Курстық ЖҰмыс тақырыбы: Тұлғаның шығармашылық қабілетін қалыптастыруда психокоррекциялық әдістемелері

жүктеу 66,87 Kb. бет 2/10 Дата 30.05.2023 өлшемі 66,87 Kb. #42839

Навигация по данной странице:

• Зерттеудің міндеттері
• Зерттеу барысында келесі психологиялық ғылыми зерттеу әдістері қолданылды
• 1. ЖЕКЕ ТҰЛҒАҒА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ КЕҢЕС БЕРУ ЖӘНЕ ПСИХОКОРРЕКЦИЯ ЖҮРГІЗУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 1.1 Психологиялық кеңес беру және психокоррекция жүргізудің технологиясы

Зерттеу мақсаты: дамып келе жатқан әрбір жеке тұлғаның шығармашылық қабілеттерін қалыптастыруда маңызды психокоррекциялық әдістерді анықтау, және де сол әдістердің қолдану аясын зерттеу. Жасөспірімдермен жұмыс жасайтын мектеп психологі жұмысындағы кеңес беру мен түзету-дамыту жұмыстарының ерекшеліктеріне сүйене отырып оны жүргізу әдіс-тәсілдерін пайдалану жолдарын анықтау. Зерттеудің міндеттері: 1.Шығармашылықты қалыптастыруды зерттеуге қатысты философиялық, психологиялық, педагогикалық, әдістемелік әдебиеттерді зерделеу. 2.Тұлғаның шығармашылық қабілеттерін анықтауға арналған әр түрлі психокоррекциялық әдістемелерді жинақтау. 3. Тұлғаның өзіне деген сенімділігін арттыру, өзінің шығармашылық қасиеттерін қалыптастыруға баулу әдістемелерін іздеу. 4. Жеткіншектің өзіне деген сенімділігін арттыратын және тұлғалық дамуға арналған жаттығуларын, психологиялық кеңес беру мен психокоррекция жургізудің маңызын қарастыру. 5. білім беру жүйесіндегі психологиялық қызметті ұйымдастыру және психологиялық кеңес беру, оқушының шығармашылық қабілетін дамыту жұмыстарын жүргізу бойынша ғылыми-әдістемелік еңбектерді талдау; Зерттеу барысында келесі психологиялық ғылыми зерттеу әдістері қолданылды: психологиялық ғылыми еңбектерді теориялық талдау арқылы психологиялық кеңес беру мен психокоррекция жүргізу негіздерін анықтау, окушылардың жекелік қасиеттерін зерттеуге Мюнстенберг әдістемесі, Вербальды қиял, Джонстың шығармашылық сауалнамасы, Үй.Тал.Адам пиктограмма тесттерін пайдалану жолдарын үйрену, жиналған мәліметтерді талдау, нәтижелері бойынша психокоррекция және психологиялық кеңес беру жұмыстарын жүргізу. 1. ЖЕКЕ ТҰЛҒАҒА ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ КЕҢЕС БЕРУ ЖӘНЕ ПСИХОКОРРЕКЦИЯ ЖҮРГІЗУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 1.1 Психологиялық кеңес беру және психокоррекция жүргізудің технологиясы Білім беру жүйесіндегі психологиялық қызмет бастапқыда балалар үйлерінде және жетім балаларға арналған мектеп-интернаттарда тәрбиеленетін балаларға психологиялық көмек көрсетуден басталды. Себебі балалар үйлеріндегі қомқорлықа алынған жасөспірімдер ата-ананың мейірімін, жылыулығын беру мүмкін болмағандықтан, оларда эмоционалды депривация кең таралған. Әлбетте, бұл мекемелерге балаларды осы жетімдік жағдайдан шығаруға көмектесетін адам қажет. Сондықтан психологиялық қызметті ұйымдастырудың бастапқы кезеңінде балалар үйінде жұмыс істейтін психологтарды дайындауға көп көңіл бөлінді. Ғалымдар А.Г. Асмолов, А.А. Бодалев, Ф.Е. Василюк, Б.А. Вяткин, А.В. Забрамная, И.В. Дубровина, Ю.М. Забродин, В.А. Иванников, Ю.С. Серд, У.В. Ульенкова және т. б. Психологияны адамдардың өмірлік тәжірибесіне енгізу нәтижесінде оның көптеген жетістіктерін пайдалана отырып, адамдар алдында тұрған күрделі мәселелерді шешуге үлес қосуға мүмкіндік туды. Қазіргі уақытта психологиялық кеңес беру және психокоррекция әдістері тек балалар үйлерінде ғана емес, сонымен қатар барлық білім беру мекемелерінде кеңінен қолданылады. "Психологиялық кеңес беру" терминін қолдану және консультациялық практиканы ұйымдастыру формалары әр түрлі болғандықтан, психологиялық қызметтің осы түрін қамту аясын нақты көрсету қиын. Осылайша, психологиялық білім қолданылатын кез-келген салада кеңес беру психологиялық қызметтерді ұйымдастырудың бір түрі ретінде, қалыпты жағдай да қолданылады. Психологтың кеңес беру және психокоррекция жұмысының технологиясы мен мазмұны әлі толық анықталған жоқ. Олардың моделін жасаушылар А.А. Бодалев, А.В. Забрамная болды. Сондай-ақ, И.В. Дубровин мен Л.И. Приходжана "мектептегі психологиялық қызмет туралы ереже" атты еңбегінде жалпы білім беретін мектепте психикалық нормасы мен әлеуметтік мәртебесі бар балалармен интеллектуалды қабілеттерін жақсарту, шығармашылығын дамыту және психологиялық кеңес беру үшін психокоррекцияны ұйымдастырудың тәсілдерін көрсетті [1] Психологиялық кеңес беру және психокоррекциялық жұмыс жүргізу-бұл өте күрделі жүйе. Оны ұйымдастыру тәсілдерін зерттеушілер бұл қызмет түрін бірнеше блокқа бөлу арқылы жүзеге асырған дұрыс деп санайды. Әр блоктың өз міндеттері бар, сондықтан оның мәнін ашқан жөн. I Блок - психодиагностикалық. Бұл кезеңде баланың психологиялық қасиеттерінің дамуы бағаланады, оның қалыпты немесе ауытқулары бар-жоғы анықталады, өзгерістердің себебі анықталады, ыңғайсыз жағдайға әкелген факторлар талданады және олардың баланың өміріндегі орны анықталады. Шытырман оқиғалы аймақ отбасы, құрдастары, жұмыс орны, мектеп және т.б. сияқты орындар болуы мүмкін. Бұл жағдайды тудырған қоршаған ортаның анықтамасы өте терең. II Блок-нұсқаулық деп аталады. Бұл кезеңде онымен бірге клиенттің психологиялық жағдайы талданады және психологиялық кеңес беру жұмысын бастайды. Бұл кезеңде психокоррекциялық жұмыстың қажеттілігіне сенімдіміз, жұмыстың ерекшелігін түсіндіреміз [2]. Көбінесе психокоррекция адам өмірінде үлкен рөл атқаратын әрекеттер түрінде ұйымдастырылады. Ойын әрекеті ерекше орын алады, ол адам өмірінің барлық жас кезеңдерінде өзінің маңыздылығын сақтайды, оның әсері өте жоғары. Балалар үшін ойын өмір сүрудің, әлеуметтік тәжірибені игерудің негізгі формасы болып табылады, ал ересектер үшін бұл өз балалық шағына еске алу және басқалардың, әсіресе балалардың мінез-құлқын тереңірек түсіну мүмкіндігі зор. Сондықтан ойын коррекциясы психологиялық қызметтер тәжірибесінде кеңінен қолданылады. Коррекциялық ойындар барысында келесі міндеттер шешіледі. 1. Ойын барысында балалар басқа адамдарға деген сезімдерін білдірудің жаңа формаларын игереді. 2. Басқа адамдарға, ересектерге, кішілерге және құрдастарына деген көзқарас акикатқа жақындайды, өзін және басқаларды бағалауға және құрметтеуге үйретеді. 3. Өзіне деген сенімділік артады. 4. Құрдастарымен қарым-қатынас тәжірибесі қалыптасады. 5. Ойын-бизнесте, қарым-қатынастың жаңа түрлерін үйретеді. 6. Өздерінің бойындағы жасырылып жатқан қабілеттерін анықтап, шығармашылық қабілеттері қалыптасады Ересектер мен балаларға арналған аралас топтарда қолданылатын коррекциялық ойындары іскерлік ойындармен, көңілді ойындармен көптеген көрсеткіштерге ие, ал әр коррекциялық тобында өткізілетін ойындар өзіндік ерекшеліктерімен сипатталады. Өмірде психология саласына қатысты мәселелер мен сұрақтармен жиі кездесуге тура келеді. Адам ішкі тепе-теңдікке, үйлесімділікке, физикалық және психикалық денсаулыққа ұмтылатындай етіп ұйымдастырылған. Алайда, бұл ұмтылысты іс жүзінде жүзеге асыра отырып, адам көбінесе қиын жағдайларда, өзі жеңе алмайтын проблемалармен бір-біріне тап болады. Психология-бұл жан туралы ғылым, адамның ішкі, психикалық әлемі туралы және оның практикалық деп аталатын бөлігі адамға өмірлік маңызды мәселелерді шешуге көмектесуге арналған. Өкінішке орай, біздің қоғамда психологиялық мәдениет жеткіліксіз дамыған, оны иелену адамға өз проблемалары мен басқа адамдармен қарым-қатынасын жақсы түсінуге мүмкіндік береді [1]. Психологиялық мәдениет-бұл сіздің психикалық денсаулығыңызға қамқорлық жасау, психологиялық дағдарыстардан өзіңіз шыға білу және жақын адамдарыңызға көмектесу. Психологиялық мәдениетте үш негізгі компонент бар: 1. Өзін-өзі тану және өзін-өзі бағалау. 2. Басқа адамдардың танымы. 3. Сіздің мінез-құлқыңызды, эмоцияларыңызды, қарым-қатынасыңызды басқара білу. Психологиялық мәдениетті меңгерудің өзі үлкен психотерапиялық зарядқа ие. Адам көптеген мәселелерді психологтардың ұсыныстарын қолдана отырып шеше алады. Әр адам өзі үшін интуитивті психолог бола алады, өзінің психикалық жағдайын, мінез-құлық ерекшеліктерін және эмоциялардың көріністерін бағалай алады. Психотерапиядан ерекшеленетін психокоррекциялық процестің ерекше белгілері бар. - Психокоррекция күнделікті өмірде психологиялық қиындықтары, проблемалары, невротикалық сипаттағы шағымдары бар адамдардың ғана емес сондай-ақ өзін жақсы сезінетін, бірақ өз өмірін өзгерткісі келетін немесе өзіндік жеке тұлғаны дамыту мақсатында өзін зерттеп, жан-жақты дамытып, шығармашылық қасиеттерін қалыптастыру мақсатында адамдардың клиникалық сау тұлғасына бағытталған. - Түзету бұзылу дәрежесіне қарамастан жеке тұлғаның сау жақтарына бағытталған. - Психокоррекцияда олар көбінесе клиенттердің бүгіні мен болашағына назар аударады. - Психокоррекцияда психологтың құндылық үлесі баса айтылады, дегенмен клиентке белгілі бір құндылықтарды енгізу қабылданбайды. - Психокоррекциялық әсерлер клиенттің мінез-құлқын өзгертуге және жеке басының дамуына, жаңа қабілеттер қалыптастыруына бағытталған. Психокоррекцияның адамның психологиялық дамуына бағытталған әсерлерден басты айырмашылығы-психокоррекция тұлғаның қалыптасқан қасиеттерімен немесе мінез-құлық түрлерімен айналысады және оларды қайта құруға бағытталған. Жеке психокоррекция дегеніміз-ересектермен жұмыс жасауда қолданылатын, сонымен қатар балалар мен жасөспірімдерге бейімделген психокоррекциялық әдістер, сондай-ақ белгілі бір жастағы жетекші онтогенетикалық қызмет түрлеріне, қарым-қатынас деңгейлеріне, ойлау және өзін-өзі реттеу әдістеріне, тұлғаның бойында жаңа қасиеттер қалыптастырып, шығармашылық жағынан дамытуға негізделген психокоррекциялық іс-шаралардың арнайы әзірленген жүйелері болып табылатын психологиялық-педагогикалық әсерлер жиынтығы. Әр қабылдауда, әдетте, психокоррекциялық әсердің бірнеше бағыты бар. Жеке психокоррекция маманды психологиялық әсер ету құралдарының арсеналымен қаруландырады, ол топтық немесе жеке жұмыс бағдарламасын ұйымдастырады. Арнайы психокоррекция-бұл жеке тұлғаны қалыптастырудың нақты міндеттеріне, оның жеке қасиеттеріне немесе психикалық функцияларына қол жеткізу үшін ең тиімді болып табылатын бір жастағы клиентпен немесе клиенттер тобымен жұмыс істеудің әдістері мен ұйымдастырушылық формаларының жиынтығы, олар девиантты мінез-құлық пен қиын бейімделуде қолданылады (ұялшақтық, агрессивтілік, сенімсіздік, нормативтілік немесе асоциалдылық, ережелер бойынша әрекет ете алмау және өз рөлін сақтай алмау, өз ойларын нақты айту, қорқыныш, аутизм, стереотипке бейімділік, жанжал, өзін-өзі бағалаудың жоғарылауы және т.б.). Осылайша, арнайы психокоррекция тұлғаның гармоникалық дамуын, әлеуметтенуін бұзған дұрыс емес тәрбиенің салдарын түзетуге арналған. Теріс аспектілер субъективті және объективті факторларға байланысты жүргізіледі [3]. жүктеу 66,87 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз