Кењес љкіметініњ орнауы

Экономиканың ымырашылдану саясатына қарамастан, саяси өмірде Коммунистік партияның авториталық билігі мен үстемдігі өз тенденциясын күшейте отырып біртіндеп мемлекеттік аппаратқа ауысты. Сонымен бірге, жарияланған автономиялар тек номинальды түрін көрсетті. Қазақстанда өз билігін өз қолына ала алмады. Өндіріс өнер кәсіптері мен темір жол торабтарының басым көпшілігі Москваның бақылауында болды. Антидемократиялық сайлау заңдары тек жұмысшы табы мүддесін қорғап, басқарушы элитаға қазақтар санын кемітті. 1922ж. Қазақстанның партия ұйымдарының қатарында барлығы 6,3% қазақ өкілі болса, І облыстық партия конференциясының 162 делегаттарының ішінде тек 19 қазақ өкілі болды.

1923ж. маусымда өткен ОК РКП(б) мәжілісінде ұлттық идеяны жақтаушыларды құдалаудың қатар формалары жүргізілді. Осы мәжілісте татар коммунистерінің басшысы Сұлтангалиев ауыр сынға ұшырады және сырт аудандарда оны жақтаушы ретінде Т.Рысқұлов тасынға түсті. Сұлтанғалиевке Кеңес билігін құлату үшін басмашылармен қарым қатынаста болды және ұлтшыл деген кінә тағымды. Осы кезеңнен бастап ұлттық интеллигенция өкілдері саяси жазаға ұшырай бастады. 1922ж. барлық басқарушы орындардан бұрынғы Алаш партиясының өкілдерін алып тастау процесі жүргізілді, ал 1924ж. қазақ-коммунистері республикадан алыстатылып Орталыққа жіберілді. Жергілікті коммунистердің бір бөлігі “алаш-ордалықтарды” қудалауға қарсы шықты. Мысалы С.Садуақасов либеральды интеллигенция өкілдерін басшылыққа ұсынуға шақырды. Осы жағдай жөнінде Түркістандық лидер С.Ходжановта ұстанды. Ұлтшылдық жайында және жергілікті кадрларды құдалауға Н.И.Ежов аз “үлес” қосқан жоқ. Ол Қазақстанға 1923ж. Семей губкомының хатшысы қызметіне тағайындалды, ал 1924ж. обком партияның ұйымдастыру — нұсқаушылық бөлімінің меңгерушісі болып тағайындалды. 1925ж. Қазақ Өлкелік Комитетінің бірінші хатшылығана Ф.И.Голощекин тағайындалды. Оның келуімен байланысты республикаға қысым жасалу саясаты күшейіп, ерекше сипат алды.