72
Тұтқалар көмегімен редакциялау командасының көптеген қолдану
жағдайлары бар, 8.12-суретте кейбір мысалдар көрсетілген. Команданы
қолданғанда пернетақтадан қосымша мәлімет берудің қажеті жоқ екенін айту
керек.
Команданы қолданып, Растягивание (Созу), Перемещение (Жылжыту),
Поворот (Айналдыру),
Масштаб,
Зеркало (Айна) командаларын іске қосу
болады. Маркер үстінен бір рет шырт еткізгенде аталған командаларының
біріншісі енгізіледі (Растягивание). Бірақ шеңбер центрі маркерінен шырт
еткізсе, оның орны ауыстырылады, квадрант маркерінен шырт еткізсе – ради-
усы өзгертіледі (8.13-суретті қараңыз). Редакциялау нүктесі сол кезде қызыл
түспен белгіленеді.
Қиылысуға дейін
ұзарту
Кесіндінің шетін
ұзарту және
жылжыту
Кесіндіні ортаңғы
нүктенің артына
жылжыту
Радиусты қиылысуға
дейін үлкейту
8.12 сурет
8.13 сурет
73
Басқа командаға ауысу үшін команда жолына қарап отырып, <Пробел>
немесе басу керек. Контекстілік меню бұл жағдайда екі бөлімнен
тұрады: ағымды команданы ауыстыру және ағымды команданың опциялары.
Объектілерді топпен редакциялауға болады. Ол үшін басып тұрып,
объект тұтқаларын шырт еткізіп белгілеу керек, содан кейін әдеттегідей
редакциялау керек.
9 Сызықтаулар, градиенттер, шекаралар
Сызбаларда
тіліктерді,
қималарды
орындаған
кезде
сызықтау орындалады, оның түрі
материалға байланысты таңдалады.
AutoCAD
бағдарламасында
кез
кеген
тұйықталған
аймақты
сызықтауға мүмкіндік бар. Осыған
қосымша аймақтарды градиетпен
құйюға болады, сонда градиентпен
жұмыс істеу сызықтауға ұқсас.
Сызықтауды
жасау
үшін
шаблонды таңдап, сызықталатын
аймақтың шекарасын беру керек.
Шекара
ретінде
сызықтар,
шеңберлер, доғалар, үшөлшемді
жақтар және т.б. таңдалуы мүмкін.
Сызықтау бір объект болып келеді,
ол
сызықталатын
аймақ
шекарасымен байланысып тұрады,
яғни аймақ шекарасы өзгергенде
сызықтау жаңа өлшемдерге ие
болады.
Сызықтау шаблондары acad.pat және acadiso.pat файлдарында сақталады.
Пайдаланушы өзінің шаблондарын құрастыра алады, оларды кез келген
атауымен .pat файлдарында сақтау керек.
9.1 Сызықтау шаблонын таңдау
Сызықтауды жасау үшін BHATCH (КШТРИХ) командасы қолданылады,
оны лента
Home (Главная) бөлігінің
Draw (Рисование) тобындағы немесе
Draw (Рисование) құрал-саймандар панеліндегі
Hatch (Штриховка)
батырмасымен қосуға болады. AutoCAD бағдарламасында сызықтауға
арналған екі команда бар – BHATCH (КШТРИХ) және HATCH (ШТРИХ).
Алдыңғы нұсқаларда осы командалар әртүрлі функция атқарды, бірақ
9.1 сурет
74
AutoCAD 2009 бастап олардың нәтижесі бірдей.
Команда қосылған соң Hatch and Gradient (Штриховка и градиент)
диалог терезесі ашылады (9.1-суретті қараңыз).
Төмен түсетін Type (Тип шаблона) тізімінен үш нұсқаның біреуін
таңдауға болады:
а) Predefined (Стандартный) – шаблонды
тізімнен таңдау;
б) User defined (Из линий) – өз шабло-
нын құрастыру;
в)
Custom
(Пользовательский)
–
пайдаланушы алдында жасаған шаблондар
біреуін таңдау.
AutoCAD
бағдарламасында
сызық-
таудың көптеген шаблоны жинақталған. Егер
Type (Тип) тізімінен
Predefined (Стан-
дартный) таңдалса, қажетті шаблонды Pattern
(Образец) өрісінде төмен түсетін тізімнен
орнатуға болады, сонда таңдалған сызықтау
Swatch (Структура) өрісінде көрсетіледі.
Сызықтау шаблонын басқа тәсілмен де
таңдауға болады. Егер Pattern (Образец) өрісінің оң жағындағы үш нүктесі бар
батырманы басса, Hatch Pattern Palette (Палитра образцов штриховки) диалог
терезесі ашылады (9.2-суретті қараңыз). Осы терезеде төрт бөлік бар, әр
қайсысында сызықтау шаблондары суреттер түрінде атаулары жазылып
көрсетілген. ANSI және ISO бөліктерінде сәйкес стандарттарындағы сызықтау
шаблондары жинақталған. Other Predefined (Другие стандартные) бөлігінде
басқа стандарттардағы шаблондар бар. Custom (Пользовательский) бөлігінде
пайдаланушы алдында жасап, .pat файлдарында сақтаған шаблондар бар.
Егер пайдаланушы өз шаблондарын жасамаса, бұл бөлік бос болады.
Сызықтауды таңдау үшін тінтуірді сәйкес сурет үстінен шырт еткізіп, OK
басу керек. Сонда Hatch and Gradient (Штриховка и градиент) диалог
терезесіне қайтып келіп басқа параметрлерді орнатуға болады.
Төмен түсетін Angle (Угол) тізімінен сызықтар көлбеу бұрышын таңдауға
болады, сонда осы бұрыш шаблонда көрсетілген бұрышқа қосылады. Мысалы,
шаблонда сызықтар 45° бұрышымен жүргізілсе және Angle (Угол) тізімінен
45° таңдалса, онда сызбада сызықтау сызықтары тік орналасып тұрады.
Scale (Масштаб) тізімі көмегімен сызықтауды масштабтау коэффициенті
таңдалады. Әдетте масшатбтау коэффициенті сызба өлшеміне байланысты
таңдалады.
Other Predefined (Другие стандартные) бөлігіндегі SOLID шаблонының
басқа шаблондардан айырмашылығы бар. Осы шаблон аймақты бір түспен
құйып береді, түсті Swatch (Структура) тізімінен таңдауға болады.
Үндеместіктен ByLayer (По слою) мәні алынады.
Егер Type (Тип шаблона) тізімінен User defined (Из линий) таңдалса,
9.2 сурет
