Лекция жинағы Шымкент, 2020ж №1- дәріс Заманауи психология пәні, міндеттері мен әдістері. Жоспары

жүктеу 78,15 Kb.

бет	7/12
Дата	12.03.2022
өлшемі	78,15 Kb.
	#37779
түрі	Лекция

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12

352464 (1)

Жануар дағдылары - жануарларда дағды дара тәжiрибенiң нәтижесiнде қалыптасады. Қазақтардың малға бас бiлдiру, малды үйрету деп жүргендерi де осы дағды. Ми қабығының құрылымы неғұрлым күрделi болса, жануарларда дағдының қалыптасуы да оңайырақ, тезiрек болады. Дағды инстинктерге қарағанда өзгермелi, мiнез-құлықтың икемдi түрi. Сондықтан да айуан ортаға тез бейiмделiп, көндiгiп кете алады. Орыстың атақты аң үйретушiсi В. Д. Дуров өз аңдарына кiтап “оқытты”, “үй сыпыртты”, “есеп шығартты”, тiптi орамал мен мұрнын сүртуге дейiн үйреттi. 1919 жылы ұйымдастырылған аңдар бұрышын Дуров “шартты рефлекстердiң фабрикасы” деп атаған. В. Д. Дуров осындай табысқа И. П. Павлов iлiмiнiң нәтижесiнде жеттi. Өйткенi, В. Д. Дуров жануарларды жаттықтырып, ұйрету үшiн әр түрлi сигналдарға шартты рефлекстердi жасады. Мәселен, цирк алаңына келтiрiлген поезға тышқандар жапа-тармағай “мiне” бастайды. Кiшкене көк вагондарға сұр тышқандар, қызыл вагондарға ақ тышқандар кiрiп орын алады. Тышқандарды осылайша жаттықтырып үйрету iсi оларды тамақтандыру арқылы жүргiзiлдi (сұр тышқандар көк вагонда, ақ тышқандар қызыл вагонда тамақтандырылды). Тамақтандыруды сан рет кайталағаннан кейiн, вагондардың белгiлi бiр түрi мен түсiне қарап қоректендiру тышқандарда шартты рефлекстердi қалыптастырады. Түйсiк, қабылдау процестерiнiң күрделене түсуi, заттардың қасиеттерiмен қатар байланыстарын да бейнелей алуы, оларды елестетiп, есте сақтау, жалпылау элементтерi — психикалық дамудың осы сатысында тұрған жануарлардың мiнез-құлығының басты ерекшелiктерi.

жүктеу 78,15 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12