Дәстүрлі аймақтық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары

256 
 
УДК 378.018.43 
 
ОҚЫТУ  ҮДЕРІСІНДЕ  ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІСТЕРДІ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНУ 
 
Сабырова Айман Кенжегалиевна 
«Ы.Алтынсарин атындағы орта  мектебі» КММ, Қарасай ауданы, Шамалған бекеті,  
s.aim85@mail.ru
 
 
  
Қазақстанның  тәуелсіз  мемлекет  ретінде  қалыптасуы  орта  білім  беру  жүйесінің 
дамуымен тығыз байланысты. Қай халықтың, қай ұлттың болсын толығып өсуіне, рухани әрі 
мәдени  дамуына  басты  ықпал  жасайтын  тірегі  де,  түп  қазығы  да  –  мектеп.  Мектептер  -дің 
білім  деңгейін  көтеру  және  онда  интерактивті  құралдарды  пайдалану  арқылы  оқу  –  тәрбие 
процесін  тиісті  деңгейге  көтеру,  мектеп  ұстаздарының,  басшыларының,  педагоги  -калық 
ұжымның  жүйелі  басшылыққа  алған  бағыты  деп  есептейміз.  Интерактивті  құрал  -дарды 
қолдану  негізінде  мектепте  жаратылыстану  бағытының  пәндерін  оқыту  сапасын  арттырып, 
білім беруді ақпараттандыру жүйелі түрде іске асады деуге болады. 
Заманымызға  сай  қазіргі  қоғамды  ақпараттандыруда  педагогтардың  біліктілігін 
ақпараттық  –  коммуникациялық  технологияны  қолдану  саласы  бойынша  көтеру  негізгі 
міндеттерінің  біріне  айналды.  Қазақстан  Республикасының  Білім  туралы  заңында:  «Білім 
беру  жүйесінің  басты  міндеттерінің  бірі  –  білім  беру  бағдарламаларын  меңгеру  үшін 
жағдайлар  жасау  керек»  деп  көрсетілген.  Солардың  бірі  білім  беруді  ақпараттандыру 
барысында дидактикалық және оқыту құралы болып компьютер саналады. Сондықтан кез – 
келген  білім  беру  саласында  мультимедиалық  электрондық  оқыту  құралдары  барлық 
пәндерді оқытуға пайдаланылады. 
ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы 
дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір. 
Білім  беру  үрдісін  ақпараттандыру  –  жаңа  ақпараттық  технологияларды  пайдалану 
арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу 
– тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі мен сапасын жоғарлатуды көздейді. 
Біріккен  ұлттар  ұйымының  шешімімен  «ХХІ  ғасыр  –  ақпараттандыру  ғасыры»  деп 
аталады.  Қазақстан  Республикасы  да  ғылыми  –  техникалық  прогрестің  негізгі  белгісі  – 
қоғамды  ақпараттандыру  болатын  жаңа  кезеңіне  енді.  Заманымызға  сай  қазіргі  қоғамды 
ақпараттандыруда педагогтардың біліктілігін ақпараттық – коммуникациялық технологияны 
қолдану саласы бойынша көтеру негізгі міндеттерінің біріне айналды. 
Ақпараттық қоғамның негізгі талабы – оқушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, 
логикалық – құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық технологияны өзіндік даму 
мен  оны  іске  асыру  құралы  ретінде  пайдалану  дағдыларын  қалыптастырып,  ақпараттық 
қоғамға бейімдеу. 
Олай  болса,  ақпараттық  бірліктердің  білімге  айналуы  әлемнің  жүйелік  –  ақпараттық 
бейнесін  оқушылардың  шығармашылық  қабілеттері  мен  құнды-лық  бағдарларын  дамыту 
арқылы  қалыптастыруды  көздейтін,  адамның  дүниетанымының  құрамдас  бөлігі  болып 
табылатын интеллектуалды дамуды қалыптастырудың бір жолы. 
Ақпараттық бірлікті қалыптастыру: мектептің материалдық - техника - лық базасына; 
ақпараттық  қоғам  саясатының  мақсаты  мен  міндеттеріне;  оқушылардың  ақпараттық 
мәдениетін  қалыптастыру  жүйесіне;оқушылардың  жас  ерекшеліктері  мен  меңгеру 
қабілеттеріне,  педагог  мамандардың  информатикадан  білім  деңгейлерінің  сапасы  мен 
шеберліктеріне,  оқу  –  тәрбие  бағытының  ақпараттық  қоғам  бағытымен  өзара  байланысына 
тәуелді.  Қазіргі  уақытта  жаратылыстану  –  ғылыми  білім  беруде  сабақ  барысында 
интерактивті  құралдарды  қолдануда.  Интерактивті  құралдардың  көмегімен  мұғалімнің, 
оқушының шығармашылықпен жұмыс істеуіне жол ашылып отыр. 
Білім берудегі интерактивті технология – мұндағы интерактивті сөзі - inter (бірлесу), 
act  (әрекет  жасау)  ұғымын  білдіреді,  сабақ  барысында  оқушы-ның  топпен  жұмыс  жасауға 

257 
 
қатыспауы мүмкін емес, бірін - бір толықтыра -тын, сабақ барысында барлық оқушылардың 
қатысуын  ұйымдастыратын  оқыту  барысы.  Интерактивті  құралдарды  пайдаланудың 
тиімділігі.Қазіргі  уақытта  заманымызға  сай  қазіргі  қоғамды  ақпараттандыруда 
педагогтардың  біліктілігін  ақпараттық  –  коммуникациялық  технологияны  қолдану  саласы 
бойынша  көтеру  негізгі  міндеттерінің  бірі  білім  беруді  ақпараттандыру  барысында 
дидактикалық және оқыту құралы болып компьютер саналады. Сондықтан кез – келген білім 
беру  саласында  мультимедиалық  электрондық  оқыту  құралдары  барлық  пәндерді  оқытуға 
пайдаланылады. Бұл бағытта ақпарат-тық технологияны оқыту үрдісіне екпінді түрде енгізу 
бағытында және қолданылатын жаңа құралдардың бірі – бағдарламалық – техникалық кешен 
болып саналатын интерактивті тақта болып табылады. 
Қарапайым  тақта  және  компьютер  проекторына  қарағанда,  интерактивті  тақта  сабақ 
мазмұнын  кеңінен  ашуына  мүмкіншілігі  өте  зор.  Интерактивті  тақтаны  пайдалану  кезінде 
үлкен жетістікке қол жеткізу үшін, тек қана сауатты сабақ жоспарлап, керекті материалдарды 
дайындау керек. 
Сабақта  мұғалім  интерактивті  тақтаны  бір  емес  бірнеше  рет  пайдалана  алады, 
қарапайым тақтаға қарағанда интерактивті тақта пайдалануға ыңғайлы, әрі уақыт үнемдейді. 
Интерактивті тақта оқытудың басқа тәсілдеріне қарағанда  (салыстырғанда), көптеген 
жетістіктері бар. 
Бұл  жетістіктер  туралы  өз  сабағында  интерактивті  тақтаны  пайдалана  -тын 
мұғалімдер  ғана  айта  алады.  Қызметтестер  мен  біріге  отырып  сабақта  дайындалу  арқылы 
жақсы  әсерге  қол  жеткізуге  болады,  бұл  тек  қана  міндет-терді  бөліп  беру  мен  уақытты 
үнемдеу ғана емес, сонымен қатар берілген материалдардың сапасын да арттырады. 
Мұғалімдердің  көрсетуінше  интерактивті  бағдарлама  олардың  жартылай  жұмысын 
атқарады, мысалы: белгілі бір материалды интерактивтік тақтада орындау арқылы файлдағы 
белгілермен  өзгерістерді  сақтап  қалуға  болады,  бұны  сабақта  болмай  қалған  оқушыларға 
қайта түсіндіруге немесе келесі жолы тағы да қолдануға болады. 
Оқу  материалдар  базасын  жасау,  қызметтестермен  жасаған  материалдарды  өз 
сабағымда пайдалану арқылы мұғалімдер уақытын үнемдейді. 
Материалдарды оқып үйрену барысында интерактивті тақтаны пайдалану білім өрісін 
кеңейтуге  мүмкіндік  береді,  сондықтан  мұғалімдердің  дайындаған  материалы  оқушыларға 
түсініктірек болады. 
Көп  мұғалімдердің  байқағанындай  сабақтың  оқушыларға  қызықты  және  дәлелді 
(мағыналы)  болады,  және  оны  (оқушылар)  жылдам  есте  сақтаqды.  Интерактивті  тақта  оқу 
сапасын  жоғары  деңгейде  тағы  да  мұғалімдердің  уақытын  үнемдейді,  оған  бұрын  өтілген 
материалдардың екінші рет қайталауға қажеті жоқ. 
Интерактивті  тақта  барлық  сабақта  қолдану  мүмкін,  жоқ  болмаса  сабақтың  әрбір 
сатысында.  Басқа  да  заттар  сияқты  интерактивті  тақтаны  пайдаланудан  ең  көп  тиімділікке 
сабақта қойылған мақсаттарға сәйкес қолдану арқылы жетуге болады. 
Интерактивті  тақтамен  бірге  жүретін  бағдарламалық  нұсқаулықты  жақсы  біліп,  оны 
сабаққа дайындалғанда қолданулары керек. 
Мұғалімдерге  тағы  басқа  да  бағдарламалық  құжаттар  керек.  Жоғарыда 
айтылғандарды  қорытындылай  келе,  айта  кетейік:  Сабақ  алдын  -  ала  дайындалған  болу 
керек, сонда ғана материалдар жылдам түсіндіріледі. 
Интерактивті  тақтада  бір  уақытта  бірнеше  материалдарды  қолдануға  болады:  бейне, 
дыбыс,  сурет,  мәтін,  және  т.  б.  Сабақ  соңына  дейін  логикалық  үздіксіз  түрде  болса,  сонда 
ғана  сабақ  қойылған  мақсатына  жетеді;  Сабақ  кезінде  сақталған  файлдар  оқушыларға 
беріледі:  сондай  -  ақ  бұл  файлдарды  келесі  сабақта  өтетін  материалдарды  қайталау  және 
толықтыру үшін қолданылады. 
Сабақ үрдісінде пайдаланып жүрген әдіс - тәсілдер оқушылардың оқуға деген ынта - 
ықыласының, дағды мен ой - өріс, білім - біліктерінің артуымен сипатталары сөзсіз. 
Бұл  мақсатқа  қол  жеткізу  үшін  әрбір  педагогтың  бәсекеге  қабілеттілігі  бүкіл  білім 
кеңістігіндегіт  бәсекеге  қабілеттілікпен  сәйкес  болу  керек.  Осы  орайда  қазақстандық  білім