Электр аппараттары «Федералдық білім беруді дамыту институты»

214
жəне ол сыртқы сигналдар бойынша бір күйден екіншісіне секірмелі 
түрде ауысып отырады.
RS
-триггерді (13.10, а, в-сурет) қарастырамыз. Ол НЕМЕСЕ-ЕМЕС 
екі логикалық элементтерден тұрады жəне екі шығысы бар: негізгі 
Q 
жəне негізгі емес 
Q
. Бұл шығыстарында əрдайым сигналдар қарама қар- 
сы, яғни егер негізгі шығысында логикалық бірлік болса, онда негізгі 
емес шығысында – логикалық нөл жəне керісінше. Егер 
S 
кірісіне ло- 
гикалық бірлікті берсек, онда НЕМЕСЕ-ЕМЕС элементінің жұмыс ере- 
жесіне сəйкес 
DD2 
шығысында 
DD1 
элементінің кірісіне келіп түсетін 
логикалық нөл шығады, нəтижесінде 
DD1 
шығысында логикалық бір- 
лік орнайды. 
S 
белгісі ағылшынның set — орнату сөзінен шыққан. Егер 
логикалық бірлік сигналын 
R 
кірісіне берсек, онда 
Q 
негізгі шығысында 
логикалық нөл шығады. 
R 
белгісі ағылшынның reset — түсіру сөзінен 
шыққан.
Көптеген электрондық құрылғыларда, мысалы компьютерлерде 
жүздеген жəне тіпті мыңдаған триггерлер есептеледі. Олардың жұмы- 
сын ұйымдастыру үшін олардың барлығы бірдей уақытта жаңа күйге 
өткені дұрыс.
Мұндай шарттарды қанағаттандыратын триггерлерді синхронды 
деп атайды. Синхронды 
RS
-триггердің (13.10, 
б, г
-сурет) 
R 
жəне 
S 
кірі- 
стерінен басқа қосымша синхрондау кірісі 
C 
бар. Оның күйіндегі кез 
келген өзгерістер 
С 
кірісінде логикалық бірліктің болуымен жүзеге аса- 
ды. 13.10, 
б
–суретте көрсетілгендей, 
RS
-триггер схемасы 
RS
-триггерден 
басқа 
RS
-триг¬герге 
С 
синхрондау кірісінде логикалық бірлік болғанда 
ғана 
R 
жəне 
S 
кірістерінен сигналдарды жіберетін екі ЖӘНЕ логикалық 
элементінен тұрады.
Ең күрделісі 
JK
-триггер болып табылады. Онда 
J 
кірісі 
RS
-триг- 
герінің 
S 
кірісіне, ал 
К 
кірісі — 
R 
кірісіне сəйкес келеді. Егер 
J 
жəне 
K 
кірістерін біріктірсе, онда логикалық бірлік түріндегі əрбір кіріс сигна-
13.10-сурет. 
RS
-триггердің схемасы (
а
), синхронды 
RS
-триггердің схемасы 
(
б
) жəне олардың шартты белгілері (
в, г
)

215
лы шығысындағы сигналды өзгертетін болады (нөлден бірлікке немесе 
бірліктен нөлге). Триггердің мұндай жұмыс режимі есептік деп атала- 
ды. 
JK
-триггердің құрамына 
RS
-триггермен салыстырғанда, логика- 
лық элементтердің көп саны кіреді. 
JK
-триггерлері жəне олардың түр- 
лендірулері дайын микросхема түрінде шығарылатын болғандықтан, 
олардың айтарлықтай күрделі құрылымын қарастырудың маңызы жоқ. 
Синхрондау кірісі бар 
JK
-триггер синхронды 
JK
-триггер деп аталады 
(13.11, а-сурет).
Өнеркəсіпте сонымен бірге 
Т 
бір есептік кірісі бар 
Т
-триггерлер де 
шығарылады (13.11, б-сурет). Бұл кіріске келіп түсетін əрбір логикалық 
бірлік триггердің шығысындағы сигналды қарама қарсыға өзгертеді 
(нөлді бірлікке немесе бірлікті нөлге). 

жүктеу 8,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: