«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
223
второй ряд подшипников находятся между центральным 10 и наружным валом 11. Увеличение
связано с работами обеих узлов. Система с центральным валом вращения представляет собой первый
узел Бидарье –2. Аналогичный узел составляют полуразмахи 7 и 8 с лопастями 2 и 3 связанные с
наружным валом вращения 11. Таким образом, ветроагрегат Бидарье –2 состоит из 2 узлов,
работающих независимо друг от друга и вращающихся в одну и ту же сторону.
Рис. 2. Схема положения обеих узлов при вращении турбины Бидарье –2 (обозначения те же,
что на рис. 1)
Отличительной особенностью предлагаемого ВЭУ является использование в конструкции
принципа автономности работы двух коаксиально расположенных валов, передающих энергию ветра
двум генераторам тока. Мощность, снимаемая, двумя электрогенераторами постоянного тока
суммируется, соответственно, повышается коэффициент использования энергии ветра. Размахи и
рабочие лопасти могут быть выполнены в виде симметричных крыловых профилей NASA. Вращение
ветроагрегата происходит за счет действия подъемных сил на рабочие лопасти.
- Расчеты показывают, что Бидарье –2, при небольших размерах установки (диаметр размаха 6-
7 м), может снимать с ветрового потока мегаваттные мощности, тем самым входит в разряд большой
энергетики. Такая высокая мощность связана с применением особой конфигурации размахов и
наличием двух автономно работающих узлов агрегата.
- Вследствие особой формы размаха в любой точке окружности вращения лопастей суммарная
подъемная сила нигде не обращается в нуль, в отличие от обычного Дарье. Поэтому коэффициент
использования энергии ветра повышается.
- Снижение парникового эффекта, и получение практически бесплатной энергии, после сроков
самоокупаемости, является показателем высокого социально-экономического эффекта.
Литература:
1. Ершина А.К.Теория и практика использования возобновляемых источников энергии:
Учебное пособие. - Алматы: издательство «Эверо», 2016. - 220 с.
2. Yershina A.K., Yershin Sh.A., Tulepbergenov A.К., Manatbayev R.K. Bi – Darrie wind turbine.
ASME – ATI – UIT 2010 Conference on Thermal and Environmental lssues in Energy Systems. Sorrento,
Italу, from May 16
th
to 19
th
2010. – P. 615-619.
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
224
IV. EFFICIENCY OF TEACHING
Абдрахманова Гулнур
5В010200-Бастауыш оқытудың педаггикасы мен әдістемесі
3 курс студенті
Ғылыми жетекші:п.ғ.к., қауым.проф. Р.Қ. Қарсыбаева
ҚазМемҚызПУ
ӘДЕБИЕТТІК ОҚЫТУ ЖӘНЕ САУАТ АШУ САБАҒЫНДА ОҚЫЛЫМ ЖӘНЕ ЖАЗЫЛЫМ
ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Аннотация. В этой статье рассматриваются способы развития коммуникативных навыков учеников
начальных классов на уроках литературное чтение.
Abstract. The article are considerel development younger school of pupils’ communicative skills in the lesson
of reading.
Оқылым дағдысы жазба тілдегі мәтінді түсіну. Ол үшін оқушылар мәтін тілін сөздер
деңгейінде, сөйлем деңгейінде және тұтастай мәтін деңгейінде түсіне алуы қажет. Оқылым дағдысын
қалыптастыруда оқушыларға мәтіндегі берілген қарапайым ақпараттарды меңгерте отырып жаңа
идея туғызу арқылы осы алған білімдерін әлем туралы ақпараттармен байланыстыра білуге үйрету
маңызды.
Оқылымның ішкі дағдылары (subskills): [1,10 б.] [2,21 б.]
Мазмұнын түсіну үшін оқу немесе көз жүгіртіп оқу (skimming) – мәтіндегі жалпы идеяны
түсіну үшін тез оқып шығу. Нақты ақпараттарды табу үшін оқу (Scanning) – мәтін ішіндегі
ақпараттарды тауып алу үшін оқу, яғни ол үшін тұтас мәтінді түсініп оқу, мазмұнын білу маңызды
емес. Сөз мағынасын контекстен ажырату- мәтін ішіндегі таныс емес сөздің мағынасын болжау
үшін, оның айналасындағы сөздер мен сөйлемге назар аудару. Мәтін құрылымын түсіну – Мәтін
құрылымының ұйымдастырылуын түсіну. Мысалы, кіріспе бөлім, негізгі бөлім, қорытынды бөлім.
Болжай білу – оқылым тапсырмасы алдында қолданылатын тәсіл. Оқушылар мәтінді оқымас
бұрын оның мазмұны мен көтеретін мәселесі жөнінде ойланып, талқылап көреді. Ол үшін олар мәтін
тақырыбына, оған берілген суретке қарап болжай отырып, сол тақырыпта өз білімдерін қолданады.
Бұл тәсіл мәтінді оңай түсінуге көмектеседі.
Мәтін түрлерін ажырата білу – әр мәтіннің өзіне тән ерекшелігін, ұйымдастырылуын, стилін
ажырата білу. Мәтін түрлері: хат, мақала, жарнама, әңгімелер, поэма, құттықтау қағазы, ақпараттық
брошюра, үнпарақ , хабарландыру, т.б.
Оқылымға арналған сабақ құрылымы төмендегідей:
1.Оқылым алдындағы тапсырма: мәтін тақырыбын ащуға бағытталған жаттығулар, сөздерді
алдын-ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға байланысты сұрақтар қою.
2.Оқылым тапсырмасы: әртүрлі оқылым дағдыларын дамытуға арналған жаттығулар
(сұрақтар). Алғашқы жаттығулар жалпы мазмұнын түсінуге бағытталса, кейінгі жаттығулар нақты
ақпаратты табуға арналуы тиіс.
3.Оқылымнан кейінгі тапсырма: мәтінде көтерілген мәселеге, ақпараттарға байланысты
талқылау сұрақтары. Мұндағы сұрақтар олар үйренген жаңа сөздерді,мәтінде кездестірген сөздерді
қолдана отырып, жауап бере алатындай ұйымдастырылуы керек. Сонымен қатар сұрақтар
оқушылардың өмірлік тәжірибесімен де байланысып, өз көзқарастарын білдіруге мүмкіндік бере
алатындай жасалуы. Сөз мағынасын контексттен ажырату - мәтін ішіндегі таныс емес сөздің
мағынасын болжау үшін, оның айналасындағы сөздер мен сөйлемге назар аудару.
Мыс: Арбаны төңіректеп, сүйкеніп сиырлар тұр. Үй басы есік алдына от жағып, кешкі сиырдың
сүтін пісіріп жатыр.Оған ауыл біртүрлі жылы, біртүрлі қызықты ет бауыр жақын болып
көрінді.(Жүсіпбек Аймауытов – Қартқожаның туған жері)
Үй басы- Әр үй; Ет бауыр жақын – өте жақын туыс;
Оқылым - дағдысы жазба тіліндегі мәтінді түсіну.
