күн барамын.
Қыста шаңғы тебеді.
Бос уақытта кітап оқу зиян.
Достар бір-біріне көмектеседі.
2. Мақалды  аяқта:
.......  – бәйтерек, ............. – жапырақ.
................. ақылы сарқылмайтын көлмен тең.               
.........  жақсылығын ауырсаң білерсің.
........... көріп ........ өсер,      ......... көріп ............өсер..
3. Кестені толтыр.
Менің отбасым 
Досымның отбасы
4. «уақытымды» сөзіне толық фонетикалық талдау жаса.
ІІІ деңгей.
1. Сызбаны толтыру арқылы әңгімелеп бер.
IV деңгей.
«Қара шаңырақ» деген қасиетті ұғымды қалай түсіне-
сің? Өз ойыңмен бөліс. 
 
Бос уақытымды қалай 
өткіземін? 

30
   
   
 
Деңгейлік  саралап  оқыту  технологиясы  оқушы  мен 
мұғалімнің  белсенді  шығармашылық  қабілетін  дамытумен 
қатар  оқушыларға  өз  білімін  жаңа  әдіспен  бағалауға 
мүмкіндік  береді.  Оқушының  білімі  мен  білігіндегі 
жетістіктерді,  кемшіліктерді,  олардың  себептерін  анықтап, 
мұғалім  өз  жұмысына  талдау  жасайды,  оны  жетілдірудің 
жолдарын белгілейді.         
Сонымен  қатар,  деңгейлік  саралап  оқыту  барысында 
оқушылар  да  өзінің  оқу  жұмысындағы  жетістіктері  мен 
жіберген кемшіліктері туралы мәліметтер алып, өз еңбегіне 
талдау жасайды. Ең бастысы, оқудан ләззат алуға, білім мен 
ғылымға деген құштарлығын арттыруға дағдыланады. 
Сондықтан  да  мұғалімдерге  деңгейлік  саралап    оқыту 
технологиясын қазақ тілі сабағында пайдаланған өте тиімді.
ІЗДЕНГЕН ЖЕТЕР МҰРАТҚА
               Оқытудың жолдары көп ұққанға,
               Бір жолы да көзге түспес бұққанға.
               Сабағына қатысқандар сүйсінген
               Озық істің ырысы шын жұққанға.
               Ізденбейтін мұғалімнің пәс үні,
               Ал, ізденген ұстаз озар, әсілі.
               Деңгейлікпен саралатып оқыту –
               Қызықтыра дәріс беру тәсілі.

31
Әдістеме әлемінде: қазақ әдебиеті
Жанна ЕРҒАЛИЕВА,
                         Жаңақала жалпы орта білім беретін 
               мектебінің қазақ тілі  мен 
әдебиеті пәнінің мұғалімі.
Батыс Қазақстан облысы,
Жаңақала ауданы.
ОРАЛХАН БөКЕЙ. «ТОРТАЙ  
МІНЕР АҚ БОЗ АТ...»
Сабақтың  мақсаты:  білімділік  –  әңгіме  кейіпкерлері-
нің  іс-әрекетін  талдау  барысында  өмір  шындығын 
таныту,  шығармадан  алған  білімдерін  қорыту,  жинақтау; 
дамытушылық  –  оқушы  ойын  ашық  жеткізе  білуге, 
шығармашылықпен  айналысуға,  талдау  жасау  кезінде 
білімін, ойын дамытуға ықпал ету; тәрбиелік – оқушыларды 
отансүйгіштікке,  кітап  пен  білімді  өзінің  алдына  мақсат 
етіп қоятын, жан дүниесі сезімтал да адал, мейірімді болуға 
тәрбиелеу.
Түрі:  қорыту,  жинақтау.  Типі:  жүйелеу.  Әдісі:  
«топтастыру»  стратегиясы,  сөздікпен  жұмыс,  сұрақ-жауап, 
суреттеу,  бейнелеу,  болжам  жасау,  Венн  диаграммасы, 
дискуссиялық  карта.  Пәнаралық  байланыс:  тарих,  қазақ 
тілі.  Көрнекілігі:  мультимедиялық  проектор,  интерактивті 
тақта, слайд (бетшелер).
Сабақтың нақылы:  
Көрінуші ең көнелердің көзіндей,
Жазғандарың – қара өлеңнің сөзіндей.
Асқақ едің, атақты едің, Нар едің,
Туған өлкең-өр Алтайдың өзіндей.
                                                            (С.Тұрғынбеков).

32
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен  амандасу,  оқушылардың  оқу  құралдарын 
түгелдеп, сабаққа әзірліктерін қадағалау.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
-  Балалар,  өткен  сабақта  біз  сендермен  белгілі  жазушы 
Оралхан Бөкейдің өмірімен, «Тортай мінер ақ боз ат...» атты 
әңгімесімен танысқан болатынбыз. 
«Сандар сыр шертеді» кестесі бойынша Оралхан  Бөкей 
өмірі мен қызметіне шолу жасайық.
                                                                  
        
Хронологиялық кесте
1943 ж.
28 қыркүйекте Қатон-Қарағай ауданының Шыңғыстай 
ауылында дүниеге келген.
1961 ж.
Шыңғыстайдағы Сұлтанмахмұт Торайғыров атындағы 
орта мектепте пионерлік жетекші, кейінірек «Алтай» 
совхозында тракторшы болып жұмыс істеді.
1963-69 
ж.ж.
Әл Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық уни-
верситетіне сырттай оқуға түседі де, оны 1969 жылы 
тәмамдап шығады.
1968 ж.
Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика 
факультетін сырттай бітірді. Большенарым ауданын-
дағы «Еңбек туы» газеті мен Шығыс Қазақстан облы-
сының «Коммунизм туы» газетінің редакцияларында 
жұмыс істеді.Осы жылы республикалық «Лениншіл 
жас» газетінің шақыруы бойынша Алматыға келеді, 
осы газетте мәдениет және ғылым, әдебиет және өнер 
бөлімінің меңгерушісі болып істеді.
1970 ж.
Наурызда Алматыда басылып шыққан «Қамшыгер» 
атты повестер мен әңгімелердің бірінші жинағы 
жазушыны танымал етті.
 
Оралхан Бөкей 
1943 
1961 
1968 
1963-69 
1970 
1974-83 
1993 

33
1974-83 
ж.ж.
«Жұлдыз» журналында проза бөлімінің меңгерушісі әрі 
редколлегия мүшесі болған.
1993 ж.
Мамырда шығармашылық іс-сапар кезінде Үндістанда 
қайтыс болған.
-  Кәне,  балалар,  «Топтастыру  стратегиясы»  бойынша 
кім екендігіне тоқталайық.
Жазушы                                                         Драматург
                                                      
                                                                           Сөз зергері
Аудармашы
Журналист                                Қазақстан Мемлекеттік 
                                                    сыйлығының лауреаты
Мұғалім  қаламгердің  шығармашылығы  туралы  қосым-
ша мәліметтер келтіріп, толықтырады.
- Міне, балалар, біз Оралхан Бөкейдің кім екендігін білдік. 
ІІІ. Жаңа сабақ.
-  «Тортай  мінер  ақ  боз  ат...»  әңгімесін  оқып  келуге 
берілген болатын, талдау жұмыстарын жүргізейік.
Әңгімені жоспарлау:
1. Салықсалған ауылы.
2. Соғыстан кейінгі бейбіт өмір.
3. Тортай.
4. Ертегіші Тортай.
5. Тортай мінер ақ боз ат...
ІV. «Түсініктеме күнделігі». Сөздікпен жұмыс.
Күлтеленген – жібек пен қыл тәрізді заттарды тегістеп 
шоқтау, біркелкі етіп кесу.
Күреңсе – саздау жерге шығатын шабындық шөп.
Жемтір-жемтір – жұлма-жұлма.
Кеспелтек – жуантық келген қысқа.