60
Схемалар, тапсырмалар, жағдайлар
Еңбек шартының үлгісін жасау.
Блиц – тест
1.Еңбек шарты қандай мерзімге жасалады?
а) белгілі бір жұмысты атқарған уақытқа;
ә) белгісіз мерзімге;
б) үш жылдан аспайтын мерзімге;
в) маусымдық мерзімге;
г) барлығы дұрыс.
2.Еңбек шартының тараптары?
а) еңбекші мен еңбек ұжымы;
ә) жұмыс беруші мен еңбек ұжымы;
б) еңбекші мен жұмыс беруші;
в) кәсіпорын басшысы мен кәсіподақ ұйымы;
г) еңбек ұжымы мен кәсіподақ комитеті.
3.Сынау мерзімінің ұзақтығы?
а) екі аптаға дейін;
ә) бес күн;
б) бір айға дейін;
в) үш айға дейін;
г) дұрыс жауабы жоқ.
4.Ұжымдық еңбекті ұйымдастырудағы өндірістік қатынастарды және оған
тығыз байланысты қарым-қатынастар қалай аталады?
а) еңбек құқығының пәні;
ә) еңбек құқығының әдісі;
б) еңбек қатынастары;
в) еңбек нормалары;
г) барлығы;
5.бұл зейнетақы төлеу кезінде есепке алынатын жұмыс пенөзге де қызмет
кезеңдерінің қосынды ұзақтығы-
а)Еңбек стажы;
в)Еңбек төлемі;
с)Еңбек үстеме ақы;
д)Еңбектік демалыс;
6.Еңбек қызметінің іс жүзіндегі ұзақтығы,яғни қызметкер жұмысқа алынған
күннен бастап жұмыстан босатылған күніне дейін есептеледі-
а)Стаж;
в)Үздіксіз еңбек стажы;
с)Еңбек стажының кезеңі;
д)Еңбек демалысы;
7.Еңбек кітапшасы,жеке еңбек шарты, жұмысқа алу және босату бұйырықтары-
а)Еңбек стажын растайтын құжаттар;
в)Еңбек ету құжаттары;
с)Жәй құжат;
д)Дұрыс жауап жоқ;
61
8.Бұл жұмыс орнына ,уақытына және орын алғанүзілістерге
қарамастанадамның бүкіл өміріндегіеңбек қызметінің жалпы ұзақтығы-
а)Жалпы еңбек стажы;
в)Еңбек стажы;
с)Арнайы стажы;
д)үздіксіз еңбек стажы;
9.Жалпы еңбек стажы,арнайы еңбек стажы,үздіксіз еңбек стажы осы атаулур
нені білдіреді
а)Еңбек стажының түрлері;
в)Еңбек стажының сапасы,
с)Жұмыс атаулары;
д) Еңбек ақылар;
10.Еңбек шартының мазмұнын не құрайды.
а) Тараптардың өзара құқықтары мен міндеттерін анықтайтын жағдайлар;
в)Үздіксіз еңбек стажы;
с)Еңбек стажының кезеңі;
д)Еңбек демалысы;
Пайдаланылатын әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер:
1. ҚР Еңбек кодексі. 2007
2. Айымханова Н. ҚР еңбек құқығы. – Алматы: Жеті жарғы, 2002.
3. АхметовА., Ахметова Г. Еңбек құқығы. – Алматы: Заң әдебиеті, 2005.
4. Хамзин А.Ш, Хамзина Ж.А, Хамзина Л.А Трудовое право РК. – Астана:
Атамұра. 2004
Қосымша әдебиеттер:
5. Абузярова Н.А. Трудовое право РК. –Актобе, 1997.
6. Гусов. К.Н., Толкунова В.Н. Трудовое право России: Учебник. – М.: Юрист,
1997.
7.
Уваров В.Н. Трудовое право РК. – Алматы: Изд. КАЗГЮА. 2000.
№6 Сабақ. Жұмыс уақыты және демалыс уақыты
Сабақтың мақсаты: Жұмыс уақытының ұғымы мен оның түрлері, жұмыс
уақытының режимі, демалыс уақытының ұғымы мен түрлері жөнінде кеңірек
түсініктер беру.
Сұқбат сабақтың жоспары
1.
Еңбек құқығында жұмыс уақытының түсінігі.
2.
Жұмыс уақытының түрлері.
3.
Жұмыс уақытының режимі және есеп жүргізу.
4.
Демалыс уақытының түсінігі және түрлері.
5.
Жылдық демалыс және оларды қолдану шарттары.
Бақылау сұрақтары:
1.
Демалыс күндері қалай беріледі?
2.
Ақы төленетін жыл сайынға еңбек демалыс күндері дегеніміз не және
олардың ұзақтығы қандай?
62
3.
Әлеуметтік мақсаттағы еңбек демалыстарының ерекшеліктері қандай?
4.
Оқу демалысы қандай жағдайларда және қандай мерзімге беріледі?
Глоссарий
1.Жұмыс уақыты –бұл қызметкер заңдарға, ұжымдық және жеке еңбек
шарттарына, ішкі тәртіп ережелеріне сәйкес еңбек міндеттерін орындайтын
уақыт.
2.Жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы – бұл адамның өмір сүруіне және
дамуына зиян тигізбейтін, жыл, апта, күн бойғы ұзақтығы.
3..Қысқартылған ұзақтықтағы жұмыс уақтындағы еңбек қалыпты ұзақтықтағы
жұмыс уақытының нормалары бойынша төленеді.
5.Жұмыс уақытының режимі ретінде жұмыс уақытын тәуелектер немесе өзге де
күнтізбелік кезең ішінде бөлу тәртібі, күнделікті жұмыстың басталу және
аяақталу уақыты, күндекті демалуға және тамақтануға арналған үзілістің
басталу және аяқталуы танылады.
7.Жұмыстын және үзілістің басталу және аяқталу уақыты жұмыс берушінің
актісімен белгіленеді және ішкі еңбек тәртібінің ажырамас бөлігі болып
табылады.
8.Еңбек құқығында демалыс уақыты - қызметкердің еңбек міндеттерін
орындаудан бос уақыты танылады.
9.Тынығу уақыты – қызметкердің еңбек міндеттерін орындаудан бос және өз
қалауы бойынша пайдалана алатын уақыты;
10.Ұжымдық қорғану құралдары – жұмыс істейтін екі немесе одан да көп
адамды зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың әсерінен бір
мезгілде қорғауға арналған техникалық құралдар;
Схемалар, тапсырмалар, жағдайлар
1.
Жұмыс уақыты және оның түрлері бойынша кесте құрастыру
2.
ҚР-дағы мерекелердің тізімі мен сипаттамаларын жасау
Блиц – тест
1.Заңмен бекітілген жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы аптасына:
а) 36 сағат;
ә) 24 сағат;
б) 40 сағат;
в) 41 сағат;
г) 42 сағат.
2.Түнгі жұмысты анықтаңыз:
а) 17 сағаттан – түнгі 2-ге дейін;
ә) 18 сағаттан – түнгі 3-ге дейін;
б) 20 сағаттан – түнгі 4-ге дейін;
в) 21 сағаттан – түнгі 5-ге дейін;
г) 22 сағаттан – түнгі 6-ге дейін.
3.Еңбеккерлерге тынығып, тамақтану үшін берілетін түскі үзілістің ұзақтығы:
а) 1 исағат;
ә) 2 сағат;
б) 3 сағат;
