25
Әдістемелік құрал
Ерлердің қамқорлығы - отбасы мүшелерінің бәрін
және өз мүмкіндіктері мен қабылданған әдет-ғұрып-
тарға сәйкес оларды жан-жақты қамқорлыққа алуы
деген сөз. Бұл езуші және өктемдік етуші деген сөз
емес, тек некені сақтап қалу және нығайту үшін ер
адамның жауапкершілігін арттыра түседі. Құранда
«Әйелдердің де сондай құқықтары мен міндеттері
бар, оған ізгілікпен қарайды, бірақ күйеулерінің
артықшылықтары бар» (2-сүре, «Бақара», 128-аят)
дейді.
Балаларға және отбасы мүшелерінің үлкендеріне
құрметпен қарауы тиіс. Тура өмір салтын ұстана-
тын, Шариғат талаптарын сақтайтын отбасында күй-
еуі мен әйелі бір-бірін сыйлайды, күйеуі ешқашан
әйеліне қол көтермейді. Жұбайлық өмірде еркегі
мен әйелі отбасы тұтастығы мен тыныштығына қауіп
төндірмеу үшін шиеленісті бейбіт жолмен шешудің
жолдарын қарастыруы керек.
Жұбайы мұсылман әйел қандай болуы керек
Мұсылман әйелдер лайықты жар, ана болулары тиіс және білімге
ұмтылуы керек. Бұған дінге сенушілердің анасы саналатын Айша ана
(Алла оған риза болсын!) айқын дәлел бола алады, ол Мұхаммед Пай-
ғамбарымыздың (с.ғ.с) көптеген хадистерін жеткізді (Хадис).
Мұсылман әйелі жұмыс істеуге хақысы бар. Егер ол бала тәрбиесімен
және үй шаруасымен кәсіби қызметін бірге алып жүре алатын болса,
күйеуімен ақылдаса отырып, еркін жұмыс істей беруіне болады.
Шариғат бойынша әйел өзін кәсіби
тұрғыда көрсетуіне болады. Ең қызығы
әйелі табатын табыс тек өзіне ғана
тиесілі болады екен және отбасылық бюд-
жетке кірмейді.
Дегенмен, әйел өз қаражатының бір бөлігін не толығымен отбасылық
бюджетке енгізуіне болады. Ал қазіргі кезде көріп-біліп отырғаны-
мыздай, негізінен әйелдер жұмыс істейді және өз күйеулеріне көмек
береді.
Исламдағы өзін-өзі қорғау құқығы.
Бұл өміріне қауіп төнген кез келген адамға, ерлерге де, әйелдерге
де қатысты. Осылайша,
күйеуі тарапынан зорлық-зомбылыққа ұшы-
раған әйел алдымен мәселені отбасы айналасында шешуі тиіс, ал
тіпті болмаса оған кім көмек бере алады, солардан – жақындарынан,
көршілерінен немесе билік тарапынан көмек сұрауы керек.
ЖА
ЛПЫ
АҚПАР
АТ
ТАР
26
ЕРТЕ ЖАСТАҒЫ ЖӘНЕ КҮШТЕП ҚИЫЛАТЫН НЕКЕЛЕРДІҢ АЛДЫН АЛУ
23 жастағы Алматы облысындағы Жамбыл ауданының тұрғыны
Т. Жанардың оқиғасы.
Оны 16 жасында ұрлап кеткен.
Жанардың жұбайы оқудың керегі жоқ деп табан-
дап тұрып алды, бірақ оның өте оқығысы, жоғары
білім алғысы келді, өйткені ол мектепте жақсы
оқыған еді. Жас келіншек көп ұзамай бір ұл тапты,
1,5 жылдан кейін – қыз дүниеге келді. Оның өз
балаларын күтіп-бағумен, тәрбиелеуден қолы
босамады. Отасқанына 3 жыл өткен соң күйе-
уінің басқа бір әйелге барып жүргенін біледі.
Күйеуі Жанарды ешуақытта сүймегенін, ал оны
қарындастарының әңгімелерінен ғана білетінін
және туысқандары оны әйелдікке алуға мәжбүр
еткенін мойындаған. Осындай жәйттерге шыдай
алмаған ол балаларын алып, өз ата-анасына
кетіп қалады. Балаларының хал-жайын біліп
кетуге әкесі сирек келетін. Кейіннен мүлде кел-
мей, таныстары арқылы ақша беріп жіберетін
болды. Күйеуі жіберген ақша ештеңеге жет-
педі. Жанардың білімі болмағандықтан, жақсы
жұмысқа орналаса алмады. Ата-аналарының
және жақын достарының кеңесімен ол кол-
леджге құжаттарын тапсырып, грантқа түседі.
– Мен мектеп диск
отекасынан кешкі 8-дер
шамасына қайтып к
еле жатқам, деп әңгіме
-
леп берді ол. – Мектептен
үйге дейін аса алыс
емес, сол үшін де
үйге жаяу қайтқам.
Үйге жақын
қалғанымда тар к
өшеден бір машина шыға к
елді.
Тоқтады. Терезесінен бір
жігіт қарап тұрып
(бұрын оны ешуақытта к
өрмеген екенмін)
танысқысы келетінін айтты.
Мен қарсы болдым.
Ол соңымнан қалмай,
көлігімен еріп отырды.
Мен
қорыққанымнан қ
аттырақ жүре бастадым.
Көлік
те жылдамдата
жүріп отырып, менімен қ
атар
келе жатты. Терезе
лері күңгірт болғандықтан,
көлікте жігіттің
жалғыз емес екенін байқ
ай
алмадым. Не болғанын ұққ
анымша мені машинаға
күштеп салып алды.
Айғайлап та үлгермедім.
Өте қорқынышты бо
лды, дене-бойым дірілдеп
кетті. Қатты жылап,
мені жіберулерін өтіндім.
Ал жас жігіттер мені тыныштандыра бастады.
Мені алып қашып беретін адамы маған ұнайтын
-
дығын айтты. Олар менің құрбымның немере
ағасына күйеуге берді.
Ата-анама телефон с
оғып,
қыздарын алып қ
ашқанын хабарлады.
Басыма
орамал таққызды.
Одан соң барлық
туысқанда-
рым келді. Құттықтап,
бетімнен сүйді. Бірнеше
күннен кейін үйлену
тойы болды...
Болған оқиғалар
Алып қашқан қыздардың тағдырлары қалай болып жатыр?
– Колледжді сәтті аяқтап, сырттай
жоғары білім
алып жүрмін. Сонымен қатар
жұмыс та істеп жүрмін.
Аз ғана ақша тапсам да, өзім табыс
тауып жүргеніме
қуанамын. Өз ата-аналарымсыз қ
алай өмір сүрер едім?!
Барлық уақытта маған қолдау
білдіріп отырды. Күй-
еуіммен мүлде қарым-қатынас
азайды. Айына бір рет
балаларды өзіне алып кетеді
және алимент төлейді.
Осындай тағдыр тәлкегін басымнан өтк
ерген мен
өз құрбыларыма және таныстарыма өмір
лік жар
таңдағанда адаспай, жауаптылықпен қ
араңдар деген
кеңес бергім келеді. Кейеуге шығуға асықпаңдар
, таныс
емес адамға тіпті шығуға бо
лмайды. Ең дұрысы, неке
қидырмас бұрын таңдаған адамыңды
жақсырақ біліп
алғаның абзал, - деп кеңес береді Ж
анар.
Жанардың «жолы болды», өйткені ата-аналар көбінесе алып қашып кеткен қызын кері
қабылдау дан бас тартып, әрі оның балаларын да мойындамай қояды. Жап-жас, әлі қатаймаған,
білімі де, қолдаушысы да жоқ жас ана өз проблемасымен бетпе-бет қала бермек.
Сонда ол қайда баруы керек?
