31
• Танымдылықтың маңызын түсінуге кӛмектеседі (үнемі абсолюттік
шындық бола бермейді);
• Сыни ойлауға дағдыланады;
• Ӛз пікірінің айту құқығының бар екенін сезінеді;
• Пікірлердің сан алуан болатындығын жақсырақ түсінеді;
Осының бәрі ―Оқу шеберлігі‖ идеясына саяды.
Оқу шеберлігі – бұл барлық даму үстіндегі және озық елдердің
азаматтарына қажетті ой еркіндігі болып табылатын дағды.
Атауы
Мақсаты
Мәні
Механизмі
Даралап
Оқушылардың
танымдық,
шығармашылық
ой-ӛрісін дамыту
Оқу-танымдық
міндеттерді
дәйекті және
мақсаткерлікпен
ұсыну
Ізденістік
әдістер;танымдық
міндеттер қою, ой
операцияларын
жүзеге асыру
Модульдік оқыту
Оқытуды
оңтайландыру,
жеке ттұлғаның
ойлау деңгейін
бейімдеу
Оқушының жеке
жұмысын
ізденімпаздықпен
орындауы
Мәселелік әдіс,
жеке қарқынмен
жұмыс
Дамыта оқыту
Жеке тұлғаны
және оның
қасиеттерін,
ойлау қабілетін
дамыту
Білімін,
біліктіліктерін
шығармашылық
ойлау қабілеті
арқылы
әлеуметін
жетілдіру
Оқушыларды
алуан түрлі ой
қызметі түріне
тарту.
Саралап оқыту
Ойлау қабілетін
және т.б.
қабілеттерін
дамытуға
оңтайлы жағдай
туғызу
Бағдарламалық
материалды әр
түрлі жобадағы
деңгейде ұсыну,
міндетті
деңгейден тӛмен
емес.
Жеке дара оқыту
әдістері
Ойын арқылы
Білімді, білікті,
дағдыны
игерудің
тұлғалық-
қызметтік
сипатын
қамтамассыз ету
Ақпараттар
іздеуге, ӛңдеуге,
игеруге
бағытталған ӛз
бетінше
атқарылатын
танымдық
қызмет
Шығармашылық
қызметке тартатын
ойын әдістері
32
Сҧрақтар мен тапсырмалар:
1. Педагогикалық технология дегеніміз не?
2. Интерактив әдістердің тиімділігі неде?
3. Интерактив оқытудың қандай түрлері бар?
4. Қандай интерактив әдістерді білесіз?
Ҧсынылатын әдебиеттер:
1. Қабдықайыров Қ. Инновациялық технологияларды диагностикалау.
– А., 2004
2. Нағымжанова Қ. Инновациялық технологияның құрылымы. – А.:
Ӛркен, 2007.
3. Кӛшімбетова С. Инновациялық технологияны білім сапасын
кӛтеруде пайдалану мүмкіндіктері. – А.: Білім, 2008.
3-Тақырып:
Тіл білімі салаларын оқыту әдістемесі
Жоспар:
1.
Фонетикадан берілетін білім мазмҧны мен меңгерілетін
ҧғымдардың жҥйесі.
2.
Лексикалық ҧғымдар мен оларды меңгерту әдіс-тәсілдер
жҥйесінің ерекшеліктері.
3.
Сӛзжасамды оқыту әдістемесі.
4.
Морфологияны оқытудың жалпы білім берудегі практикалық
маңызы.
5.
Синтаксисті оқыту әдістемесі.
Тірек ҧғымдар: Фонетиканы оқыту методикасы, лексиканы оқыту
методикасы, түсiндiру, хабарлау, кiтапты пайдалану, әңгiме әдiстерi,
33
жаттығу жұмыстары, сӛз жасам, сӛз тіркесі, грамматиканың салалары,
морфологияны оқыту әдістемесі, синтаксисті оқыту методикасы.
Фонетикадан берілетін білім мазмҧны мен меңгерілетін
ҧғымдардың жҥйесі
Қазақ тілін оқыту методикасы – мектепте оқылатын қазақ тілі
материалдарын практикалық тұрғыдан оқушыларға саналы түсіндіретін
ғылым саласы. Фонетика – тіл дыбыстарын зерттейді. Мысалы, ақ
дегендегі ―қ‖ дыбысы мен қағаз дегендегі ―қ‖ дыбысы - бір фонема. Сонда
да болса, бұл екі сӛздің екеуінің айтылуында сәл айырмашылық бар. Ол
айырмашылық тіркескен дыбыстарына байланысты. Тіл дыбыстарын
тіркестіруде де заңдылық бар. Кез келген дыбысты кез келген дыбыспен
тіркестіре салуға болмайтынын аңғарамыз. Ӛйткені фонетика –
фонемаларды - тіл дыбыстарын, олардың түрлерін, жасалу жолдарын,
естілуін, жазылуын, дыбыстық алмасулар мен ӛзгерістерді, буын түрлерін,
сӛздерді тасымалдау заңдылықтарын, дыбыстардың үндесуін зерттейтін
тіл ғылымының саласы. Осылардың барлығын игерту мақсатында
фонетикалық жаттығулар жүргізіледі.
Фонетикалық жаттығулардың міндеті – оқушылардың айтылған
буындар мен дыбыстарды айыра алуын және оларды дұрыс, анық айтып
берулерін қамтамасыз ету.
Фонетикалық қателер
Балалар мектепке келгенде сӛйлеу мүшелері (аппараттары) жетілген,
есту мүшелері дамыған, яғни сӛздердің мағынасын ажырата алатын және
практикада пайдалана алатын дәрежеде болады. Дегенмен балалардың
сӛйлеу тіліне зерттеу жүргізіп бақылаған ғалымдар оқушылардың тіл
дыбыстарына байланысты кемшіліктерінің барлығын байқаған. Ол туралы
С.Ф.Иванова «...значительная часть учащихся 5 класса не владеет
достаточно четкой членораздельной речью, что отражается и на их науках
письменной речи плохая дикция часто является ошибок типа описок»,
деген пікір айтады.
Мысалы, жазылуы айтылуы
домбыра домбұра
жорық жорұқ
Оқушылар басқа тілден енген сӛздерді сол тілде қолданылуына
байланысты сіңісіп кету нормасына кӛңіл бӛлмейді.
Фонетикалық талдау
Фонетиканы ӛту барысында сабақта талдау жасалады.Талдауда сӛздің
дұрыс жазылуына ғана кӛңіл бӛлініп қоймай, сонымен қатар сӛздің дұрыс
айтылуына да талдау жасап отыру керек. Себебі фонетиканы ӛту арқылы
оқушыларға сауаттылықпен қатар дұрыс сӛйлеуді де, яғни орфоэпиялық
норманы меңгертеміз.
Фонетикалық талдау мазмұнына қарай дыбыс жҥйесі бойынша
талдау, ҥндестік заңы бойынша талдау болып екіге бӛлінеді.
Фонетикалық талдау кӛлеміне қарай жай талдау, кҥрделі талдау болып
