Кењес љкіметініњ орнауы



жүктеу 304,5 Kb.
бет2/43
Дата01.02.2022
өлшемі304,5 Kb.
#37313
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   43
Кенес окимети

1921 жылғы ашаршылық

 

Азамат соғысы аяқталғаннан кейін, әскери-коммунистік салмақ жаңа әлеуметтік-экономикалық және саяси нақтылық ымыраға келмейтін шиеленіске енді. Өсуі коммунистік өндіру мен үлестенуге өту алдағы революциялық қиялды қирату тенденциясына әкеліп соқты. Бұл сипаттағы бүлдірушілік бүкіл елдің халық шаруашылығымен қатар Қазақстанның экономикасына әсер етті.



Республиканың ауыл шаруашылығында дағдарыс динамикасы қатты байқалды. 1917ж. қарағанда 1922жылы егіс көлемі 3,6 млн-н, -1,6млн-ға кеміді. Сол 1914ж. 1921 жылдары аралығында астық өнімділігі 38,7 пұттан, 18,7 пұтқа кеміді. Осы кезеңде бидайдың валдық жинау өнімі 3 есе төмендеді.

Мал шаруашылығы өте қиын жағдайда болды. 1914 жылмен 1922 жыл аралығында ірі қара мал 2,1 млн-ға, жылқы — 2 млн-ға, ұсақ мал (қой мен ешкі) — 6,5 млн, түйе — 0,3 млн. басқа кеміді. Осы жылдары негізінен малдың барлық түрі 10,8 млн. басқа кеміді.

Ауыл шаруашылығындағы ең күрделі апат — түгелдей ашаршылыққа ұшырау болды. Сол уақыттағы жергілікті мәліметтер бойынша, 1921—1922жж.

Орынбор губерниясында 445 мың, Қостанайда 255 мың, Оралда — 400 мың, Ақтөбеде 360 мың, Бөкей Ордасында — 100 мың адам ашаршылыққа ұшырады. Кейінгі деректер бойынша, республикада 2 млн. 300 мың адам ашаршылыққа ұшыраған.

Ашаршылық кезінде қырылу, ашаршылық салдарынан ауруға ұшырау және ашаршылық аудандарынан жаппай көшу тұрғылықты халықтың кемуіне әкеліп соқты. 1914ж. өлкеде 4811662 адам тұрса, 1922ж. 3795963 адам қалған. Мемлекеттік күштеу саясаты ауыл мен село наразылығын күшейте түсті. Кейбір жағдайларда өкімет қолданған әкімшілік террорына шаруалар қарсылық көрсетіп, тіпті кейбір жерлерде қарулы қарсылықта көрсетіп отырды. 1920ж. Семей облысында бүліншілік бұрқ етті, оған өкіметтің азық-түлік өктемділігіне төзбеген орташалар мен дәулетті топтардың көптеген бөлігі қатысты. Сол жылы мұндай толқулар Батыс Қазақстанғада тарады, онда Қызыл Армияның бұрынғы командирі А.Сапожков басшылық жасаумен шаруалар қозғалысы етек алды. 1921ж. ақпан-наурыз айларында өлкенің Ақмола, Петропавл, Көкшетау т.б. уездерінде шиеленіс күшейе түсті.


жүктеу 304,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   43




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау