Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

223
ды, жүйе жағдайының кестесінде көрсетпе- 
уге де болады. Басым жағдайларда аталмыш 
əдіс өзін ақтайды, себебі бірліктердің шығыс 
бағанында əдетте нөлдерге қарағанда аз бо- 
лады.
Онда бірліктер көп болғанда теңдеу құра- 
стырудың басқа əдісін пайдалануға болады
— шығыста нөл бар жолдарды пайдалануға 
болады. Егер кіріс сигналы бірлікке тең бол- 
са, бұл жолдарда кіріс сигналдарды оның 
терісін алу керек екенін есте сақтай отырып, 
жиынтықтау қажет.
П.5-сурет. Жад схемасы
Барлық алынған қосындыны одан кейін көбейту керек, ол қорытын- 
ды теңдеу береді. Мүмкіндігінше алынған теңдеуді логика алгебрасы 
ережелерінің 13.3-тарауда келтірілгеннің барлығын пайдалана отырып, 
оңайлату қажет.
«Шығыста бірлік бойынша» құрастырылған теңдеу 
Q = AB + AB 
түріне ие. Көрсетілген функцияны іске асыратын логикалық элемент- 
терді қосу схемасы П.8-суретте келтірілген.
Сəйкестік жəне сəйкессіздік схемалары кіріс сигналдарының кез 
келген саны үшін орындалуы мүмкін. Сəйкестіктің ұқсас схемалары 
қандай да бір қосу кірулердің əрқайсында логикалық бірлік болғанда 
ғана өтуі тиіс болған жағдайларда пайдаланылады.
«Шығыстағы нөлдер бойынша» жасалған мысалдағы теңдеу, 
Q = (A
+ B)(A + B) 
түріне ие. Көрсетілген функцияны іске асыратын логикалық 
элементтерді қосу схемасы П.7-суретте келтірілген. Осы келісім схема- 
сында бес логикалық элемент пайдаланылады: екі ЕМЕС элементі, екі 
НЕМЕСЕ элементі жəне бір ЖӘНЕ элемент. Сəйкестік схемасымен қа- 
тар сəйкестік емес схемасы пайдаланылады. Кіріс жəне шығыс шамалар 
арасындағы байланыс П.2-кестесінде ұсынылған.
П.6-сурет. Q = AB + AB функциясын іске асыратын келісу схемасы
«Шығыстағы нөлдер бойынша» жасалған мысалдағы теңдеу, Q = (A + B) 
(A + B) түріне ие.

224
А
В
Q
0
0
0
0
1
1
1
0
1
1
1
0
П.1-кесте 
П.2-кесте
А
В
Q
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
1
1
Егер əр бірлік қандай да бір өзінің күрделі жүйесінің дұрыстығын 
сипаттаса (аталмыш кіру үшін), демек тек барлық блоктардың дұрыс 
болғанда ғана жұмысқа барлық күрделі жүйені қосуға болады. Мыса- 
лы, ғарыштық кемені жіберу кезінде тек ұшу үшін маңызды əр түрлі 
құрылғылардың көбі дұрыс болғанда ғана қозғалтқыштарды іске қосу 
мүмкін. Америкалық автомобильдердің кейбір типтерінде тек егер 
барлық жолаушылар жəне жүргізуші қауіпсіздік белбеуін тақса ғана 
қозғалтқыштың іске қосылуы мүмкін. Бұнда белбеулер тек жолаушылар 
бар отырғызу орындарында ғана тағылуы тиіс. Ол үшін автомобилдің 
əр отырғызу орнында жолаушылардың болуын тіркейтін қосымша дат- 
чиктерді қояды.
Көп жағдайларда егер екіден артық кіріс саны бар НЕМЕСЕ жəне 
ЖӘНЕ логикалық элементтерін, сондай-ақ НЕМЕСЕ - ЕМЕС жəне 
ЖӘНЕ – ЕМЕС элементтерін пайдаланса, логикалық элементтерді қосу 
схемасын оңайлатуға болады.

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: