Лекция 1 Кіріспе. Қазақстанның мұнай-газ саласы. Мұнай өңдеу өнеркәсібінің даму болашағы. ҚР және тмд отын энергетикалық балансы

Сурет 20.3 - Стационарлы катализаторда жоғары октанды бензин алуға арналған риформинг қондырғысының принципиалдық сызба-нұсқасы

жүктеу 6,39 Mb.

бет	63/93
Дата	13.04.2023
өлшемі	6,39 Mb.
	#42139
түрі	Лекция

1 ... 59 60 61 62 63 64 65 66 ... 93

Бақылау сұрақтары
Лекция 21 Ароматты көмірсутектер мен каталитикалық риформинг өнімдерін бөлу. Бензол, толуол және ксилол өндірісі

Сурет 20.3 - Стационарлы катализаторда жоғары октанды бензин алуға арналған риформинг қондырғысының принципиалдық сызба-нұсқасы
Бұл қондырғы типі бензиндерді каталитикалық риформингтеу процестерінде кең тараған. Қондырғы 1 жыл бойы үздіксіз жұмыс жасай алады.
Бақылау сұрақтары:

Қозғалмалы шарикті катализаторы бар каталитикалық крекингті орнатудың технологиялық сызба-нұсқасы
Қозғалмалы катализатор қабаты бар риформинг ондырғысының сызба-нұсқасы
Стационарлы катализаторда жоғары октанды бензин алуға арналған риформинг қондырғысының принципиалдық сызба-нұсқасы

Лекция 21
Ароматты көмірсутектер мен каталитикалық риформинг өнімдерін бөлу.
Бензол, толуол және ксилол өндірісі

Каталитикалық риформинг қондырғылары. Каталитикалық риформинг тура айдалатын бензинді фракциялардың октандық санын олардың құрамына кіретін көмірсутектерді 92-100 пунктке дейін химиялық түрлендіру жолымен арттыруға арналған. Процесс алюмо-платина-рений катализаторының қатысуымен жүргізіледі. Октан санының арттыру ароматты көмірсутектердің үлесін арттыру есебінен болады. Жоғары октанды компоненттің шығуы бастапқы шикізаттың 85-90% құрайды. Жанама өнім ретінде сутегі пайда болады, ол төменде сипатталатын МӨЗ-дің басқа қондырғыларында пайдаланылады. Риформинг қондырғыларының қуаты шикізат бойынша жылына 300-ден 1000 мың тоннаға дейін және одан да көп болады. Шикізат алдын-ала гидротазалауға ұшырайды - күкіртті және азотты қосылыстарды, тіпті қайтымсыз уландыратын риформинг катализаторы аз ғана мөлшерде жоюға ұшырайды.
Каталитикалық риформинг реакциялары кезінде гексаннан бензол, гептаннан -толуол, октандар мен нонандардан - изомерлі ароматты көмірсутектердің қоспасы алынады, себебі тізбекте көміртектің жеті атомы болған кезде тізбектің циклге тұйықталуының әртүрлі нұсқаулары болуы мүмкін.
Каталитикалық ароматтау немесе каталитикалық риформинг процестерінде басты өзекті мәселе тығыздау мен конденсацияның жанама реакцияларының дамуы салдарынан катализаторларды тез кокстелуінде болды. Осындай жағымсыз реакцияларды тежеу және катализаторлардың қызмет ету мерзімін ұзарту үшін ароматтау сутегі атмосферасында жүргізіле бастады. Дегидрлеу және дегидроциклдеу реакциясының теңдеуінен Ле-Шателье принципі бойынша және заң бойынша қолданыстағы сутегі қысымының ұлғаюы осы реакциялардың тепе-теңдігін оңнан солға ығыстыруы тиіс екендігін көрсетеді:
C₆H₁₂ C₆H₆ + ЗН₂

C₆H₁₄ C₆H₆ + 4Н₂

Сонымен қатар, сутегі қысымы жоғары болған сайын, кокс шөгінділері аз болатындығы көрсетелді. Қазіргі уақытта каталитикалық риформингтің барлық қондырғылары платина катализаторында жұмыс істейді, процесс платформинг немесе алюмоплатинаа катализаторындағы риформинг атауын алды. Алюмоплатина катализаторы платинаның 0,6% - дан аспайтын жағылған алюминий тотығы болып табылады.

Платинаны басқа металдарға ішінара ауыстыру тиімді болды, мысалы рений, иридий, кадмий, қорғасын, палладий. Мұндай полиметалл катализаторларда ыдыраудың жанама реакцияларының рөлі біршама төмендейді және керісінше парафиндердің дегидроциклдеу реакциясының мәні артады. Осы катализаторларда жұмыс істегенде коксталу жылдамдығы төмендейді, регенерацияаралық жүріс ұзақтығы артады.
Катализатордың қозғалмалы қабаты және гидротазалау блогы бар каталитикалық риформинг процесінің сызбасы 21.1-суретте көрсетілген.

Р-1 - гидротазалау реакторы; Р-2/1-Р-2/4 - риформинг реакторының секциялары; П-1 - гидротазалау блогының пеші; П-2/1-П-2/4 - риформинг реакторы пешінің секциялары; П-3 - тұрақтандыру колоннасының төменгі жағындағы жылу өткізгіш пеші; РК-1,РК-2 - ректификациялық тұрақтандыру колонналары; СО - газдарды күкіртсутектен тазарту сатысы; ГЗ-1,ГЗ-2 - катализатор ағынындағы гидрзатворлар; ПП - пневмокөтергіш; ҚДБ - катализаторды регенерациялау блогы; Б-бункер; Е-1,Е-2,Е-3,Е-4 - жоғары қысымды сепараторлар; РБ –ребойлер; Т1-Т8 - жылу алмастырғыштар; .

жүктеу 6,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 59 60 61 62 63 64 65 66 ... 93