118
– Ал мен бəрін
айтып берсем, сендер мені ұстап бермеуге уəде
етесіңдер ме? – деп сұрадым.
Олар мұндай ұсақтыққа бармайтындарын айтып, маған салта-
натты түрде ант етті.
– Міне, көріп тұрсыңдар, мен үйімде əкеммен бірге тұрып, бүгін-
гі түнге дейін сонда қонып келдім.
– Ал сен қашып кеттің ғой. Сөйтіп енді үйге қайтқың келмей ме?
– Ешқашан да қайтпаймын. Маған қайта оралуға болмайды! –
дедім мен сенімді түрде.
– Түсінемін, – деді Моулди. – Сонда сен нені жымқырып кеттің?
– Жымқырғаны қалай?
– Иə, жымқырдың. Сені ұстап алды ма? Əлде сен оңай қашып
кеттің ба?
– Ұстағаны қалай? Мен ештеңе де ұрлаған жоқпын. Ол жақта
мені сабаған соң қаштым.
Балалар сенімсіз түрде бір-біріне қарады.
– Сонда сен сабағаны үшін ғана қашып кеттің бе? – деп сұрады
Рипстон.
– Сол үшін ғана ма? Егер сендерді де
сондай соққыға жыққанда
«сол үшін ғана ма» демес едіңдер.
– Ал ол жерде саған тамақ беріп, жағдай жасап па еді?
– Тамақ берген.
– Сонда сенің ақ сейсепті нағыз көрпе-төсегің мен жастығың
бол ды ма?
– Əрине.
– Қалай, ə? Оның үстіне «əрине» дейді! – деп айқайлап жіберді
Рипстон. – Сонда сен бəрін де: дайын тамақты, салулы төсекті тас-
тап, сабағаны үшін ғана қашып кеткеніңе бізді сенеді дейсің бе?!
Сен нағыз өтірікшісің.
– Немесе нағыз кещенің өзі! – деді батыл үнмен Моулди.
– Сенгілерің келмесе, сенбей-ақ қойыңдар, – дедім мен.
Тек мен
сендерге бар шынымды айттым.
– Мүмкін солай да болар! – деп ескертті Рипстон. – Дүниеде
та лай нəрселер болып жатады. Бірақ мен саған мынаны айтайын:
жақсы үй мен дəмді тағамды ұрып-соққаны үшін ғана тастап кеткен
адамды үй-күйсіз қалдырған дұрыс. Мұны қадірлей білсін.
– Мені таңертеңнен кешке дейін біреу сабасын, бірақ жақсы бас-
пана берсе болғаны, – деді Моулди.
119
– Бірақ бұл оған тиімді болмаса керек, Моулди, – деді күліп оның
досы. – Жоқ, бұл баланың ұрып-соққаннан қашқанына сенбеймін.
Ол бірдеңе ұрлаған немесе бірдеңені өртеп жіберген шығар. Бірақ
біз айтып қояды деп қорқады. Бұл түсінікті де, өйткені ол бізді
білмейді ғой.
Осылай əңгімелесе отырып, біз тез жүріп келеміз. Дегенмен біз
жиі
тоқтай да береміз, өйткені Моулдидің аяғынан үлкен етігі түсіп
қала береді. Мен өмірімде көрмеген бұралаң да ирелең көшелермен
келеміз. Тіпті күндіздің өзінде мұндай көшелермен жүру оңай емес.
Ал қазір түн, көзге түртсе көргісіз тас қараңғы, бірақ мен қадам
басқан сайын үйден алыстап бара жатқанымды сезіп келемін. Менің
үйдегі өмірім итке бергісіз, ал жаңа серіктерімнің айтуына қарағанда
оны тастап кеткен мен ақымақпын. Мен өкіне бастадым, сөйтіп
көзіме жас үйірілді. Біз одан əрі жүріп келеміз,
сөйтіп ақырында шам
жарығы мол, кең көшеге шықтық.
Вестминстр – ағылшын королдігінің ордасы.
15-19-б.
Сөздік
базардың тұсына
около (возле) базара
бұрынғыдан да қараңғы
темнее, чем раньше
ессіздік
глупо; глупость
сыбағамды беруге асыққаны
сонша
так спешил меня наказать
бүтіндей
целый
толы себет
полная корзина
қиял
мечта, воображение
тығылғанын
байқап қалдым
заметил, как он спрятался
гүл
цветок
жеміс
фрукт
ұйқыға кетер алдында
перед сном
қойбүлдірген
костяника
120
əжептəуір
довольно, достаточно
жар салу
оповестить
мазақтау
обзываться, посмеиваться
шу көтеру
поднимать шум
əзілін жалғастырды
продолжил шутку
қолынан босанбақшы болдым
хотел высвободиться (вырвать-
ся) из рук
серігіне
товарищу
желімше
жабысып алып
привязался, пристал
үйсіз
без дома (без крыши)
оралу
возвращаться, возвращение
соққыға жыққанда
когда побил, когда наложил
руки
қадам басқан сайын
с каждым шагом
салқын
прохлада
сыңғырлауық дауыс
звонкий голос
жеміс сатпақпын
собираюсь (хочу) продать фрук-
ты
өтімді
ходкий, ходовой (о товаре)
бұрыш
угол
қойма
склад
қарсыласы
соперник,
противник
шашымнан жұлқып қояды
подёргивает за волосы
өзіңіз тартыңыз
сами тащите
таңырқай сұрады
спросил удивленно
батыл үнмен
уверенным (смелым) голосом
сыр
секрет
уəде
обещание
жағдай
условие
жиі
часто
өкіне бастадым
начал жалеть
121
ТҮСІНДІРМЕ СӨЗДІКПЕН ЖҰМЫС
ЖАРМАС
ет. Шап беріп ұстау, тырмысып айрылмау, жабысу.
Қазақ
тілінің түсіндірме сөздігі. 3-т. 696-бет.
ЖҰЛҚУ
ет. Сілке тарту, жұлқылау.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі.
3-т. 215-бет.
ЖЫМҚЫР
Ауыс. Жасыру, тығып қою, ұрлау.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 4-т. 307-бет.
БҮРІС
ет. Құнысып, бір уыс боп қуырылу.
Қазақ тілінің түсіндірме
сөздігі. 2-т. 578-бет.
ҰСАҚТЫҚ
зат. Оншалықты маңызы жоқ, уақ-түйек, мəнсіз мəселемен
шұғылданушылық.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 9-т. 495-бет.
САБА
ет. Ұрып-соғып жазалау.
Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. 8-т.
82-бет.
БҰРАЛАҢ
сын. Бұлтақ, ирелеңі мол, қисық-қисық.
Қазақ тілінің
түсіндірме сөздігі. 2-т. 536-бет.
ФРАЗЕОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІК
СЫБАҒАСЫН АЛДЫ // БЕРДІ
Сазайын тартты.
ЖАНЫ КӨЗІНЕ КӨРІНДІ
Қатты қиналды, ауырды.
ЖЫМҚЫРЫП КЕТТІ
Ұрлады.
КӨЗГЕ ТҮРТСЕ КӨРГІСІЗ ҚАРАҢҒЫ
Тас түнек қараңғы, жеті
қараңғы түн.
ТІЗЕ ҚОСТЫ
Бірікті, ұйымшылдық көрсетті.
Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі. Кеңесбаев І.К.
Алматы, «Ғылым» баспасы, 1977 ж.
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
1. Өгей бала не үшін үйінен қашып кетті?
2. Ол үйінен қашып кеткеннен кейін қайда барды?
3. Өгей бала базарға келгеннен соң не істеді?
4. Ол өзіне қандай жұмыс табуды ойлады?
5. Базарда оған бейтаныс балалар не үшін тиісті?
6. Баланың жаңа таныстары кімдер?
7. Олар өгей баладан үйінен неге қашқаны жөнінде сұрады ма?
8. Оның жауабына Рипстон мен Моулди сенді ме?
9. Жаңа таныстарымен ол қайда бет алды?
