Тақырып 3. Табиғи ортаның сапасын және табиғат ресурстарын экономикалық бағалау теориясы
Семинар жоспары
Табиғат ресурстарын бағалаудың мәні және маңызы
Табиғат ресурстарын экономикалық бағалау түрлері
Табиғатты қорғау шараларын қаржыландыру көздері
Тапсырма 1.
КЭС ауданында 1200 МВт көлемінде газ жіберетін 9000 млн. Квт.с. қолайлы жабдықтау түрінін қолайлы вариантын таңдаңыз. Жанар-жағар май түрі:
1 вариант - мазут;
2 вариант – газ.
Салыстыруға қажетті мәліметтер:
Көрсеткіштер
|
1 вариант
|
2 вариант
|
Электр қуаты Nэ , МВт
Электроэнергия жіберілуі\УWэ, млн. кВт. ч.
|
1200
9000
|
1200
9000
|
Пардың параметрлері:
|
|
|
Давлениясы Р, МПа
|
13,0
|
14,0
|
Температурасы t, °C
|
560
|
580
|
Жанар-жағар май
|
мазут
|
газ
|
Белгіленген жанар-жағар май пайдалануы вэ, кг/кВт • ч.
|
0,368
|
0,330
|
Мазутқа шектеулі шығындар
|
|
|
Фм және газ Фг, тг/т белгіленген жанар-жағар май
|
1500
|
181800
|
КЭС-қа күрделі салымдар,
|
|
|
Ккэс, млн тг.
|
900
|
10500
|
КЭС-тің жылдық шығыны, тұрақты бөлігі: Sкэспос, млн. тг.
|
9000
|
101000
|
Әдебиеттер: 1,5,8,16,23,29,32
Тақырып 4. Қайта қалпына келмейтін табиғат ресурстарын қорғау, тиімді пайдалану және экономикалық бағалау
Семинар жоспары
ҚР-ның пайдалы қазбалары, олардың пайдалануы
Минералды- шикізат ресурстарын тиімді пайдалану принциптері
Минералды- шикізат ресурстары кең орындарының жалпы сипаттамасы
Тапсырма 1.
Бірінші кесте бойынша уақыт факторын есепке алмай және ала отырып дифференциалдық рента бойынша кенорынын бағалаңыз. Кен орындарының 50 жыл жұмыс жасайтынын ескеріңіз. В коэффициентінің және оған қарама-қарсы 1//В белгілері нормативтік келістіру 0,08-ге тен.
1-Кесте
Кен орындарын экономикалық бағалау
Кен орындарының номері
|
Сайкес келу шығындарының белгілі көлемі: тг/т
|
Жылдық қажеттілік: млн.т
|
Жалпы жылдық қажеттілік
|
Кәсіпорын полясының номері
|
Сәйкестірілген шығындардың үлесі
|
Жылдық
кәсіпор
ының
қажеттіл
ігі
|
Жалпы жылдық
қажеттілік
млн.т
|
1
|
10,0
|
2,5
|
|
10
|
22,7
|
1,6
|
|
2
|
12,8
|
2,5
|
|
11
|
24,3
|
0,6
|
|
3
|
13,1
|
2,0
|
|
12
|
24,7
|
0,6
|
|
4
|
13,9
|
1,6
|
14,0
|
13
|
25,3
|
0,9
|
|
5
|
15,1
|
1,4
|
млн т
|
14
|
26,1
|
1,1
|
|
6
|
16,2
|
2,1
|
|
15
|
27,6
|
1,0
|
|
7
|
20,3
|
0,9
|
|
|
|
|
|
8
|
20,8
|
1,2
|
|
|
|
|
|
9
|
22,5
|
1,8
|
|
|
|
|
|
2-Кесте
Жылдарды бөлетін сандар, жыл бойынша құралдар шығындары соған келістіру: жылдар саны
|
Сәйкестіру В коэффициенті
1В/В
|
Жылдарды бөлетін сандар, жыл бойынша құралдар шығындары соған келістіру
|
Сәйкестіру коэффициенті;
В
1/В.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
0
|
1,00
|
1,00
|
24
|
6,34
|
0,16
|
1
|
1,08
|
0,93
|
25
|
6,95
|
0,15
|
2
|
1,17
|
0,86
|
26
|
7,40
|
0,14
|
3
|
1,25
|
0,79
|
27
|
7,99
|
0,13
|
4
|
1,36
|
0,73
|
28
|
8,63
|
0,12
|
5
|
1,47
|
0,68
|
29
|
9,32
|
0,11
|
6
|
1,59
|
0,63
|
30
|
10,06
|
0,10
|
7
|
1,71
|
0,58
|
31
|
10,87
|
0,9
|
8
|
1,85
|
0,54
|
32
|
11,74
|
0,9
|
9
|
2,00
|
0,50
|
33
|
12,68
|
0,8
|
10
|
2,16
|
0,46
|
34
|
13,69
|
0,7
|
11
|
2,33
|
0,43
|
35
|
14,79
|
0,7
|
12
|
2,52
|
0,40
|
36
|
15,97
|
0,6
|
13
|
2,72
|
0,37
|
37
|
17,25
|
0,6
|
14
|
2,94
|
0,34
|
38
|
18,63
|
0,5
|
15
|
3,17
|
0,32
|
39
|
20,12
|
0,5
|
16
|
3,43
|
0,29
|
40
|
21,72
|
0,5
|
17
|
3,70
|
0,27
|
|
|
|
18
|
4,00
|
0,25
|
|
|
|
19
|
4,32
|
0,23
|
45
|
31,92
|
0,03
|
20
|
4,66
|
0,21
|
|
|
|
21
|
5,03
|
0,20
|
|
|
|
22
|
5,44
|
0,18
|
|
|
|
23
|
5,87
|
0,17
|
50
|
46,90
|
0,02
|
Тапсырма 2.
Үш вариант мысалында қайсысы келістірілген шығындар бойынша өзін ақтау мерзіміне және салыстырмалық тиімділігі бойынша қайсысы қолайлы
Определить на примере трех вариантов, какой из них является наилучшим по приведенным затратам, сроку окупаемости, сравнительной эффективности.
Қажетті мәліметтер: К1=500 И1=100
К2=450 И2 =120
К3=430 И3= 150
Ен=0,15
Әдебиеттер: 1,5,9,12,14,15,16
Тақырып 5. Жер ресурстарын қорғау және тиімді пайдаланудың экономикалық мәселелері
Семинар жоспары
Жер-экономикалық категория ретінде, оның мәні және ерекшеліктері
ҚР-ның жер қорын пайдалану
Жерді экономикалық бағалаудың негізгі принциптері
Тапсырма 1
Бидай өсіруші төрт аймақтың жерінің пайда және жеррентасы бойынша құнын анықтаңыз. Кадастрлық бағасы мен шеткі шығындары 20 тг/ц тен.
Қажетті көрсеткіштер:
Аймақ
|
Ауданы,, га
|
Өнімділігі, ц
|
Өзіндік құны, тг/ц
|
Зоналық баға, тг/ц
|
Ленинград облысы
Солтүстік Қазақстан
Ставропольск Якутск
|
100
100
100
100
|
10
12
20
8
|
15
10
6
22
|
18
12
7
19
|
Қандай көрсеткіш бойынша жер ресурстарын нақты бағалауға болады?
Қандай аймақта бидай өсірген қолайлы?
Әдебиеттер: 2,4,5,6,9,28,32
Тақырып 6. Су ресурстарын қорғау және тиімді пайдалану
Семинар жоспары
ҚР-сындағы су ресурстарының орналасуы
Су ресурстарын пайдалану және қорғау
Cу ресурстарын тазалау әдістері
Тапсырма 1.
Қала манындағы жағалауда орналасқан дачалар участкісінен аймақ территориясы бойынша ағатын өзенге 1000 т құнарлы топырақ (өлшенген затта) мен 10 т мұнай өнімдері ағылған. Өзеннің жерұсті ағымдарынан келген экономикалық зиянын есептеңіз.
Әдебиеттер: 3,6,8,10,23,33,35
Тақырып 7. Қазақстанның биологиялық ресурстары, оларды қорғау және тиімді пайдалану мәселелері
Семинар жоспары
ҚР-ның орман ресурстары
Өсімдіктерді, жануарларды пайдалану жіне қорғау шаралары
Балықтар мен құстарды қорғау
Қорықтар, ұлттық парктер мен табиғат ескерткіштерін қорғау
Тапсырма 1.
Кәсіпорын құрылысын салу үшін ауыл шаруашылық жерлерінен 100 га жер алу қажет. Шаруашылықта әртүрлі бағасымен 3 жер участкісі бар. Жер ресурстарына салынған күрделі салымдармен пайданы, экономикалық шығындарды ескеріп кәсіпорын құрылысын бастауға қандай жер участкісін қолайлы екенін анықтаңыз.
Пайдалану мәліметтері:
Шабындық жерлер
|
Ауданы, га
|
Жер құндылыңы,
1 тг/га.
|
Кәсіпорын құрылысының құны, млн. т.
|
Кәсіпорын пайдасы,
мын. т.
|
Жайылым
Шабындық
Жыртылған
|
100
100
100
|
500
7000
1000
|
2,0
1,8
1,9
|
700,0
850,0
760,0
|
Әдебиеттер: 4,9,10,20,24,35,38
Тақырып 8. Әуе кеңістігін қорғаудың әлеуметтік-экономикалық мәселелері
Семинар жоспары
Ауаның маңызы мен құрамы
Ауаның ластану көздері
Ауаны таза ұстау шаралары
Тапсырма 1.
Химиялық кәсіпорында күкүртті екі контактымен алу әдісі енгізілген. Соның нәтижесінде аудаға шығарылатын заттар, өнерәсіптік аудандарда, ауыл шаруашылық және орман алқаптарында, тұрғылықты жерлерде күкүрт диоксидінің концентрациясы азайды.
Зоналар
|
Ластану денгейі, мг/м3
|
Тұрғындар саны,
мын. адам
|
Ауыл шаруашылық және орман алқаптары
|
Негізгі қорлар бағасы , млрд.тг.
|
был
|
стал
|
1-я
|
0,40
|
0,20
|
2
|
-
|
250
|
2-я
|
0,30
|
0,10
|
5
|
70
|
50
|
3-я
|
0,20
|
0,05
|
7
|
150
|
40
|
4-я
|
0,10
|
-
|
10
|
200
|
70
|
Жоғарыдағы мәліметтерді пайдалана отырып жаңа әдіс еңгізу тиімділігін анықтаңыз.
Әдебиеттер: 8,5,9,10,37,39,40
Тақырып 9. Табиғат ресурстарын кешенді пайдалану және бағалау
Семинар жоспары
Табиғат ресурстарын кешенді пайдалану
Табиғат ресурстарын кешенді экономикалық бағалау
Табиғат реурстарын кешенді пайдаланудың экологиялық тиімділігі
Тапсырма 1.
Төмендеге мәліметтерге сүйене отырып бір болған тұтас және авариялық қоршаған ортаның ластануының орташа зиян көлемін есептеңіз:
Көрсеткіштер
|
Өлшем бірлігі.
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
1. Жалпы тұтас және авариялық ластануының саны
|
Бірлік
|
2659
|
2811
|
1977
|
1840
|
1804
|
2. Қоршаған ортаға тұтас және авариялық ластануының зияны
|
Млн.тенге.
|
285,9
|
690,8
|
2927,6
|
28851
|
380,9
|
Әдебиеттер: 1,5,8,11,13,18,29,33
Достарыңызбен бөлісу: |
