12 САБАҚ
СҮТ ҚҰРАМЫНДАҒЫ МАЙДЫ АНЫҚТАУ
СҮТ ТАРТУМЕН БАЙЛАНЫСТЫ ЕСЕПТЕУЛЕР.
ТЕХНОХИМИЯЛЫҚ БАҚЫЛАУ
Приборлар мен құрал-жабдықтар. Сеператор, кастольдер, таразы, сүт пен
кілегейге арналған май өлшеуіштер, су моншасы, 5, 10, 10,77 және 22 мл-лік
пипеткалар, 100-150 мл-лік колбочоктар, күкірт қышқылына жәнеизоамил
спиртына арналған автоматтар, 250 мл-лік цилиндр, лактоденсиметр.
Реактивтер. Күкірт қышқылы (1,81-1,82), изоамил спирты ( 0,811-0,812), 0,1н
натрий ерітіндісі, фенолфталеин, дистиллденген су.
Кілегей мен қаймақтағы майдың пайызын анықтау.
1. Кілегей құрамындағы майды өлшеуішке, техникалық таразының
тарелкасына бекітілген 5г кілегей өлшеу, оған су қосу 5 мл пипеткамен, 10
мл күкірт қышқылы және 1 мл изоамил спирты. Анализ барысы сүт
құрамындағы майды анықтаудағыдай.
Егер кілегей құрамында 40 пайыздан аса май болса, кілегей құрамындағы
майды өлшеуішке 2,5г өнімді өлшеп , 7,5 мл су құяды. Шкала бойынша
есептеуді екіге көбейтеді.
2. кілегей өлшеуіштер болмаған жағдайда сүт құрамындағы май
өлшеуіштермен өлшеуге болады. Стаканға 10 мл кілегейді өлшейді,
пипетканы кілегеймен шаю, оған 50-70мл су құяды, алынған қоспада
майлылық сүттегідей анықталады.
Кілегей құрамындағы май пайызы = май өлшеуіш көрсеткіші Х араласы
деңгейі
Майсыздандырылыған сүт құрамындағы май пайызын анықтау
Майсыздандырылған сүт құрамындағы май пайызы майсыздандырылған
сүтті анықтағыштар арқылы анықталады, ол екі типті болады:
А) 0 және 0,5 пайыз өлшеу және 0,01пайыз бөлу бағасымен;
В) 0 және 1,0 пайыз өлшеу шегі мен және 0,02 пайыз бөлу бағасымен.
Май өлшеуіштерді толтыру калпы майсыздандырылған сүттегідей. Одан да
көп мөлшерде май бөлу үшін май өлшеуіштерді 5 минуттық қыздырумен
центрифугалайды.
Бірқалыпты көлем ді май өлшеуіштермен қатар, үш рет центрифугаланатын
екі көлемдік май өлшеуіштер қолданылады.
Арнайы май өлшеуіштер болмаған жағдайда майсыздандырылған сүт
құрамындағы май пайызын қалыпты сүттік май өлшеуіштермен анықтайды.
Екрет центрифугалағаннан кейін және су моншасында қыздырғаннан кейін
есептеуге көшеді.
|