ЛЕКЦИЯ №8. ГЕНДЕРЛІК ЛИНГВИСТИКАНЫҢ КОГНИТИВТІК СИПАТЫ

Категорияларды мағынасына қарай жіктеп, жүйелеп, сәйкестендіру арқылы біз айнала қоршаған ортаны ұғынуға тырысамыз. Әрбір категорияға атау беріп, оны әлеуметтік тәжірибеде пайдаланамыз. Тіл категория нәтижесін білдірудің негізгі тәсілі әрі құралы бола алады. Жеке тұлға әлем бейнесін өзінің ана тіліне тән құрылымдар негізінде қабылдайды.

Гендерлік категориялау біріншіден, «еркектік», «әйелдік» делінетін гендердің тірек категорияларының өзі адамның физикалық табиғатынан туындаған метафоралары ретінде танылуы, екіншіден, метонимиялық когнитивтік үлгілердің түптұлға мәнінде жұмсалуы негізінде жүзеге асырылады.

Тілдік категориялаудың концептуалдық мәні әлеуметтік болмыстың ұйымдасуы жөніндегі ақпараттың іштей игерілуі болып табылады. Гендерлік түсініктер басқа да білім формалары тәрізді бейнелі құрылым түрінде ұйымдасады. Олар Дж.Лакофф атап көрсеткендей, мұрат тұтатын когнитивтік үлгілер ретінде түрлі құрылымдау қағидаларын негіз етеді. Атап айтқанда:

1. 
   сөйлемдік үлгіэлеменнтер және олардың бір-бірімен арақатынасы мен ерекшеліктерін анақтайды.
   
2. 
   
   
   жүктеу 194,62 Kb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: