Кіріспе зерттеу тақырыбының өзектілігі

Күзе (Гур.,Маңғ.) – астық. Бозашы бет бұрын егіс екпедік. Бесқала жағынан күзе тартып іштік. Пашақ

жүктеу 2,58 Mb. бет 19/61 Дата 12.04.2023 өлшемі 2,58 Mb. #42126 түрі Құрамы

Навигация по данной странице:

• Аскелді 1

Күзе (Гур.,Маңғ.) – астық. Бозашы бет бұрын егіс екпедік. Бесқала жағынан күзе тартып іштік. Пашақ 1. (Түрікм.: Красн., Жеб., Небид.; Гур., Маң.) – қауын-қарбыз тұқымы. Піскен қауынның пашақтарын сақтап қойың. 2. (Түрікм.: Таш., Тедж., Мары.) – қауын-қарбыздың қабығы. Пашақты сиыр малы сүйсініп жейді. Түрікпен тілінде пачак сөзі қауын-қарбыздың, асқабақтың қабығын білдіреді. Күде (Ақт., Ырғ., Ойыл., Түрікм.: Таш., Қ.орда.,Сыр.) – шөптің астық, бауларының үйіндісі, шөмеле, шошақ. Біздің колхоз егінді баулап, күдеге үйді. Тарыны орылған бойда сабақтарының түбін сыртына, масақтарын ішкі бетке жіберіп бүркемелеп күдеге салып жинайды (Ақт., Ойыл.). Түрікменше күде, қарақалпақ тілінде гуди. Кешір (Түрікм.: Красн., Ашх., Тарш., Мары.; Гур., Маңғ.; Орал., Қарат.) – сәбіз. Піскен кешірде қант жоқ. Түрікменше – кәшир, қарақалпақша – гешир деп айтылады . Аскелді 1. (Гур., Маңғ.; Шым., Мақт.) - асқабақ. Биыл бір мойын жерге аскелді ектім.Бұл сөз ас және келді деген екі элементтен тұрады. Мұның алғашқысы асқабақ сөзінің бірінші бөліміндегі ас сөзі де, соңғысы – асқабақ ұғымында айтылатын түрікпен тіліндегі кәди, қарақалпақ тіліндегі қади, тәжік тіліндегі каду сөзімен төркіндес жатыр. Тұрғындардың тілінде оның осы формада келді болып өзгеруі халықтың этимологияның нәтижесі ретінде түсіндірілуі тиіс. 2.(Краснов.: Небид., Жеб.; Ашх., Тедж.Мары., Таш.) – аскеді. Сақпан (Гур., Маңғ., Есб.; Қ. орда: Арал., Сыр., Жал.; Қост: Аман., Жанг.) – егінге түскен құстарды шошытатын құрал. Қайдағы сақпанның даусы естіліп тұр (Гур., Есб.). Сақпан кейде қой бағуда қолданылады екен (Қ.орда., Арал). Егінге барғанда сақпаның бар ма еді (Қост., Аман.). Ақшолпанмен билемек боп орнынан енді көтеріле бергенде, әлдеқайдан сақпанның тасындай боп, әлдекім сарт етіп, жетіп келгені... Өзбекше соқпан. жүктеу 2,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз