И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004



жүктеу 28,35 Mb.
Pdf просмотр
бет77/251
Дата25.05.2022
өлшемі28,35 Mb.
#38762
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   251
Коордннаталардыц қозғалмайтын және айналып түр-
ғап системаларындағы вектор өсімшелерімің арасымда-
ғы қатыс. 
Бірі (оны 
К'
деп белгілейік) екіншісіне 
(К)
қатысты to бұрыштық жылдамдықпен айналатын екі 
координаталар системасын алайық. Бұл системаларды 
z
және 
г'
осьтері айналу осімен, яғни ш векторымен дәл 
келетіндей тандап алайық (77-сурет)
Басы 
О
нүктесіне — 
К'
систомасының басына — ор- 
наласатын кейбір А векторын қарастырайық. А векторы 
қалайда уақытқа байланысты өзгеретін болсын. Вектор- 
дың 
dt
уақыты ішінде 
К
координата снстемасындағы 
байқалатып өсімшесін 
dA
арқылы, ал осы уақыт ііпіидс 
/(' системасында байқалатыи өсімшепі 
d'/\
арқылы бел- 
гілейік. 
dA
және 
d'A
өсімшелердің әр түрлі скендігіп 
байқау қиынға түспейді. Егер А векторы 
К'
системасына
£}Z(
77-сурет.
116


қатысты тұрақты деп ұйғарсақ (бұл жағдай 77-суретте 
көрсетілген), онда әлгі өсімшелердіц айырмашылығы 
көрнекі түрде айқындалады, демек, осы системадағы 
оның 
d'A
өсімшесі нольгс тец болады. Алайда 
К
систе- 
маға қатысты А векторы со жылдамдығымен бұрылатын 
болады. Суреттен көрініп тұрғандай, 
К'
системасының 
dcp = cod(p бұрышына бұрылатын 
dt
уақыты ішінде А век­
торы 
dA
өсімше алады, муны сАр мен А-ның векторлық 
көбейтіндісі түрінде көрсетуге болады: 
dA =
[сАр, А]. Шы- 
нында да, 
dA
модулы 
A
sin 
ос dcp-re
тең, ал 

векторы 
dcp жэне А векторлары. жатқан жазықтыққа перпенди­
куляр бағытталған, сонымен қатар afcp-ден А-ға бұрылу 
бұранданың оң 
dA
бағытында орын ауыстыруына себеп- 
ші болар еді. Басы координата басында емес, кез келген 
бір нүктеде орналасқан вектор үшін де осындай нәтиже 
шығатындығын ескерте кетейік. Егер А векторының ко­
ордината осьтеріне қатысты қалай орналасқандығына 
қарамастан, А векторы жатқан әрі 
z'
осіне параллель 
жазықтық 
К'
системасы болатындай 
dtp
бұрышына бұ- 
рылатындығын ескерсек, алдыңғы жағдайды түсінуге 
болады.
Жалпы жағдайда, 
К'
системасындағы 
dA
өсімшесі 
нольден өзгеше болған кезде, 
К
системасындағы өсімше 
мынадай формуламен анықталады:
dA
=
d'A
+ [ fl?cp, A ].
(33.7)
Бұл — дене 
қозға- 
лысын жалпы жағдай- 
да қарастырғанда бізге 
қажет болатын катыс- 
тың дәл өзі. Осы жағ- 
дайды қарастыруға кі- 
рісейік.

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   251




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау