«ҰЛТТЫҚ РУХАНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ДАМЫТУ МАҚСАТЫНДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР»
атты республикалық ғылыми-тәжірибелік симпозиумының материалдар жинағы
65
жөн. Сонда ғана мектеп пен жоғары оқу орындары арасындағы тығыс байланыс болады. Ал
жоғарғы оқу орындарын бітіруші мамандардың алатын квалификациясы қазіргі мектептерге
еңгізілген өзгеріске сәйкес келмеуінде. Демек жоғарыда аталған пәндердің әрқайсысына
атап айтқанда «Кәсіптік оқыту бакалавры» академиялық дәрежесі, «Бейнелеу өнері және
сызу» мамандығы бойынша бакалавр академиялық дәрежесі деп беріледі. Сондықтан
осындай дипломмен барған мамандардың мектепке орналасуына қарама-қайшылықтар
туындайды.
Болашақ «Көркем еңбек» пәні мұғалімін даярлаудың басты ерекшелігі жоғарыда
аталған міндеттерді жан-жақты дамуына, өз пікірі мен ойын ашық жеткізуіне, әр адамға
табиғатынан берілген шығармашылық әлеуетін толық іске асыруына ықпал ететін, өзін-өзі
танып, келешегін айқындауға саналы түрде дайын болуға, қоғамның экономикалық, мәдени,
саяси өміріне белсенді араласуға мүмкіндік береді.
Болашақ «Көркем еңбек» пәні мұғалімі – тек кәсіби шеберлігі жоғары адам ғана емес,
рухани дамыған, шығармашыл, мәдениетті, білім құндылығын түсінетін, инновациялық
оқыту технологияларын меңгерген, ғылым мен техника жетістіктері негізінде кәсіби
даярланған болуы тиіс. Білім деңгейі мен кәсіптік деңгейді ұдайы арттырып отыру қажет,
себебі ғылым мен техниканың даму нәтижесінде білім тез ескіреді, ғылыми ақпарат көлемі
тез өсіп, жаңа білім салалары дамиды, жаңа мамандықтар енгізу мен басқаруды ғылыми
негізде жетілдіру қажеттігі туындайды. Міне, осыдан келіп әрбір адамның бүкіл өмір бойына
білім алуына, оны толықтырып, жетілдіріп отыруына мүмкіндіктер жасалуда.
Болашақ «Көркем еңбек» пәні мұғалімінің екінші өмірі, көркем бейнелерді
эстетикикалық жолмен әдеміні сезіну арқылы пайда болады. Мұның бәрі, түйсік, түсінік
көркемдік ойлау қабілетінен туады. Дүниені көркемдік жолмен танып, оның бейнесін
келтіруге, өмір құбылыстарын жинақтап, типтік дәрежеге көтереді, сонымен бірге нақтылы
қалпында бейнелеп көрсету болса, әр саладағы бейнелеу құралы, бейнелеу тәсілдері өзінше
бөлек болып келетінін айту қажет. Айталық, сурет өнерінде бейнелеу құралы – бояу, түрлі
түсті бояулардың мағынасы мол мүмкіндіктер берсе, қолөнері – желімдеу, мүсіндеу, тоқу,
өру, зергерлік, ағаштан, қыштан т.б. бұйымдар жасаса, тігін өнері – заман талабына қажетті
тігін бұйымдарын құрастыру, модельдеу, өңдеу, дизайн – киім, графикалық, сәулеттік,
интерьерлік дизайн түрлерін дамып, ой-сезімді жеткізу арқылы көрінеді.
Ал жаңартылған білім беру бағдарламасына сәйкес маман даярлауда жоғарыда
аталған өнер түрлерін бір – бірімен байланыстырып тақырыптың мазмұнын толық ашуға
мүмкіндік береді. Мысалы, қандай да бір киім үлгісін алатын болсақ, мұнда бірінші кезеңде
таңдалған киім үлгісіне қолданылатын матаның фактурасын, түсін, ондағы сәндеу кезіндегі
бедер тігістерін анық көрсетіп эскизі (суреті) салынады, екінші кезеңде осы сурет негізінде
киім үлгісінің өлшемін анықтап, оны пішіп алады, үшінші кезең киімді тігу, ал төртінші
кезең оны әртүрлі тас моншақтармен әшекейлеу немесе түрлі-түсті тастармен безендіру осы
кезеңдердің барлығы көркемдік мағынаны білдіреді.
Осыған орай, бүгінгі болашақ «Көркем еңбек» пәні мұғалімін даярлау мүмкіндігін
арттыруға білім, білік, дағдыларды игертіп қана қоймай, қабылдауын, қиялын, сезімдерін,
ерік-жігерін, яғни жан-жақты, шығармашыл дамыту міндеттері тұр [4].
Болашақ «Көркем еңбек» пәні мұғалімі мамандарын даярлау мәселесі – ұлттық
құндылықтарды баланың бойына сіңіру арқылы, оның жан-жақты дамуына, өз пікірі мен
ойын ашық жеткізе білуіне, шығармашылық әлеуетін толық іске асыруына ықпал ету болып
отыр.
Осы бағытта дайындалатын болашақ маман ертең жалпы білім беру мектептерде
кіріктірілген бейнелеу өнері, қолөнері, тігін және дизайн өнері, бір сөзбен айтқанда «Көркем
еңбек» пәні мұғалім болып келеді.
Сондықтан жаңа форматтағы болашақ «Көркем еңбек» пәні мұғалімін даярлауға
төмендегі мүмкіндіктерді қарастырғанды жөн көрдік:
«ҰЛТТЫҚ РУХАНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАРДЫ ДАМЫТУ МАҚСАТЫНДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР»
атты республикалық ғылыми-тәжірибелік симпозиумының материалдар жинағы
66
- индустриялық-инновациялық даму міндеттері мен жеке тұлғаның қажеттіліктерін
қанағаттандыратын және білім беру саласындағы үздік әлемдік тәжірибелерге сай келетін
жоғары білім сапасының жоғары деңгейіне қол жеткізу;
- 12 жылдық оқыту моделіне көшу барысында мектеп пен жоғарғы оқу орындары
арасында тығыз байланыс орнату;
- жоғарғы оқу орындарында мектептегі жаңартылған білім беру бағдарламасының
мазмұнына сай келетін білім беру бағдарламаларына өзгерістер еңгізу;
- білім беру қызметіне тең қол жеткізу мақсатында педагог мамандығының беделін
көтеру;
-педагог қызметкерлердің мәртебесін көтеру мақсатында мемлекеттік қолдау мен
ынталандыруды күшейту;
-мектептегі инклюзивті білім беру жүйесін жетілдіру;
-оқытудың жаңа әдістемелері мен технологияларын енгізу негізінде оқыту мазмұнын
жаңарту;
-білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасын жаңарту.
ӘДЕБИЕТТЕР:
1. Назарбаев Н.Ә. «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты мақаласы.- 2017.
2. Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 7 желтоқсандағы № 1118
Жарлығы.
3. Rakhmetova
Nurzija,
Urazalieva
Moldir,
Baitukayeva
A.,
Baitukayeva
D.aCommunicative abilities formation in modern pedagogical science. 2nd Global conference on
psychology researches, 28-29, November 20147.
4. Рахметова Н.Б. "Уаќыт талабы" Білімді ел. // Республикалық білім беру қоғамдық-
саяси газеті. №3(40) 9 ақпан 2016 жыл.
ӘОЖ 001.
КӘСІБИ ҰТҚЫР ТҰЛҒА ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ,
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШІЛІГІ
Сагындыкова А.М., Жексембаева Ж.Р.
І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Талдықорған қ.
Бүгінгі қоғам мүддесіне лайықты, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен
психология қалыптасқан парасатты азамат тәрбиелеп өсіру- отбасының, балабақшаның, барша
халықтың міндеті. Осыған орай, бүгінгі ғаламдық білім беру кеңістігіне сай білім беру,
танымды, ойлауды дамыту, өзінше ғылыми тұжырым жасауға, олардың қажетіне қарай ғылым
жетістігін сұрыптауға, болашақ мұғалімнің өзінің іс әрекетінің субъектісі болуына мүмкіндік
туғызу - көкейкесті мәселе болып табылады. Өйткені, тек кәсіби-ұтқырлығы қалыптасқан маман
ғана қоғамның экономикалық, әлеуметтік және мәдени өркендеуінің көшбасшысы бола алады.
Жаңа парадигманың маңызды компоненті – педагогтың өзіндік даму тұжырымдамасы
болып табылады. Өзіндік қалпына келтіру. Педагогтың әртүрлі саладағы икемділіктері мен
қабілеттерін дамыту оның дербес ерекшеліктеріне, өзіндік талдау, өзіндік баға беру
қабілеттеріне байланысты, оларға өзін көрсетуге, дамытуға мүмкіндік жасау қажеттігін
дәлелдейді. Кәсіби тұлғаны дайындау үшін нағыз педагогикалық, білімді-педагогикалық бір
бүтін болу керек және педагогикалық квадраттың барлық мазмұнына ие болу қажет. Яғни, білім
беру, оқыту, тәрбиелеу, дамыту болып саналады. Бұл тек қана білім беру мекемесінің талабына
тиісті емес, сонымен қатар әрбір оқу тобының, циклының, факультеттің, кафедраның,
оқытушыны, студенттің, тыңдаушының іс-әрекетіне қатысты.
