20
ЕРТЕ ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ КҮШТЕП ҚИЫЛАТЫН НЕКЕЛЕРДІҢ АЛДЫН АЛУ
Жәбірленуші мен
оның отбасы мүше-
лерін күзету және
қорғау үшін сот
ерекше жағдай-
ларда тұрмыстық
зорлық-зомбылық
жасаған адамға
осы адамның басқа
да тұрғын жайы
болған жағдайда,
жәбірленушімен
бірге жеке тұрғын
үйде, пәтерде
немесе өзге де
тұрғын жайда
тұруға тыйым салу
түрінде әкімшілік-
құқықтық ықпал
ету шарасын да
қолдануға құқылы.
7) әкімшілік жаза қолдану;
8) ата-ана құқығынан айыру не оны шектеу, бала (ұл, қыз) асырап
алудың күшін жою, қорғаншыларды және қамқоршыларды өз
міндеттерін орындауынан босату және одан шеттету, баланы
патронаттық тәрбиешінің тәрбиесіне беру туралы шартты
мерзімінен бұрын бұзу;
9) іс жүргізудің мәжбүрлеу шаралары және қылмыстық процесте
жәбірленушілердің қауіпсіздік шаралары;
10) сот үкімі бойынша қолданылатын шаралар.
20-бап. Қорғау ұйғарымы
(Қазақстан Республикасының 18.02.2014 № 175-V Заңына сәйкес
20-бапқа өзгеріс енгізілді).
1-пункт. Жәбірленушінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында
және әкімшілік ұстауды жүргізу не көзделген тәртіппен
ұстау үшін негіздер болмаған кезде ішкі істер органының
бастығы не оның орынбасары, учаскелік полиция инспек-
торы не кәмелетке толмағандар істері жөніндегі учаскелік
полиция инспекторы жәбірленушінің пікірін ескере отырып,
қорғау нұсқамасын шығарады, ол тұрмыстық зорлық-зом-
былық жасаған не оны жасау қаупін төндіретін адамға
орындау үшін қолхатпен беріледі.
5-пункт. Қорғау нұсқамасының қолданылу мерзімі ол өзіне қатысты
шығарылған адамға берілген кезден бастап отыз тәулікті
құрайды. Тексеру мерзімділігі күнтізбелік жеті күнде
кемінде бір рет.
22-бап. Құқық бұзушының мінез-құлқына ерекше талап-
тар белгілеу
(Қазақстан Республикасының 18.02.2014 № 175-V Заңына сәйкес
22-бапқа өзгеріс енгізілді).
3-пункт. Мінез-құлқына ерекше талаптар белгіленген адамға:
1) жәбірленушінің отбасының кәмелетке толмаған және (немесе)
әрекетке қабілетсіз мүшелерін қоса алғанда, оның еркіне қара-
мастан, оны іздестіруге, оның ізіне түсуге, оған баруға, онымен
ауызша, телефон арқылы сөйлесуге және өзге де тәсілдермен
байланыс жасауға;
2) атыс қаруын және басқа да қару түрлерін сатып алуға, сақтауға,
алып жүруге және пайдалануға тыйым салынуы мүмкін.
21
Әдістемелік құрал
Репродуктивтік құқық пен денсаулық
Жүктілік пен босанудан кейінгі асқыну 15-19 жастағы қыздар арасындағы өлім-
жітімнің негізгі себебі болып отыр.
Өлі туылған нәрестелер мен жаңа туған
балалардың шетінеуі жеткіншек жасында босанғандардан аналары 20-29
жаста босанған балалар арасындағы көрсеткіші артып отыр. Жеткіншек
жастағы аналарынан туған балалар көбінесе салмағы аз болып туғандықтан,
олардың денсаулығы мен дамуына ұзақ уақыт кері әсері тиюі мүмкін.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының анықтауынша,
–
бұл жалпы адам денса-
улығының, әрбір отбасы
мен жалпы қоғамның
маңызды
құраушысы
болып табылады. Ол толыққанды тәндік, психологиялық
және әлеуметтік әл-ауқаттылықты білдіреді. Яғни, әйел-
дердің босануға және бала табуға бейімділігі, жыныс тық жол-
мен берілетін ауру қатерлерінсіз, жүктілік, босану, аман қалу
және бала денсаулығы, аналардың амандығы, күтілмеген жүк-
тілікті ескертуді қоса алғанда келесі жүктілікті жоспарлау
мүмкіндігі деген сөз.
Ерте жастағы және
күштеп қиылатын
некелер қыз бала-
лардың репродук-
тивті денсаулығына
кері әсер етеді.
Жеткіншек жастағы жүктілік ана мен бала өлімінің негізгі
себебі болып табылады.
Сондықтан да әрбір ел жеткіншек жастағы
қыздардың денсаулығы мен жағдайын жақсарту жөніндегі шара-
ларды қабылдаудың маңыздылығына көңіл бөле отырып, әйел-
дер мен балалар денсаулығын сақтау стратегиясын күшейте түсуі
қажет және жеткіншек қыз балаларға қатысты зорлық-зомбылықты
болдыр мауы керек.
– ұрпақ өндіру және
сексуалдық денсаулыққа
байланысты заңды
құқықтар мен бостандықтардың бір бөлімі.
Репродуктив тік
құқықтар
репродуктивті
денсаулық
Сол үшін де жеткіншектерді олардың репродуктивті құқықтары мен
денсаулықтары туралы түсінулері және оларға мәлімет беріп отыру
аса маңызды болып табылады.
ЖА
ЛПЫ
АҚПАР
АТ
ТАР
22
ЕРТЕ ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ КҮШТЕП ҚИЫЛАТЫН НЕКЕЛЕРДІҢ АЛДЫН АЛУ
Репродуктивті денсаулықты сақтаудың тұ жы рымдамасына мыналар
кіреді:
►
қауіпсіз сексуалдық жүріс-тұрысты, жеткіншектердің қажеттілік-
терін мақұлдауды қоса алғанда, әсіресе жеткіншектік кезеңде
қауіпсіз және жапкершілікті мінез-құлықты қолдау;
►
отбасыны жоспарлау қызметін құру;
►
күтілмеген жүктіліктің алдын алу, түсіктердің санын азайту,
қауіпсіз түсік жасау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті жағдайлар-
мен қамтамасыз ету;
►
ВИЧ/СПИД-ті (ЖИТС/АИТВ) қоса алғанда, жыныстық жолдармен
берілетін жұқпалы аурулардың (ЖЖБИ) алдын алу, ерте анықтау
және емдеу;
►
жүктілікті жоспарлау;
►
аналар өлімінің, жаңа туған сәбилердің және нәрестелердің шеті-
неулері мен ауру-сырқаулығын төмендету жөніндегі шараларды
қоса алғанда, қауіпсіз аналық кезеңді қамтамасыз ету;
►
әйелдерге қатысты зорлық-зомбылықтың барлық түрін түбірімен
жою
Репродуктивті құқықтарға мына
ережелердің барлығы не кейбіре-
улері енуі мүмкін:
►
заңды және қауіпсіз түсікке
құқығы
►
бала тууды бақылау құқығы
►
репродуктивтік салада сапалы
медицинаға қол жетімділік
құқығы
►
саналы да еркін репродук-
тивтік таңдауға мүмкіндік
беретін білім алуға және
ақпаратқа қол жеткізу құқығы
►
контрацепциялар туралы білім
алуға құқығы
