Есептілікке алу саясаты және қаржылық құралдарға қатысты ашылулар қаржылық құралдардың келесі топтарына қолданылады:
42.
Қаржы
тәуекелдерін басқару
Миллион Қазақстан теңгесімен берілген
Еск.
2018 ж.
2017 ж.
Қаржылық активтер
Банктегі ағымдық шоттар
33
125,941
234,845
Саудалық дебиторлық берешек
28
94,245
57,916
Байланысты тараптарға берілген қарыздар
32
23,618
20,302
Байланысты тараптардан дивидендтер бойынша берешек
29
8,659
13,707
Пайдалануда шектеулі ақша қаражаты
29
11,042
4,619
Талап
етілгенге дейінгі салымдар
33
2,847
5,053
Туынды қаржылық актив
9
1,369
-
Қызметкерлерге берілген қарыз
29
869
898
Мерзімдік
депозиттер
31
218
8,472
Өзге инвестициялар
27
619
1,726
Өзге дебиторлық берешек
28
245
309
Кассадағы ақша қаражаты
33
31
38
ЖИЫНЫ_269,703_347,885_Қаржылық_міндеттемелер'>ҚАРЖЫЛЫҚ АКТИВТЕР ЖИЫНЫ
269,703
347,885
Қаржылық міндеттемелер
Банк несиелері
35
90,429
120,931
Шығарылған облигациялар
35
73,535
-
Сауда
кредиторлық берешек
37
50,467
109,264
Банктік емес несиелер
35
35,726
353
Тарихи шығыстар бойынша міндеттемелер
38
2,865
2,567
Өзге кредиторлық берешек
37
1,844
3,960
Қаржылық жалға беру бойынша міндеттемелер
479
419
Артықшылық берілген акцияларды ұстаушылар алдындағы міндеттемелер
38
265
265
Өзге қатысушыларға төлеуге дивидендтер
38
244
253
Шығарылған қаржылық сақтандыру кепілдер
38
89
96
ЖИЫНЫ_255,943_238,108'>ҚАРЖЫЛЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЖИЫНЫ
255,943
238,108
Топтың тәуекелдерін
басқару функциясы қаржылық, операциялық және заңды тәуекелдерге қатысты жүзеге асырылады.
Қаржылық тәуекелдерге кредит тәуекелі, өтемпаздық тәуекелі және нарықтық тәуекелі (валюта тәуекелі, пайыздық тәуекел
және басқа баға тәуекелі) кіреді. Тәуекелдері басқару тобының саясаты Топ соқтығысуы мүмкін тәуекелдерді анықтау және
талдау, тәуекелдің рұқсатты шекті мәндерін және бақылаудың тиісті механизмдерін орнату, сондай-ақ тәуекелдері мониторин-
гілеу және бекітілген шектеулерді басқару мақсатында әзірленген. Тәуекелдерді басқару саясаты мен жүйесі Топтың нарықтық
шарттары мен қызметінің өзгерістеріне байланысты өзгертулерді енгізу қажеттілігі пәніне тұрақты талданып отырады. Топ
бақылаудың реттелген және әрекетті жүйесін құру мақсатында оқыту және басқару стандарттары
мен процедураларын орната-
ды, онда барлық жұмысшылар өздерінің рөлдері мен міндеттерін түсінеді. Операциялық және заңды тәуекелдерді басқару осы
тәуекелдерді азайту мақсатында ішкі саясаттар мен процедураларды тиісті қызмет жасауын қамтамасыз етуі тиіс.
Бұл ескертуде Топтың көрсетілген қаржылық тәуекелдердің әрқайсысына ұшырағыштығы туралы, Топтың мақсаты туралы,
оның саясаты және осы тәуекелдерді бақалау және басқару процедуралары, және Топтың капиталды басқаруға қатысты
тәуекелдері туралы ақпарат ұсынылған. Сандық сипаттағы қосымша ақпарат осы шоғырландырылған қаржылық есептілікте
барлық мәтін бойынша ашылады.
Директорлар кеңесі Топтың мақсаттарын орнатуға және тәуекелдерді басқару бойынша саясатты бекітуге жауап береді.
Басқарма тәуекелдерді басқару саясатын іске асыруға және тәуекелдерді басқарудың тиімді жүйесін іске асыруға жауап
238 | Жылдық есеп. 2018
Шоғырландырылған қаржылық есептілік
береді. Тәуекелдерді басқару комитеті оның орындалуына жауапкершілік алады және өзінің жұмысы туралы Басқарма мен
Директорлар кеңесінің алдында үнемі есептілік беріп отырады.
Кредиттік тәуекел
Топ кредиттік тәуекелге бейім, атап айтқанда, қаржылық құрал бойынша тараптардың біреуі келесі тарапқа өзінің міндет-
темелерін атқармауы арқылы қаржылық шығын келтіреді. Кредиттік тәуекелге бейімділігі Топтың төлем мерзімін ұзарту
шартында өнімді сату және контрагенттермен басқа мәмілелерді жасау нәтижесінде туындайды, осылардың нәтижесінде
қаржылық активтер туындайды. Кредиттік тәуекел негізінен Топтағы сатып алушылардың
дебиторлық берешегінен, қаржы
қаражаттарынан және оның баламаларынан, мерзімді депозиттерден және қызметкерлерге берілген және байланысты
тараптардың қарызына байланысты.
Қаржылық активтердің баланстық құны Топтың кредиттік тәуекелге ұшырағыштығының максималды дәрежесін көрсетеді
(Ескерту 39).
Ақша қаражаттарымен және олардың баламасымен және мерзімді депозиттермен байланысты кредиттік тәуекел мынаған
байланысты шектеулі, яғни контрагенттер халықаралық рейтингтік агенттіктер тағайындайтын жоғары кредиттік рейтингі
бар банктермен ұсынылған.
Төмендегі кестеде 2018 жылғы 31 желтоқсан бойынша Топтың салымдары орналастырылған қаржылық мекемелердің кредит-
тік рейтингі туралы ақпарат берілген:
Миллион Қазақстан теңгесімен
берілген
Standard & Poor’s В
рейтингімен
Standard & Poor’s C
рейтингімен
Өзге
Жиыны
Пайдалануда шектеулі ақша қаражаты
10,552
-
490
11,042
Мерзімдік депозиттер
218
-
-
218
Банктегі ағымдық шоттар
113,705
-
12,236
125,941
Талап етілгенге дейінгі салымдар
2,847
-
-
2,847
ЖИЫНЫ
127,322
-
12,726
140,048
2017 жылғы 31 желтоқсан бойынша Топтың салымдары орналастырылған қаржылық мекемелердің кредиттік рейтингі туралы
ақпарат берілген:
Миллион Қазақстан теңгесімен
берілген
Standard & Poor’s В
рейтингімен
Standard & Poor’s C
рейтингімен
Өзге
Жиыны
Пайдалануда шектеулі ақша қара-
жаты
3,451
3
1,165
4,619
Мерзімдік депозиттер
8,472
-
-
8,472
Банктегі ағымдық шоттар
230,035
2,793
2,017
234,845
Талап етілгенге дейінгі салымдар
5,008
45
-
5,053
ЖИЫНЫ
246,966
2,841
3,182
252,989
Топ күтілетін кредиттік шығындарды бағалауғаа ХҚЕС (IFRS) 9 стандартында қарастырылған жеңілдетілген тәсілдемені
қолданады, ол бойынша барлық сауда және өзге дебиторлық берешек үшін барлық мерзім ішінде күтілетін кредиттік
залалдарға бағалау резерві пайдаланылады. Күтілетін кредиттік залалдарды бағалау үшін саудалық және өзге дебиторлық
берешек кредиттік тәуекелдің жалпы сипаттамалары мен төлемдердің мерзімінен кешіктірілген күндерінің саны негізінде
топтастырылды.
Күтілетін кредиттік залалдардың деңгейі тиісінше 2018 жылғы 31 желтоқсанға немесе 2018 жылғы 1 қаңтарға дейінгі 24 ай
ішіндегі сатулар бойынша төлемдер кестесіне және осы кезең ішінде көтерген ұқсас тарихи кредиттік залалдарға негізде-
леді. Өткен кезеңдер үшін деңгейлер макроэкономикалық факторлар туралы ағымдағы және
болжамдық ақпаратты ескеру-
мен түзетілмейді. Таяудағы келешектегі (12 ай) күтілетін орта күтелітн кредиттік залалдардың параметрлерін бағалау үшін
пайдаланылатын уақыттық қатарларда көрініс тапқан ортаға сәйкес.
«Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ |
239
